نکته دقیقی در قرآن است که نشانگر احترام خداوند به شخصیّت انسانها است، و آن کم بودن قانون در قرآن است.
قریب هفت هزار آیه در قرآن است ولی آنگونه که فقهای بزرگ نظیر مقدس اردبیلی آیات الاحکام نوشتند، نتوانستند بیش از ششصد آیه در قرآن پیدا کنند که ربط به قانون داشته باشد، امّا بالعکس بیش از چهار هزار آیه مستقیم و غیر مستقیم مربوط به انسانها و اخلاق آنان است و این احترام بزرگی به انسانها است.
قرآن می‎گوید:
من کتابم، برای تو کتاب قانون نیستم. چرا که تو انسانی، اگر انسان شدی اصلاً قانون لازم نداری.
اگر جامعه‎ای نیازمند قانون شد، پی ببرید به اینکه انسانیّت خدشه‎دار شده است.
نقل می‎کنند که اسکندر ذوالقرنین وارد شهری شد و چیزهایی که ندیده بود به چشم خود دید، دید که مغازه‎ها و خانه‎های آنان دَرْ ندارد، و شب‎ها مغازه را رها کرده و به خانه می‎روند؟
چند روزی به طور مخفی در این شهر رفت و آمد کرد، جز تلطّف و مهربانی ترحّم نسبت به یکدیگر از مردم این شهر ندید، همه با هم بردارند و با یکدیگر تعاون دارند. و بالأخره به قول سعدی دید همه اینها اعضای یک دیگرند و به قول امام صادق (ع): مسلمان آنست که اگر بفهمد برادر مؤمنش دردی و حاجتی دارد، شب خوابش نیاید، و یا به نصّ قرآن شریف:
«مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَی الْکُفَّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُمْ».
دید «رحماء بینهم» در بین آنها حکم فرما است. تعجب سوم این که دید اینها قبرستان ندارند. و قبرهایشان در مقابل خانه‌شان است.
و بالاتر از این تعجّب، اینکه دید همه اشخاص که در قبر خاک شده‎اند، جوان بوده‎اند. همه قبرها را گشت، شخص بیشتر از 30 سال پیدا نکرد، همه در سنین 15 الی 30 بودند. تعجّب کرد که اینها همه در جوانی مرده‎اند. لذا یکی از پیرمردهای عاقل و آزموده را پیدا کرد و با او صحبت کرد. و گفت:
در طول این همه جهانگردی شهری مثل شهر شما ندیده‎ام. چرا درب و دربان وجود ندارد؟
پیرمرد گفت: درب و دربان برای دزد است، اینجا دزدی وجود ندارد اینها همه مال یکدیگر را حفظ کرده و به فکر یکدیگرند.
گفت: تعاون و تلطّف عجیبی در میان شما می‎بینم، این چیست؟
گفت: نباید تعجّب کنی، برای اینکه انسان یعنی عطوفت و تلطّف، و اگر تلطّف نباشد باید تعجّب کنی، که چرا انسان تلطّف و عاطفه ندارد.
انسان اگر بخواهد ظلم کند باید اول وجدان اخلاقی و عقلش را زیر پا گذاشته و سپس ظلم کند.
پیرمرد افزود: دلیل اینکه قبرستانها مقابل خانه‎هاست،‌ برای اینکه صبح به صبح که از خانه بیرون می‎آئیم چشممان به قبر پدر و مادر و دوستانمان بیفتد، و این تنبیهی برای ما است. اینها مُردند ما هم می‎میریم، پس باید کنترل شویم، امّا اینکه می‎بینی روی قبرها 30 و 25 و 20 سال می‎نویسیم، به خاطر این است که دروغ و تخلّف و تظاهر در زندگی ما نیست، در شهر ما نمی‎توانی یک دروغ و یک تظاهر پیدا کنی.
اگر روی قبر می‎نویسیم فلانی 70 سال عمر کرده است، دروغ گفته‎ایم برای اینکه کسی که 35 سالی را خواب بوده، در زندگی انسانی نبوده و ما می‎خواهیم به زندگی انسان، نام حیات بدهیم، یک انسان باید چنین باشد.