احتیاجات کالرى در زنان و مردان به چه میزانى است؟

لازم به توضیح است که در ماه مبارک رمضان، میزان نیاز به کالرى تفاوت چندانى با حالات غیر روزه ندارد. فقط نحوه زمان بندى مصرف مواد غذایى برای آزاد شدن ذخایر چربى فشرده و قدیمى، و جایگزین شدن آنها با بافت های جدید و قابل دسترسى متفاوت است.

میزان کاهش وزن در ماه مبارک رمضان تا چه حدى معمول است؟

با توجه به اینکه در ماه مبارک رمضان، در بیشترین زمان فعالیت(طول روز) کمترین مصرف مواد غذایى را داریم و با توجه به این که فعالیت هاى روزمره سبب از دست رفتن کالرى مى شوند، وزن بدن کم خواهد شد. این مساله در مورد افراد مختلف با توجه به جنس(مرد یا زن)، وزن و سن متفاوت است، ولى در حالت معمول بین 2 الى 4 کیلوگرم کاهش وزن وجود دارد که این کاهش، قسمتى مربوط به از دست دادن کالرى و قسمتى مربوط به عدم دریافت مواد غذایى و آب است.

افرادى که از رژیم هاى لاغری یا چاقی استفاده مى کنند، در مدت این ماه باید به چه صورت عمل کنند؟

افرادى که به جهت کاهش یا افزایش وزن از رژیم هاى غذایى استفاده مى کنند، بایستى ناهار رژیم خود را در سحرى میل کنند و وعده غذایى مربوط به صبحانه را براى افطار در نظر بگیرند و شام رژیم را هم در جاى خود و به جاى شام ماه مبارک رمضان استفاده کنند.

خانم هاى شیرده با رعایت چه نکات تغذیه اى در هنگام روزه دارى، سلامت شان تضمین مى شود؟

در کتب تخصصى تغذیه آمده است که حدود یک سوم نیاز مادر براى ترشح شیر، از ذخایر چربى بدن که در سه ماهه سوم حاملگى تشکیل شده است تامین مى گردد و دو سوم دیگر از طریق تغذیه بایستى مهیا گردد.

رژیم غذایى مادر شیرده بایستى غنى از پروتئین، کلسیم، آهن و ویتامین ها باشد و در صورت لحاظ نکردن این مواد در رژیم غذایى، وى دچار کمبودهاى شدید و نهایتا عوارض خطرناکى چون پوکى استخوان، خرابى دندان ها، کم خونى و ریزش مو مى شود.

طبق فتاوى مراجع تقلید عظام، مادران شیرده مى توانند روزه بگیرند، ولى اگر بعد از چند روز احساس کردند که روزه سبب کاهش مقدار شیر آنها شده است، روزه گرفتن جایز نیست.

به مادران در دوران شیردهى توصیه مى شود در وعده هاى غذایى سحرى، افطار و شام از مواد سرشار از آهن(مثل گوشت و حبوبات) و کلسیم(مثل شیر و لبنیات) بیشتر استفاده کنند و از خوردن ادویه جات ، فلفل، سیر، پیاز و زیره که سبب بد بو شدن شیر مى شوند، پرهیز کنند، چرا که مکیدن فرزند یکى از عوامل مؤثر در ترشح شیر است و بد بو شدن شیر سبب عدم مکیدن نوزاد و در نتیجه کاهش یا قطع شیر مى گردد.

آیا در سنین مختلف هنگام روزه دارى باید تغذیه متفاوت باشد؟

نیازهاى تغذیه اى در سنین مختلف متفاوت است.

نیاز به انرژى با افزایش سن کاهش مى یابد که در ارتباط با کاهش اندازه بدن، کاهش توده چربى و کاهش فعالیت بدنی است.

نیازهاى پروتئینى در سالمندان کمى بیشتر از افراد جوان تر مى باشد، چرا که براى حفظ تعادل نیتروژنى و پیشگیرى از تعادل منفى آن وجلوگیرى از تحلیل عضلات لازم است.

با توجه به این که افراد سالمند به علت کم تحرکى اکثرا دچار یبوست هستند، مصرف کربوهیدرات هاى پیچیده مثل سبزیجات، نان و غلات سبوس دار و میوه ها در وعده هاى سحرى و افطارى نسبت به سنین جوان بیشتر توصیه مى شود، چرا که این گروه از مواد غذایى باعث جلوگیرى از یبوست مى شوند.

در پسران و دخترانى که مى خواهند براى نخستین بار روزه بگیرند، آیا تفاوتى در نوع مواد غذایى مصرفى شان وجود دارد؟

نیاز به انرژى در خانم ها و آقایان متفاوت است که مربوط به میزان فعالیت آنها و اثرات هورمون هاى مختلف مى باشد.

در خانم ها با توجه به این که در دوره عادت ماهیانه کمبودهایى از قبیل آهن ممکن است دیده شود، میزان نیاز به برخى از مواد غذایى بیشتر است. بنابراین توصیه مى شود خانم ها، بالاخص افرادى که تازه به سن بلوغ رسیده اند و توفیق روزه دارى در ماه رمضان را کسب کرده اند، نسبت به تغذیه خود دقت بیشترى نموده و با مصرف بیشتر مواد سرشار از آهن مثل گوشت ها، حبوبات، جگر، آجیل و خشکبار باعث جلوگیرى از عوارضى مثل کم خونى، ریزش مو و… شوند.

دکتر رضا آمری نیا- پزشک و متخصص تغذیه