قرآن کریم :

وَ اِذا مَرِضْتُ فَهُوَ یَشْفینِ؛
[سوره شعراء، آیه ۸۰] هرگاه مریض شوم خداوند شفایم مى دهد.

۱امام على علیه السلام : اَلصِّحَّهُ اَفْضَلُ النِّعَمِ؛

سلامتى بهترین نعمت است.
[غررالحکم، ح ۱۰۵۰]

۲امام صادق علیه السلام : لا یَسْتَغْنى أَهْلُ کُلِّ بَلَدٍ عَنْ ثَلاثَهٍ یُفْزَعُ اِلَیْهِمْ فى أَمْرِ دُنْیاهُمْ وَ آخِرَتِهِمْفَاِنْ عَدِموا ذلِکَ کانوا هَمَجا: فَقیهٌ عالِمٌ وَرِعٌ وَ اَمیرٌ خَیِّرٌ مُطاعٌ وَ طَبیبٌ بَصیرٌ ثِقَهٌ؛

مردم هر شهرى به سه چیز نیازمندند که در امور دنیا و آخرت خود به آنها رجوعکنند و اگر آن سه را نداشته باشند گرفتار سرگردانى مى شوند: دین شناسِ داناىِپرهیزکار، حاکم نیکوکارى که مردم از او اطاعت کنند و پزشک داناى مورد اعتماد.
[تحف العقول، ص ۳۲۱]

۳امام رضا علیه السلام : أنَّ اللّه َ تَبارَکَ وَ تَعالى لَمْ یُبِحْ اَکْلاً وَلا شُرْبا اِلاّ ما فیهِ الْمَنْفَعَهُوَالصَّلاحُ وَ لَمْ یُحَرِّمْ اِلاّ ما فیهِ الضَّرَرُ وَالتَّلَفُ وَالْفَسادُ، فَکُلُّ نافِعٍ مُقَوٍّ لِلْجِسْمِ فیهِقُوَّهٌ لِلْبَدَنِ فَهُوَ حَلالٌ وَ کُلُّ مُضِرٍّ یَذْهَبُ بِالْقُوَّهِ أوْ قاتِلٍ فَحَرامٌ؛

خداوند تبارک و تعالى هیچ خوردنى و نوشیدنى را حلال نکرده است مگر آن که درآن سود و صلاحى بوده و هیچ خوردنى و نوشیدنى را حرام ننموده، مگر آن که در آ نزیان و نابودى و فسادى بوده است، پس هر چیز سودمندى نیرو بخش جسم، که باعثتقویت بدن است حلال شده است و هر چیزى که قواى جسمانى را از بین ببرد و یاموجب مرگ شود حرام است.
[مستدرک الوسائل، ج ۱۶، ص ۳۳۳، ح ۲]

۴امام صادق علیه السلام : اِنَّ نَبیّا مِنَ الاَْنْبیاءِ مَرِضَ، فَقالَ: لا اَتَداوى حَتّى یَکونَالَّذى اَمْرَضَنى هُوَ الَّذى یَشْفینى. فَاَوحَى اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ لا اَشْفیکَ حَتّى تَتَداوى، فَاِنَّ الشِّفاءَ مِنّى ؛

پیامبرى از پیامبران بیمار شد. گفت درمان نمى کنم تا همان کسى که بیمارم کردهاست، خود درمانم کند. خداوند عزوجل به او وحى فرستاد: «شفایت نمى دهم، مگر آن کهدرمان کنى، که شفا از من است».
[مکارم الاخلاق، ص ۳۶۲]

۵پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ تَداوى بِحَرامٍ، لم یَجْعَلِ اللّه ُ فیهِ شِفاءً؛

هر کس با حرام به مداوا بپردازد خداوند در آن شفا قرار نمى دهد.
[کنزالعمال، ح ۲۸۳۱۸]

۶پیامبر صلی الله علیه و آله : کُلُّ طَعامٍ لا یُذْکَرُ اِسْمُ اللّه ِ عَلَیْهِ، فَاِنَّما هُوَ داءٌ وَ لا بَرَکَهَ فیهِ وَ کَفّارَهُذلِکَ إن کانَتِ المائِدَهُ مَوضوعَهً أن تُسَمِّىَ و تُعیدَ یَدَکَ و اِن کانَت قَد رُفِعَت أن تُسَمِّىَاللّه َ و تَلعَقَ أصابِعَکَ؛

هر غذایى که بر آن نام خدا برده نشود، درد است و هیچ برکتى در آن نیست و کفارهنبردن نام خدا این است که چنانچه سفره پهن است، نام خدا را ببرى و به خوردن غذاادامه دهى و اگر سفره جمع شده نام خدا را ببر و انگشتان خود را بلیس.
[تاریخ دمشق، ج ۶۰، ص ۳۲۵]

۷امام على علیه السلام : اَلْمَعِدَهُ بَیْتُ الاَْدواءِ وَ الْحِمیَهُ رَأسُ الدَّواءِ، وَ عَوِّدْ کُلَّ بَدَنٍ مَا اعْتادَ. لاصِحَّهَ مَعَ النَّهَمِ ؛

معده سراى دردهاست و پرهیز، بهترین درمان. هر بدنى را به همان که خو مى گیرد،عادت دهید. با پرخورى، تندرستى نخواهد بود.
[بحارالأنوار، ج ۵۹، ص ۲۶۸، ح ۵۲]

۸پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنِ اسْتَقَلَّ بِدائِهِ فَلا یَتَداوَیَنَّ فَاِنَّهُ رُبَّ دَواءٍ یورِثُ الدّاءَ؛

هر کس مى تواند با بیمارى خود، سر کند، از درمان بپرهیزد، زیرا بسا دارویى کهخود، بیمارى زاست.
[نثر الدر، ج ۱، ص ۱۸۱]

۹امام حسین علیه السلام : فَبادِروا بِصِحَّهِ الاَْجْسامِ فى مُدَّهِ الاَْعْمارِ؛

در مدت عمر، در حفظ سلامت تن بکوشید.
[تحف العقول، ص ۲۳۹]

۱۰امام على علیه السلام : مَنْ تَطَبَّبَ فَلْیَتَّقِ اللّه َ وَ لْیَنْصَحْ وَ لْیَجْتَهِدْ؛

هر کس طبابت مى کند، باید تقواى الهى پیشه کند، خیرخواه باشد و سعى خود رابه کار برد.
[دعائم الاسلام، ج ۲، ص ۱۴۴، ح ۵۰۳]

۱۱امام کاظم علیه السلام : اِدْفَعوا مُعالَجَهَ الاَْطِبّاءِ مَا انْدَفَعَ الدّاءُ عَنْکُمْ فَاِنَّهُ بِمَنْزِلَهِ الْبِناءِ قَلیلُهُیَجُرُّ اِلى کَثیرِهِ؛

تا زمانى که بیمارى، به جد با شما درگیر نشده است، درگیر معالجه طبیبان نشوید،که درمان به مانند ساختمان است که اندک آن، شخص را به مقدار فراوانش مى کشاند.
[علل الشرایع، ص، ۴۶۵، ح ۱۷]

۱۲امام رضا علیه السلام : اِثْنانِ عَلیلانِ اَبَدا: صَحیحٌ مُحْتَمٍ وَ عَلیلٌ مُخَلِّطٌ ؛

دو گروه همیشه مریضند: سالمى که پرهیز مى کند و مریضى که پرهیز نمى کند.
[فقه الرضا، ص ۳۴۰]

۱۳امام رضا علیه السلام : اِذا جُعْتَ فَکُل وَاِذا عَطِشْتَ فَاشْرَبْ وَ اِذا هاجَ بِکَ البَولُ فَبُلْ، وَ لاتُجامِعْ اِلاّ مِنْ حاجَهٍ، وَ اِذا نَعَسْتَ فَنَم، فَاِنَّ ذلِکَ مَصَحَّهٌ لِلْبَدَنِ؛

چون گرسنه شدى بخور، چون تشنه شدى بنوش، چون ادرار بر تو فشار آورد، ادرارکن، جز از سر نیاز، با همسرت نزدیکى مکن و چون احساس خواب آلودگى کردى،بخواب، که اینها مایه تن درستى است.
[فقه الرضا، ص ۳۴۰]

۱۴امام صادق علیه السلام : مَنْ مَرِضَ ثَلاثَهَ اَیـّامٍ فَکَتَمَهُ وَ لَمْ یُخْبِر بِهِ اَحَدا اَبدَلَ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ لَهُلَحْما خَیراً مِنْ لَحْمِهِ وَ دَماً خَیْرا مِنْ دَمِهِ وَ بَشَرَهً خَیْراً مِنْ بَشَرَتِهِ وَ شَعْرا خَیْرا مِنْشَعْرِهِ. قالَ: قُلْتُ لَهُ: جُعِلْتُ فِداکَ! وَ کَیْفَ یُبْدِلُهُ؟ قالَ: یُبْدِلُهُ لَحْما وَ دَما وَ شَعرا وَبَشَرَهً لَمْ یُذْنِبْ فیهَا؛

هر کس سه روز بیمار باشد و آن را پنهان کند و هیچ کس را از آن آگاه نسازد، خداوندبراى او گوشتى بهتر از آن گوشت (که در بیمارى از دست رفته است)، خونى بهتر ازخونش، پوستى بهتر از پوستش و مویى بهتر از مویش جایگزین مى کند. پرسیدم:فدایت شوم! چگونه جایگزین مى سازد؟ فرمودند: «براى او گوشت، خون، پوست و مویىرا جایگزین مى کند که با آنها گناه نکرده است».
[کافى، ج ۳، ص ۱۱۶، ح ۶]

۱۵امام على علیه السلام : شُرْبُ الدَّواءِ لِلْجَسَدِ کَالصّابونِ لِلثَّوبِ، یُنَقّیهِ وَ لکِنْ یُخْلِقُهُ؛

نوشیدن دارو براى بدن، همانند صابون (پودر شوینده) براى لباس است که آن راتمیز مى کند، امّا فرسوده اش هم مى کند.
[شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج۲۰،ص ۳۰۰، ح ۴۲۲]

۱۶امام على علیه السلام : مَنْ غَرَسَ فى نَفْسِهِ مَحَبَّهَ اَنواعِ الطَّعامِ، اِجْتَنى ثِمارَ فُنونِ الاَْسْقامِ ؛

هر کس در دل خود، نهال علاقه به غذاهاى گوناگون را بکارد، محصول بیمارى هاىگوناگون از آن مى چیند.
[غررالحکم، ح ۹۲۱۹]

۱۷امام صادق علیه السلام : لَوْ یَعْلَمُ النّاسُ ما فِى التُّفّاحِ، ماداوَوْا مَرضاهُمْ اِلاّ بِهِ، اَلا وَ اِنَّهُاَسْرَعُ شَىْ ءٍ مَنْفَعَهً لِلْفُؤادِ خاصَّهً وَ اِنَّهُ نَضوحَهٌ؛

اگر مردم مى دانستند چه خواصى در سیب وجود دارد، بیماران خود را تنها با آندرمان مى کردند. سیب سریع تر از هر چیزى به قلب فایده مى رساند؛ به ویژه آن کهخوشبو کننده است.
[طب الائمّه، ص ۱۳۵]

۱۸پیامبر صلی الله علیه و آله : سافِروا تَصِحُّوا وَ تُرْزَقوا؛

مسافرت بروید، تا سالم بمانید و روزى کسب کنید.
[نهج الفصاحه، ح ۱۷۲۶]

۱۹پیامبر صلی الله علیه و آله : لا تُداوِ اَحَدا حَتّى تَعْرِفَ داءَهُ؛

هیچ کس را درمان مکن، مگر آن گاه که بیمارى او را بشناسى.
[الاصابه، ج ۳، ص ۲۸۹]

۲۰امام على علیه السلام : فى وَصیَّتِهِ لاِبْنِهِ الْحَسَنِ علیه السلام یا بُنَىَّ أَلا اُعَلِّمُکَ اَرْبَعَ خِصالٍ تَسْتَغْنىبِها عَنِ الطِّبِّ؟ فَقالَ: بَلى یا اَمیرَ الْمُؤْمِنینَ، قالَ: لاتَجْلِسْ عَلَى الطَّعامِ إِلاّ وَ اَنـْتَ جائِعٌوَلا تَقُمْ عَنِ الطَّعامِ إِلاّ وَ اَنـْتَ تَشْتَهیهِ، وَجَوِّدِ الْمَضْغَ، وَ إِذا نِمْتَ فَاعْرِضْ نَفْسَکَ عَلَىالْخِلاءِ فَإِذَا اسْتَعْمَلْتَ هذَا اسْتَغْنَیْتَ عَنِ الطِّبِّ؛

در سفارشى به فرزند خود امام مجتبى علیه السلام فرمودند: فرزندم! آیا چهار نکته به تونیاموزم که با رعایت آنها از طبابت بى نیاز شوى؟ عرض کرد: چرا، اى امیر مؤمنان.حضرت فرمودند: تا گرسنه نشده اى غذا نخور و تا اشتها دارى از غذا دست بکش و غذا را خوب بجو و قبل از خوابیدن قضاى حاجت کن. اگر این نکات را رعایت کنى، از طبابتبى نیاز مى شوى.
[خصال، ص ۲۲۹]

۲۱امام رضا علیه السلام : مَنْ اَرادَ اَلاّ یَشْتَـکىَ مَثانَـتَهُ، فَلا یَحْبِسِ الْبَولَ وَ لَو عَلى ظَهْرِ دابَّتِهِ؛

هر کس مى خواهد مثانه اش به بیمارى اى مبتلا نشود، ادرار خود را نگه ندارد، حتىاگر بر پشت مَرکب خود، نشسته باشد.
[طب الرضا علیه السلام، ص ۳۵]

۲۲پیامبر صلی الله علیه و آله : صوموا تَصِحّوا؛

روزه بگیرید تا تن درست بمانید.
[دعائم الاسلام، ج ۱، ص ۳۴۲]

۲۳امام صادق علیه السلام : یُسْتَحَبُّ لِلْمَریضِ اَنْ یُعطىَ السّائِلَ بِیَدِهِ وَ یَأمُرَ السّائِلَ اَنْ یَدْعُوَ لَهُ؛

شایسته است بیمار با دست خود، صدقه به سائل بدهد و از او بخواهد برایش، دعا کند.
[کافى، ج ۴، ص ۴، ح ۹]

۲۴پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ سَعى لِمَریضٍ فى حاجَهٍ قَضاها اَو لَم یَقْضِها، خَرَجَ مِنْ ذُنوبِهِکَـیَومِ وَلَدَتْهُ اُمُّهُ. فَقالَ رَجُلٌ مِنَ الاَْنصارِ: بِاَبى اَنْتَ وَ اُمّى یا رَسولَ اللّه ِ، فَاِنْ کانَ الْمَریضُمِنْ اَهلِ بَیْتِهِ، اَوَ لَیْسَ ذلِکَ اَعْظَمَ اَجْرا اِذا سَعى فى حاجَهِ اَهْلِ بَیْتِهِ؟ قالَ: نَعَمْ؛

«هر کس در برآوردن نیاز بیمارى بکوشد، خواه موفق بشود یا نشود گناهانش پاکمى شود، به سان آن روز که از مادر متولد شده است». مردى از انصار گفت: اى پیامبر خدا،پدر و مادرم به فدایت! اگر بیمار از خانواده شخص باشد، این کار پاداش بیشترى ندارد؟فرمودند: «چرا».
[من لا یحضره الفقیه، ج ۴، ص ۱۶،ح ۴۹۶۸]

۲۵پیامبر صلی الله علیه و آله : عَلَیْکُمْ بِالاْءِهلیلَجَ الاَْسْوَدَ فَاِنَّهُ مِنْ شَجَرَهِ الْجَنَّهَ وَ طَعْمُهُ مُرٌّ و فیهِ شِفاءٌمِنْ کُلِّ داءٍ؛

هلیله سیاه بخورید، که از درختان بهشت است. مزه آن تلخ است ولى شفاى هردردى است.
[طب النبى، ص ۳۱]

۲۶امام على علیه السلام : اِنَّ الْحِجامَهَ تُصَحِّحُ الْبَدَنَ وَ تَشُدُّ الْعَقْلَ؛

حجامت، بدن را سالم و عقل را تقویت مى کند.
[خصال، ص ۶۱۱، ح ۱۰]

۲۷امام صادق علیه السلام : لا تَدَعِ الْعَشاءَ وَ لَوْ بِثَلاثِ لُقَمٍ بِمِلْحٍ. مَنْ تَرَکَ العَشاءَ لَیْلَهً ماتَ عِرقٌفى جَسَدِهِ وَ لا یَحیا اَبَدا ؛

شام را ترک نکن، هر چند به سه لقمه نان و نمک باشد. هر کس یک شام را ترک کند،یک رگ در بدن وى مى میرد و دیگر هرگز زنده نمى شود.
[مکارم الاخلاق، ص ۱۹۵]

۲۸پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنِ استَعمَلَ الْخَشَبَتَینِ اَمِنَ مِنْ عَذابِ الکَلْبَتَیْنِ؛

هر کس خلال و مسواک کند، از عذاب و درد انبر دندان کشى محفوظ مى ماند.
[طب النبى، ص ۲۱]

۲۹امام رضا علیه السلام : دُخولُ الحَمّامِ عَلَى البِطنَهَ یُوَلِّدُ القولنجَ. الاِغتِسالُ بِالماءِ البارِدِ بَعدَاَکلِ السَّمَکِ یورِثُ الفالِجَ… و اِتیانُ المَرأَهِ الحائِضِ یورِثُ الجُذامَ فِى الوَلدِ و الجِماعُمِن غَیرِ اهراقِ الماءِ عَلى أَثَرِهِ یوجِبُ الحَصاهَ. الجِماعُ بَعدَ الجِماعِ مِن غَیرِ فَصلٍ بَینَهُما بِغُسْلٍ یورِثُ لِلوَلَدِ الجُنونَ وَ کَثرَهُ اَکلِ البَیضِ و اِدمانُهُ یُوَلِّدُ الطَّحالَ و رِیاحافى رَأسِ المَعِدَهِ. و الاِمْتِلاءُ مِنَ البَیضِ المَسلوقِ یورِثُ الرَّبوَ وَ الاِنبِهارَ. اَکلُ اللَّحمِالنَّىِّ یُوَلِّدُ الدُّودَ فِى البَطنِ. و اَکلُ التّینِ یَقْمَلُ مِنهُ الجَسَدُ اِذا اَدْمَنَ عَلَیهِ. و شُربُ الماءِالبارِدِ عَقیبَ الشَّى ءِ الحارِّ وَ الحَلاوَهِ یَذهَبُ بِالاَسنانِ. و الاِکثارُ مِن اَکلِ لُحومِالوَحشِ وَ البَقَرِ یورِثُ تَغَیُّرَ العَقلِ وَ تَحَیُّرَ الفَهمِ وَ تَبَلُّدَ الذِّهنِ وَ کَثرَهَ النِّسیانِ؛

حمام رفتن با شکم پُر باعث قولنج مى گردد. شستشو با آب سرد بعد از خوردنماهى، باعث فلج مى شود. همبسترى در حال حیض باعث جذام فرزند مى شود.همبسترى اى که در پى آن دفع مَنى و ادرار نباشد باعث سنگ کلیه و مثانه مى شود.جماع پى درپى بدون غسل باعث جنون فرزند مى شود. زیاد خوردن تخم مرغ و استمراربر آن، باعث بیمارى طحال و گاز معده مى شود. انباشته کردن شکم از تخم مرغ آب پز باعث گرفتگى قلب و تنگى نفس مى شود.خوردن گوشت نپخته، باعث تولید کرم در معده مى شود. پیوسته انجیر خوردن باعثچاقى مى شود. نوشیدن آب سرد بعد از غذاى داغ و شیرینى، باعث خرابى دندانمى گردد و زیاد خوردن گوشت حیوانات وحشى (حلال گوشت) و گاو باعث تغییر(به هم ریختگى) عقل و سرگردانى فهم و کندذهنى و فراموشى مى شود.
[طب الرضا، ص ۷۵]

۳۰امام على علیه السلام : مَا اتَّخَمْتُ قَطُّ. فَقیلَ لَهُ: وَ لِمَ یا وَلىَّ اللّه ِ؟ قالَ: ما رَفَعْتُ لُقْمَهً اِلى فَمىاِلاّ ذَکَرْتُ اِسْمَ اللّه ِ سُبحانَهُ عَلَیْها؛

«هیچ گاه به سوء هاضمه مبتلا نشدم». پرسیدند: چرا؟ فرمودند: «زیرا هیچ لقمه اى بهسوى دهان نبردم، مگر این که نام خدا را بر آن، یاد کردم».
[محاسن، ج ۲، ص ۴۳۸، ح ۲۸۸]

۳۱امام سجاد علیه السلام : حُجّوا وَ اعْتَمِروا تَصِحَّ اَبْدانُـکُمْ وَ تَتَّسِعْ اَرْزاقُکُمْ وَ تُـکْفَوْنَ مَؤوناتِ عِیالِکُمْ. وَ قالَ: الحاجُّ مَغفورٌ لَهُ و مَوجوبٌ لَهُ الجَنَّهُ و مُستَأنَفٌ لَهُ العَمَلُ و مَحفوظٌ فىأهلِهِ و مالِهِ؛

به حج و عمره بروید تا تندرست بمانید، روزیتان زیاد شود و خرجى خانواده تانتأمین گردد. حاجى آمرزیده است و بهشت بر او واجب است و اعمالش از نو آغاز مى گرددو خانواده و مالش محفوظ مى ماند.
[کافى، ج ۴، ص ۲۵۲، ح ۱]

۳۲معصوم علیه السلام : دُهْنُ الحاجِبَینِ بِالبَنَفْسَجِ یَذْهَبُ بِالصُّداعِ؛

مالیدن روغن بنفشه به ابروها، سردرد را از میان مى بَرَد.
[کافى، ج ۶ ، ص ۵۲۲، ح ۹]

۳۳امام صادق علیه السلام : ثَلاثَهٌ یَهْدِمْنَ الْبَدَنَ وَ رُبَّما قَتَلْنَ: دُخولُ الْحَمّامِ عَلَى الْبِطْنَهِ، وَالْغِشیانُ عَلَى الاِْمْتِلاءِ وَ نِکاحُ العَجائِزِ؛

سه چیز بدن را فرسوده مى کند و شاید هم نابود کند: حمّام رفتن با شکم پُر، آمیزشکردن با شکم پُر و همبسترى با پیر زنان.
[من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۵۵۵،ح ۴۹۰۴]

۳۴امام رضا علیه السلام : وَ مَنْ اَرادَ اَلاّ تُؤذِیَهُ مَعِدَتُهُ فَلا یَشْرَبْ بَینَ طَعامِهِ ماءً حَتّى یَفْرُغَ وَمَنْ فَعَلَ ذلِکَ رَطِبَ بَدَنُهُ، و ضَعُفَتْ مَعِدَتُهُ وَ لَمْ تَأخُذِ العُروقُ قُوَّهَ الطَّعامِ فَإِنَّهُ یَصیرُفِى الْمَعِدَهِ فِجّا اِذا صُبَّ الْماءُ عَلَى الطَّعامِ اَوَّلاً فَاَوّلاً؛

هر کس مى خواهد معده اش او را آزار نرساند، نباید میان غذا آب بنوشد تا غذاخوردن را به پایان رساند. هر کس میان غذا آب خورد بدنش به رطوبت گراید، معده اشضعیف گردد و رگ هایش قوّت غذا را به خود جذب نکند؛ زیرا هرگاه پى درپى روى غذاآب ریخته شود در معده نارسایى پدید آید.
[طب الرضا، ص ۵۲]

۳۵امام صادق علیه السلام : … اِعلَم أنَّ آلامَ البَدَنِ و اَدواءَهُ تَخرُجُ بِخُروجِ الشَّعرِ فى مَسامِّهِو بِخُروجِ الأَظفارِ مِن اَنامِلِها و لِذلِکَ اُمِرَ الاِنسانُ بِالنّورَهِ و حَلقِ الرَّأسِو قَصِّ الاَظفارِ فى کُلِّ اُسبوعٍ لِیُسرِعَ الشَّعرُ وَ الاَظفارُ فِى النَّباتِ فَتَخرُجَ الآلامُوَ الاَدواءُ بِخُروجِهِما؛

بدان که دردها و بیمارى هاى بدن، همراه با درآمدن موها از جایگاه خود و ناخن هااز انگشتان، از بدن بیرون مى روند. از همین رو، انسان به نوره کشیدن، سرتراشیدن(کوتاه کردن) و کوتاه کردن ناخن ها در هر هفته، موظف شده است، تا موها و ناخن هارشد شتابان ترى یابند و با درآمدن آنها، دردها و بیمارى ها از تن بیرون بروند.
[توحید مفضل، ص ۳۲]

۳۶پیامبر صلی الله علیه و آله : اِذا دَخَلْتُمْ بَلَدا فَکُلوا مِنْ بَقلِهِ وَ بَصَلِهِ یَطْرُد عَنْکُمْ داءَهُ وَ یَذْهَبُبِالنَّصَبِ وَ یَشُدُّ الْعَصَبَ وَ یَزیدُ فِى الباهِ و یَذْهَبُ بِالْحُمّى؛

به هر جایى (شهرى و روستایى) وارد شدید، از سبزى و پیاز آنجا بخورید که مرضآنجا را از شما دور مى کند و خستگى را مى برد، اعصاب را قوى مى کند، نیروى جنسى رامى افزاید و تب را مى برد.
[طب النبى، ص ۱۱]

۳۷امام صادق علیه السلام : اَقلِل مِن شُربِ الماءِ فَاِنَّهُ یَمُدُّ کُلَّ داءٍ وَ اجْتَنِبِ الدَّواءَ مَا احتَمَلَبَدَنُکَ الدّاءَ؛

کم آب بیاشامید، که زیاد آن هر مرضى را تقویت مى کند و تا بدنتان تحمل دارد ازمصرف دارو بپرهیزید.
[کافى، ج ۶، ص ۳۸۲، ح ۲]

۳۸پیامبر صلی الله علیه و آله : عائِدُ الْمَریضِ فى مَخْرَفَهِ الْجَنَّهِ، فَاِذا جَلَسَ عِنْدَهُ غَمَرَتْهُ الرَّحْمَهَ؛

عیادت کننده بیمار، در نخلستان بهشت میوه مى چیند و هرگاه نزد بیمار بنشیند،رحمت خدا او را فرا مى گیرد.
[کنزالعمال، ح ۲۵۱۲۷]

۳۹امام صادق علیه السلام : مَوْلى لِجَعْفَرِبْنِ مُحَمَّدٍ علیه السلام مَرِضَ بَعْضُ مَوالیهِ فَخَرَجْنا إِلَیْهِ نَعودُهُوَنَحْنُ عِدَّهٌ مِنْ مَوالى جَعْفَرٍ فَاسْتَقْبَلَنا جَعْفَرٌ علیه السلام فى بَعْضِ الطَّریقِ فَقالَ لَنا أَیْنَتُریدونَ؟ فَقُلْنا: نُریدُ فُلانا نَعودُهُ فَقالَ لَنا: قِفوا، فَوَقَفْنا، فَقالَ: مَعَ أَحَدِکُمْ تُفّاحَهٌ أَوْسَفَرْجَلَهٌ أَوْ اُتْرُجَّهٌ أَوْ لُعْقَهٌ مِنْ طیبٍ أَوْ قِطْعَهٌ مِنْ عودِ بُخورٍ؟ فَقُلْنا: ما مَعَنا شَىْ ءٌ مِنْهذا، فَقالَ: أَما تَعْلَمونَ أَنَّ الْمَریضَ یَسْتَریحُ إِلى کُلِّ مااُدْخِلَ بِهِ عَلَیْهِ؛

یکى از وابستگان امام صادق علیه السلام گوید: یک نفر از یاران حضرت بیمار شد و ما عده اىاز یاران امام براى عیادت او بیرون رفتیم. در راه با حضرت صادق علیه السلامروبرو شدیم. از ماپرسیدند: کجا مى روید؟ عرض کردیم به عیادت فلانى مى رویم. فرمودند: بایستید. ماایستادیم. حضرت فرمودند: آیا سیبى، بهى، تُرنجى، کمى عطر یا قطعه اى عود با یکى ازشما هست؟ عرض کردیم: از این چیزها با خود نداریم. حضرت فرمودند: مگر نمى دانیدکه بیمار از این که چیزى برایش ببرند، آرامش مى یابد.
[کافى، ج ۳، ص ۱۱۸، ح ۳]

۴۰پیامبر صلی الله علیه و آله : اِغْتَنِموا بَردَ الرَّبیعِ فَاِنَّهُ یَفعَلُ بِاَبدانِکُمْ ما یَفعَلُ بِاَشجارِکُم وَ اجْتَنِبوابَردَ الخَریفِ فَاِنَّهُ یَفعَلُ بِاَبدانِکُم ما یَفعَلُ بِاَشجارِکُم ؛

غنیمت بدانید هواى بهار را، زیرا که با بدن هاى شما همان مى کند که با درختان مى کند وخودتان را از هواى پائیز بپوشانید که با شما همان مى کند که با درختان مى کند.
[بحارالأنوار، ج ۵۹، ص ۲۷۱، ح ۶۹]

مؤلف : هادی موحدی