چکیده : واژه ی «خشیت» و مشتقات آن در قرآن چهل و هشت بار، و واژه ی «خوف» و مشتقاتش صد و بیست و چهار بار در قرآن به کار رفته است. این کثرت تأمل برانگیز، اهمیّت تحقیق درباره معانی این دو واژه را می رساند. در این مقاله به شناخت ترس از خدا و ...
مطالب موجود در دسته بندی "فضایل اخلاقی"
امانت و اقسام آن از نظر قرآن و روایات
چکیده : امانت؛ مال یا چیز دیگرى است که آن را به کسى مى سپارند تا از آن محافظت کند که گاه هنگام سپردن از امانت گیرنده بر این امر عهد مى گیرند و در بسیارى از موارد نیز از او عهد و تعهدى گرفته نمى شود؛ لیکن او موظف است تا از این امانت ...
اهمیّت و آثار امانتدارى
چکیده : ملاک ایمان تنها نماز و روزه و حج و انفاق نیست؛ بلکه اگر انسان در کنار این اعمال امانتدار نیز بود، ایمان و تقواى او ارزشمند است؛ زیرا چه بسا افرادى اهل نماز و روزه و انفاق و حج و حتى نماز شب هستند، اما هرگاه سرّى از اسرار برادر دینى آنان به ...
آثار و برکات صله رحم از نظر اسلام
چکیده : صله رحم به معناى برقرارى پیوند و داشتن ارتباط با خویشاوندان است که یکى از تکالیف واجب دین است و قطع آن بدون دلیل شرعى حرام و از گناهان کبیره محسوب مى شود. رحم و خویشاوند انسان اختصاص به خویشاوندان نسبى و سببى ندارد؛ بلکه ارحام معنوى انسان را نیز شامل است که ...
حق و اقسام آن
چکیده : حق؛ عبارت است از سهم و بهره معین هر شخص یا قدرت و امتیازى که فرد یا گروهى سزاوار برخوردارى از آن است که به وسیله شریعت اسلام یا عرف و یا قانون به فرد واگذار مى شود. در یک تقسیم بندى حقوق را به سه قسم مى توان تقسیم کرد: 1. حقوق ...
راه توبه از تضییع حقّ النّاس
خداوند از گناه فردى كه به حقوق الهى تجاوز نموده و يا به خود ظلم كرده با استغفار و توبه مى گذرد؛ اما از گناه كسانى كه به حقوق ديگران تعدى كرده اند، نخواهد گذشت؛ مگر اينكه علاوه بر پشيمانى و توبه، حقوق ديگران را ادا و يا رضايت آنان را به دست آورد.
آثار و برکات ذکر و حقیقت آن
مفهوم ذکر و حقیقت آن «ذکر»؛ در لغت به معنای یادآوری و حاضر کردن معنایی در ذهن و قلب است. این معنا گاه در مقابل غفلت و عدم توجه و گاه در برابر نسیان و فراموشی به کار میرود. این واژه، در اصطلاح خاص و مورد نظر، عبارت است از به یاد خدا بودن و ...
اهمیت و فضیلت خوف و رجا و مراتب آن
خوف و رجا و مراتب آن «خوف»؛ در لغت به معنای ترس است و «رجاء» به معنای امید و امیدواری و «خوف ورجا» در اصطلاح به معنای ترس ازعذاب و عقاب خداوند و امیدوار بودن به فضل و رحمت الهی است، بدین معنا که انسان مؤمن همیشه باید از عذاب و عقاب الهی برحذر باشد ...
فضیلت و آداب تلاوت قرآن و جایگاه آن در زندگى بشر
امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمود: «ألا مَن سَأَلَ عَن شیعَهِ اَهلِ البَیتِ… فَهُم… تالُّونَ لاَِجزاءِ القُرآنِ، یرَتِّلونَهُ تَرتیلا، یعِظُونَ أَنفُسَهُم بِأَمثالِهِ و یستَشفُونَ لِدائهِم بِدَوائِهِ»؛ «آگاه باشید! هر کس از شیعه اهلبیت سؤال نماید، آنان کسانیاند که جزءهای قرآن را با دقت و تأمل میخوانند و از مثلهای قرآن پند میگیرند و برای دردهای خود ...
احسان به والدین از نظر اسلام
امام باقر علیه السلام به جابر فرمود: «یا جابِرُ! أَیکتَفِی مَن ینتَحِلُ التَشَیعَ اَن یقُولَ بِحُبِّنا اَهلَ البَیتِ؟ فَوَاللّهِ ما شِیعَتُنا اِلاّ مَنِ اتَّقَی اللّهَ و اَطاعَهُ و ما کانُوا یعرَفُونَ یا جابِرُ اِلاّ بِاالتَّواضُعِ… و البِرِّ بِالوالِدَینِ»؛ «ای جابر! آیا برای شیعه بودن، ادعا کفایت میکند که بگوید: من دوستدار اهل بیت (علیهم السلام) ...
آثار احسان به والدین
احسان و نیکی به والدین آثار و پاداشهای فراوانی دارد که خداوند در دنیا و آخرت این پاداشها را نصیب فرد احسان کننده مینماید. از آثار مهم دنیوی آن طولانی شدن عمر و زیاد شدن روزی است. پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمود: «مَن یضمَن لِی بِرَّ الوالِدَینِ و صِلَهَ الرَّحِمِ أَضمَن لَهُ ...
گستره انفاق و اهمیت آن از نظر اسلام
امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه «… هُدی لِلمُتَّقین» فرمود: «اَلمُتَّقونَ شیعَتُنا الَّذینَ یؤمِنُونَ بِالغَیبِ و یقیمُونَ الصَّلاهَ و مِمّا رَزَقناهُم ینفِقُونَ»؛ «متقین شیعیان ما هستند که به غیب ایمان داشته، نماز را برپا میدارند و از آنچه خدا روزی آنان کرده، انفاق مینمایند». [1] آن حضرت در روایتی دیگر فرمود: «إنَّما الشِّیعَهُ مَن ...