ویتامین “د” تنها نوع ویتامینی است که هورمون نیز محسوب می ‌شود. این ویتامین برای محکم کردن استخوان‌ ها و دندان ها مفید بوده و همچنین به حفظ قدرت عضلانی و جذب کلسیم بدن کمک می ‌کند. وقتی شما کمبود کلسیم یا ویتامین “د” داشته باشید، استخوان های تان ترک خورده یا می‌ شکنند. اما کمبود این ماده ممکن است مشکلات دیگری هم به بار آورد که در ادامه به مواردی از آن اشاره شده است…

کمبود ویتامین D و بیماری های استخوانی

راشیتسم

بیماری اصلی ناشی از کمبود ویتامین D، راشیتیسم یا نرمی استخوان است. این بیماری در اثر کمبود کلسیم و فسفر در زمان رشد استخوان ها در کودکان است. این عوارض در استخوان های اصلی و بلند رخ داده و فرد دچار درد و سستی عضلات می شود. به دلیل این که استخوان ها دارای املاح کمتری هستند، وزن را تحمل نمی کنند و انحنا می یابند. عوارض دیگر، تشکیل برجستگی های دکمه مانند بر روی ستون فقرات، جمجمه بزرگ و سینه برجسته می باشد، مچ دست و پا پهن می شود که از علائم اولیه و قابل تشخیص توسط رادیوگرافی است.

استئومالاسی

در بزرگسالان کمبود ویتامین D عارضه ی استئومالاسی را در پی دارد. کاهش تراکم استخوانی موجب بروز دردهای شدید در قسمت کمر و پا می شود که بروز شکستگی سریع در استخوان های دراز و ضعف عضلانی از عوارض آن است. دریافت ویتامین D به همراه کلسیم و فسفر، راه درمان این عارضه است.

استئوپروز

استئوپروز یا پوکی استخوان یکی از بیماری هایی است که بسیاری از سالمندان خصوصا زنان بدان مبتلا می شوند در این بیماری استخوان از داخل تخلیه می شود و املاح استخوانی کاهش می یابد. عامل اصلی تاثیرگذار تغییرات هورمونی بدن است. در این بیماری میزان ویتامینD  کاهش می یابد ولی درمان با ویتامین D تاثیر چندانی ندارد. تنها می توان توصیه کرد برای پیشگیری از ابتلا، از دوران جوانی میزان کافی کلسیم و فسفر به همراه ویتامین D مصرف شود. در بازبینی‌ های اخیر روی زنان مبتلا به پوکی استخوان که به دلیل شکستگی‌ های استخوان لگن در بیمارستان بستری شده‌ اند، مشخص شده است در 50 درصد موارد این زنان با مشکل کمبود ویتامین D مواجه بوده ‌اند.

به گفته متخصصان؛ ویتامین D تنظیم می ‌کند چه مقدار کلسیم در خون بماند و چه مقدار وارد استخوان‌ ها و دندان‌ ها شود.

کمبود ویتامین D و ضعف ماهیچه ای

اخیراً مشخص شده کمبود ویتامین D در دختران نوجوان 12 تا 14 ساله نقش قابل ملاحظه ای در وضعیت ماهیچه ای دارد.

محققان صدها نفر را مورد بررسی قرار داده اند و نتیجه این بود که در حدود 75 درصد از افرادی که دچار ضعف عضلانی بوده اند دچار کمبود ویتامین D نیز بوده اند و این امر در آزمایش خون آن ها مشخص است.

متخصصان دلیل آن را ارتباط این ویتامین با جذب کلسیم بیان می کنند و معتقدند کمبود ویتامین D جذب کلسیم را با اختلال مواجه می کند و کمبود کلسیم نیز عوارض بسیاری از جمله ضعف در سیستم اسکلتی و عضلانی به همراه دارد.

کمبود ویتامین D و پارکینسون

متخصصان آمریکایی در یک بررسی جدید دریافته ‌اند که بیماران مبتلا به پارکینسون ابتدایی با کمبود زیاد مقدار ویتامین D در بدن شان مواجه هستند اما مصرف این ویتامین‌ نمی ‌تواند پیشرفت بیماری را به تعویق بیندازد.

این محققان وضعیت ویتامین D را در نمونه‌ های خونی ذخیره شده از بیماران آزمایش کردند و دریافتند که در مراحل ابتدایی بروز پارکینسون، افراد مبتلا با کمبود شدید ویتامین D مواجه هستند. آن ها متوجه شدند که 69 درصد از این بیماران با کمبود ویتامین D و 26 درصد با فقدان این ویتامین مواجه هستند.

کمبود ویتامین D و سختی عروق

پزشکان قلب و عروق در یک مطالعه ی جدید خاطرنشان کردند که کمبود ویتامین “د” می ‌تواند موجب سفت شدن و سختی عروق شود.

تحقیقات اخیر نشان داده است که کمبود ویتامین “د” خطر ابتلا به بیماری ‌های قلبی و عروقی را دو برابر افزایش می ‌دهد. اشخاصی که میزان دریافت ویتامین “د” در آن ها ضعیف است بییشتر از دیگران در معرض ابتلا به بیماری دیابت، چاقی و بیماری ‌های قلبی و عروقی قرار دارند.

بر اساس این گزارش، متخصصان در یک مطالعه قلبی بر روی 15 هزار داوطلب دریافتند افراد مُسنی که ویتامین “د” کمتری دارند، بیشتر در معرض بیماری‌ های قلبی و عروقی قرار داشتند و اشخاصی که کمتر ویتامین “د” مصرف می ‌کردند خطر ابتلا در آنان بیشتر بوده است.

در پژوهش جدید نیز که روی 550 کارمند این انستیتو انجام گرفته معلوم شد مصرف ویتامین “د” به میزان مناسب می ‌تواند سلامت عروق را بهبود بخشد.

کمبود ویتامین D و چاقی و کوتاهی دختران

بر طبق یافته‌ های مطالعات اخیر کمبود دریافت ویتامین D در دوران بلوغ باعث توقف رشد و نیز افزایش بروز چاقی در دوران بلوغ به ویژه در دختران می ‌شود. نتایج به ‌دست آمده از مطالعه ی اخیر حاکی از آن است که کمبود ویتامین D سبب ایجاد توده ی بدنی بالا و کوتاهی قد دختران در اوج دوران رشد شان می ‌شود.

در این مطالعه محققان میزان ویتامین D دختران جوان 16 تا 22 ساله را با یک آزمایش خونی ساده ‌اندازه‌ گیری کردند.

آن ها در ضمن برای تعیین اثر کمبود ویتامین D روی سلامتی زنان جوان میزان چربی بدن و قد افراد مورد مطالعه را اندازه‌ گیری کردند. بر طبق نتایج به ‌دست آمده، شیوع کمبود ویتامین D در جوانان مورد مطالعه اگرچه در منطقه ‌ای آفتاب خیز زندگی می ‌کردند، حیرت ‌آور بود.

در این مطالعه شاخص توده بدنی و همچنین چربی ناحیه شکمی در افراد با کمبود ویتامین D در مقایسه با زنان جوان با سطح طبیعی ویتامین D بالاتر بود و به ‌عبارت دیگر در خانم ‌های جوان که از کمبود ویتامین D رنج می ‌بردند شیوع چاقی به ویژه چاقی شکمی بیشتر بود.

از طرف دیگر نتایج این مطالعه نشان داد دختران در سنین بلوغ با میزان ویتامینD   طبیعی نسبت به همسالان خود که از کمبود ویتامین D رنج می ‌برند، بلند قدتر هستند.
ویتامین d

کمبود ویتامین D و بالا رفتن فشار خون

تحقیقات اخیر نشان می دهد که سطح پایین ویتامین D در خون، ممکن است با افزایش فشارخون در افراد سفید پوست مرتبط باشد.

دکتر “تانگپریچا” و همکارانش از دانشگاهی در آتلانتا به بررسی ارتباط فشارخون سیستولیک و سطح ویتامین D در میان هفت هزار و 699 نفر که فاقد فشارخون بالا بودند پرداختند. در این تحقیق 47 درصد این افراد مرد، 61 درصد سفید پوست و 39 درصد سیاه پوست بودند.

بررسی ها در این مطالعه نشان داد که 61 درصد افراد سفید پوست و 92 درصد افراد سیاه پوست با کمبود ویتامین D مواجه بودند. این محققان متوجه شدند افراد سفید پوستی که به میزان کافی ویتامین داشند تا حدود 20 درصد کمتر از سایرین با افزایش فشار خون سیستولیک مواجه می شوند ولی این ارتباط در افراد سیاه پوست دیده نشد.

کمبود ویتامین D و عفونت در زنان

محققان دانشگاه پترزبورگ به وجود رابطه بین کمبود ویتامین D و بروز این عفونت در زنان پی برده ‌اند. در این تحقیق معلوم شد زنان سیاه پوست بیشتر در معرض ابتلا به این عفونت هستند چون بیشتر در معرض کمبود ویتامین D هستند. در این تحقیق، متخصصان 469 زن باردار را از نظر سطح ویتامین D در بدن شان مورد آزمایش قرار دادند. آن ها دریافتند، زنانی که سطح ویتامین D در بدن شان پایین است بیشتر به عفونت مهبلی مبتلا می ‌شوند.

کمبود ویتامین D و خطر ابتلا به سرطان ها

سرطان سینه

نتایج تحقیقات اخیر نشان می دهد: کمبود ویتامین D می تواند خطر بروز سرطان پستان را تشدید کند. بر اساس بررسی های انجام شده در این مطالعه اپیومیولوژیک میزان بروز سرطان همخوانی معنی داری با کمبود ویتامین D در بیماران مبتلا دارد که این همراهی بیش ترین همخوانی را در زمینه بروز سرطان پستان نشان می دهد.

سرطان پانکراس و پروستات

محققین آمریکایی به تازگی دریافته اند ریسک ابتلا به سرطان پانکراس در افرادی که قرص های ویتامین “د” مصرف می کنند نصف افرادی است که از این قرص ها استفاده نمی کنند. آن ها هم اکنون در پی تحقیق بر روی مواد غذایی حاوی ویتامین “د” و تاثیر آن ها بر کاهش ریسک ابتلا به این سرطان می باشند.

این تحقیقات مشخص کرد که ویتامین “د” همچنین پتانسیل بالایی در جلوگیری و یا مداوای سرطان پروستات دارد.

کمبود ویتامین D و خطر ابتلا به بیماری های ریوی

متخصصان علوم پزشکی در دانشگاه سینسیناتی هشدار دادند که کمبود یا فقدان ویتامین D در بدن می ‌تواند خطر بروز انواع خاصی از بیماری های ریوی مربوط به سیستم ایمنی خودکار بدن را تشدید کند. این متخصصان 118 بیمار را به لحاظ میزان ویتامین D در سرم مورد ارزیابی قرار دادند. متخصصان سپس رابطه ی بین سطح این سرم و بروز مشکلات و بیماری های مختلف را در داوطلبان مورد مطالعه قرار دادند. این متخصصان با بررسی چندین آزمایش گوناگون دریافتند که در این گروه از بیماران هرچه سطح این ویتامین در سرم کاهش پیدا کند به همان نسبت عملکرد ریه‌ ها نیز ضعیف ‌تر و کمتر می‌ شود.

مریم مرادیان نیری

تبیان