در کدام آیات نسخ واقع شده است؟

در کدام آیات نسخ واقع شده است؟

در رابطه با تعداد آیاتی که نسخ شده اختلاف نظر فراوان است. مرحوم آیت‎الله خویی در این رابطه می‎فرماید: به نظر ما اکثر آیاتی که در آنها احتمال نسخ داده شده، هم اکنون نیز به قوت خود باقی است و نسخی در آنها راه نیافته است.[1] از جمله مواردی که اکثر علما بر نسخ آن اتفاق دارند عبارت است از:
الف) نسخ آیه « یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نَاجَیْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیْ نَجْوَاکُمْ صَدَقَهً ذَلِکَ خَیْرٌ لَکُمْ وَأَطْهَرُ فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ[2] ؛ اى کسانى که ایمان آورده‏اید! هنگامى که مى‏خواهید با رسول خدا نجوا کنید [و سخنان درگوشى بگویید]، قبل از آن صدقه‏اى [در راه خدا] بدهید؛ این براى شما بهتر و پاکیزه‏تر است و اگر توانایى نداشته باشید، خداوند غفور و رحیم است‏! » به وسیله آیه « أَأَشْفَقْتُمْ أَنْ تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیْ نَجْوَاکُمْ صَدَقَاتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَتَابَ اللَّهُ عَلَیْکُمْ فَأَقِیمُوا الصَّلاهَ وَآتُوا الزَّکَاهَ وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَاللَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ[3] ؛ آیا ترسیدید فقیر شوید که از دادن صدقات قبل از نجوا خوددارى کردید؟! اکنون که این کار را نکردید و خداوند توبه شما را پذیرفت‏، نماز را برپا دارید و زکات را ادا کنید و خدا و پیامبرش را اطاعت نمایید و [بدانید] خداوند از آنچه انجام مى‏دهید با خبر است‏!»
ب) نسخ آیاتی که در آن دستور مدارا و گذشت از کفار صادر شده بود،[4] به وسیله آیات جنگ و مقاتله با کفار[5].
ج) آیه‎ای که دستور حبس زنان زناکار را صادر کرده بود،[6] بعدها به وسیله دستور به تازیانه و سنگسار نسخ شد[7].
د) آیات مربوط به تغییر قبله را نیز از جمله آیات ناسخ و منسوخ شمرده‎اند…[8]

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. قرآن در اسلام؛ علامه طباطبایی.
2. شناخت قرآن؛ آیت‎الله خویی، تلخیص و ترجمه هاشم هریسی.
3. علوم قرآن؛ سعیدی روشن.

پی نوشت ها:
[1] . خویی، سیدابوالقاسم، شناخت قرآن، تلخیص و ترجمه هاشم هریسی، ص 265.
[2] . مجادله/ 12.
[3] . مجادله/ 13.
[4] . جاشیه/ 14 و بقره/ 109.
[5] . حج/ 39، انفال/ 65.
[6] . توبه/ 29.
[7] . مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دارالاحیاء و التراث العربی، ج 93، ص 6؛ و طبری، فضل بن حسن، مجمع البیان، قم، مکتبه آیت‎الله مرعشی، ج 3، ص 21.
[8] . ر.ک. سعیدی روشن، محمدباقر، علوم قرآن، قم، مؤسسه پژوهشی امام خمینی (ره)، چاپ اول، ص 306.

مطالب مشابه

دیدگاهتان را ثبت کنید