مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
پروتئین‌ها طبقه‌ی مهمی از ماکرو مولکول‌هایی هستند که در بدن تمام موجودات زندن وجود دارند. اجازه دهید نگاهی به حقایقی از پروتئین‌ها در این مقاله بیاندازیم.
پروتئین‌ها ترکیبات آلی پیچیده‌ای هستند. ترکیباتی که پروتئین را تشکیل می‌دهند کربن، هیدروژن، نیتروژن، اکسیژن و گوگرد می‌باشند. پروتئین‌ها تنها منبع نیتروژن در بدن ما هستند.
پروتئین‌ها از پلیمرهای اسیدهای آمینه ساخته شده‌اند. اسیدهای آمینه توسط پیوندهای پپتیدی به یکدیگر متصل می‌شوند که به هنگام هیدرولیز با یک اسید و یا یک آنزیم پروتئاز شکسته می‌شوند. این توالی اسیدهای آمینه است که عملکرد پروتئین را تعیین می‌کند. جمعاً 20 اسید آمینه وجود دارد که از میان آنها 9 اسید آمینه را اسیدهای آمینه‌ی ضروری می‌نامند. این اسیدهای آمینه‌ی ضروری نمی‌توانند توسط بدن انسان سنتز یا تولید شوند، و ما آنها را از مواد غذایی که مصرف می‌کنیم، بدست می‌آوریم.
ساختار پروتئین‌ها
ساختارهای پروتئینی به چهار دسته، یعنی اول، دوم، سوم، و چهارم تقسیم می‌شوند. این طبقه بندی بر اساس آرایش و نحوه‌ی قرارگیری زیرواحدهای اسید آمینه می‌باشد. ساختمان یا ساختارهای پروتئین‌ها می‌تواند از فرمی به فرم دیگر به منظور انجام عملکرهای ویژه تغییر کنند. پروتئین‌ها همچنین می‌توانند با پیوند کووالانسی با کربوهیدرات پیوند خورند. مولکولهای حاوی پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها، گلیکوپروتئین نامیده می‌شوند. آنها نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کنند.
حقایقی از پروتئین‌ها
♦ همه ما از این واقعیت اطلاع داریم که پروتئین‌ها اجزاء سازنده‌ی بدن می‌باشند. بدن ما برای رشد و ترمیم بافتها و ماهیچه‌های خود به پروتئین نیاز دارد. خلاصه آنکه، بدون پروتئین نمی‌توانیم هیچ کاری انجام دهیم. تک تک سلول‌های بدن انسان در ساختمان خود حاوی پروتئین است. پروتئین در پوست، مو، ناخن، دندان، ماهیچه، استخوان، رباط، تاندون و اندام‌های بدن موجود می‌باشد. تمام مایعات بدن، به استثنای صفرا و ادرار حاوی پروتئین می‌باشند.
♦ پروتئین‌ها یکی از اجزاء مهم سلول‌های قرمز خون، هموگلوبین (که از هِم (hem) به معنی آهن و گلوبین به معنی پروتئین ناشی می‌شود) می‌باشد. حدود 97% محتوای خشک سلول‌های قرمز خون از پروتئین‌ها ساخته شده است. همچنین پروتئین‌های تراغشایی یا خلال غشایی (transmembrane) وجود دارند که به انتقال مواد و مولکولهای بیولوژیک از غشاء کمک می‌کنند.
♦ پروتئین‌ها بخش ضروری یک رژیم غذایی متعادل را تشکیل می‌دهند. در طول هضم غذا، پروتئین‌های مواد غذایی به اسیدهای آمینه تشکیل دهنده خود شکسته می‌شوند. این اسیدهای آمینه توسط خون جذب شده و به منظور سنتز بیشتر پروتئین‌ها به کبد انتقال داده می‌شوند و به عنوان چربی و یا گلیکوژن در بدن ذخیره می‌شوند.
♦ هر فرد نیاز به 8ر0 گرم پروتئین به ازاء هر کیلوگرم از وزن خود دارد. برای مثال، اگر وزن فردی 80 کیلوگرم باشد، در آن صورت، رژیم غذایی روزانه‌ی او بایستی حاوی 64 گرم پروتئین باشد. برآورد می‌شود که 1 گرم پروتئین حاوی 4 کالری انرژی است. یک فرد بایستی از مواد غذایی سرشار از پروتئین مانند حبوبات، تخم مرغ، شیر و محصولات لبنی مصرف کند. با این حال، مصرف اضافی پروتئین مضر است چرا که می‌تواند به کبد و کلیه به دلیل کاتابولیسم بیش از حد پروتئین فشار وارد سازد.
♦ هنگامی که بدن از گلوکز (مهم‌ترین سوخت انرژی‌زا) محروم باشد، شروع به استفاده از چربی‌ها و پروتئین‌های ذخیره شده به عنوان منبع انرژی می‌کند. کاتابولیسم بیش از حد پروتئین مضر است به این دلیل که سیستم ایمنی بدن را مرحله‌ای خاص تضعیف می‌سازد.
♦ آیا در مورد عامل مسئول واکنش‌های بیوشیمیایی در بدن چیزی می‌دانید؟ خوب بایستی گفت که این عامل چیزی جز آنزیم‌ها نمی‌باشد. آنزیم‌ها پرتئین‌های تشکیل شده از پلیمرهای خطی از اسیدهای آمینه می‌باشند. تمام سلول‌های بیولوژیکی برای تمام فرایندهای خود به آنزیم‌ها نیاز دارند. آنزیم‌ها به شکسته شدن سوبستراها یا سابستریت (substrates) (موادی که آنزیم‌ها روی آن اثر می‌گذارند) به محصولات مخصوص و مرتبط با خود کمک می‌کنند. یک آنزیم خاص مسئول یک سوبسترا خاص و بالعکس می‌باشد.
پروتئین‌ها نقش مهمی در مکانیسم دفاعی بدن ایفاء می‌کنند. در واقع، آنتی بادی‌ها از پروتئین‌ها ساخته شده و مسئول حفاظت از بدن در برابر ارگانیسم‌های مضری مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها، و تک یاخته‌ها می‌باشند. یک فرد با یک سیستم ایمنی به خطر افتاده یا تضعیف شده به کسی اشاره دارد که بدنش قادر به تولید آنتی بادی کافی نیست. چنین افرادی نیاز به مصرف مقدار کافی از مکمل‌های پروتئین برای افزایش سطح سیستم ایمنی بدن خود هستند.
منبع:راسخون
