تواضع و فروتنى آن حضرت
نویسنده: سیدهاشم رسولى محلاتى
منبع:کتاب«زندگانى امام حسن مجتبى»
ابن شهرآشوب در مناقب و ابن ابى الحدید در شرح نهج البلاغه و دیگران به سند خود روایت کرده‌اند که امام حسن بن على (ع) بر جمعى ازفقرا (1) عبور کرد که روى زمین نشسته و تکه‌هاى نانى در پیش روى خود گذارده و مى‌خوردند، و چون آن حضرت را دیدند تعارف کرده گفتند:
هلم یابن بنت رسول الله الى الغداء» !
(اى پسر دختر رسول خدا بفرما! به صبحانه!)
امام (ع) پیاده شد و این آیه را خواند:
ان الله لا یحب المستکبرین»
(براستى که خدا مستکبران را دوست نمى‌دارد!)
و سپس شروع کرد به خوردن غذاى آنان و چون سیر شدند امام (ع) آنها را به مهمانى خود دعوت کرد و از آنها پذیرایى و اطعام کرده و جامه نیز بر تن آنها پوشانید، و چون فراغت یافت فرمود:
«الفضل لهم (2) لأنهم لم یجدوا غیر ما اطعمونى، و نحن نجد اکثر منه» (3)
(با همه اینها فضیلت و برترى از آنهاست، زیرا آنها بغیر از آنچه ما را بدان پذیرایى و اطعام کردند چیز دیگرى نداشتند، ولى ما بیش از آنچه دادیم باز هم داریم!)
ملا محمد باقر مجلسى (ره) در بحار الانوار از برخى کتابهاى مناقب معتبره به سندش از مردى به نام نجیح روایت کرده که گوید:
حسن بن على (ع) را دیدم که غذا مى‌خورد و سگى نیز در پیش روى او بود که آن حضرت هر لقمه‌اى که مى‌خورد لقمه دیگرى همانند آن را به آن سگ مى‌داد.
من که آن منظره را دیدم به آن حضرت عرض کردم: اجازه مى‌دهى‌من این سگ را با سنگ بزنم و از سر سفره شما دور کنم؟ در جواب من فرمود:
«دعه انى لاستحیى من الله عز و جل ان یکون ذو روح ینظر فى وجهى و انا آکل ثم لا اطعمه» !
(او را بحال خود واگذار که من از خداى عز و جل شرم دارم که حیوان روح دارى در روى من نگاه کند و من چیزى بخورم و به او نخورانم!) (4)
سیوطى در کتاب تاریخ الخلفاء روایت کرده که هنگامى امام حسن (ع) در مکان نشسته بود و چون خواست از آنجا برود فقیرى وارد شد، امام (ع) به آن مرد فقیر خوش‌آمد گفته و با او ملاطفت کرد و سپس به او فرمود:
«انک جلست على حین قیام منا افتاذن بالانصراف» ؟
اى مرد تو وقتى نشستى که ما براى رفتن برخاستیم، آیا اجازه رفتن به من مى‌دهى؟)
مرد فقیر عرض کرد:
«نعم یابن رسول الله»
(آرى اى پسر رسول خدا) (5)

پى‌نوشت‌ها:

1.و در نقل ابن ابى الحدید و ابن قشیرى «صبیان» (یعنى کودکان) به جاى فقرا ذکر شده.
2.و در نقل ابن قشیرى است که فرمود: «الید لهم» که در معنى چندان فرقى ندارد.
3.بحار الانوار، ج 43، ص 352 و ملحقات احقاق الحق، ج 11، ص .114
4.بحار الانوار، ج 43، ص 352، مقتل الحسین موفق ابن احمد، ص .102
5.تاریخ الخلفاء سیوطى، ص .73