در قرآن سوره و یا آیه‌ای در مورد خصوص وقف و امثال آن نیامده است، بلکه به صورت کلی آیاتی درباره انفاق داریم که شامل وقف و صدقات جاریه نیز می‌شود که به نمونه‌های اشاره می‌شود:
1. «لن تنالوا البرّ حتّی تنفقُوا مما تحبّون»؛[1] هرگز به (حقیقت) نیکوکاری نمی‌رسید مگر این که از آنچه دوست می‌دارید (در راه خدا) انفاق کنید، و آنچه انفاق می‌کنید، خداوند از آن آگاه است. این آیه شامل انفاقی که به طریق وقف و صدقه جاریه می‌باشد نیز می‌شود.
2. «و ما تقدّموا لانفسکم من خیرٍ تجدوهُ عندالله هو خیراً و اعظمَ اجراً»؛[2] آن چه را از کارهای نیک برای خود از پیش می فرستید نزد خدا به بهترین وجه و بزرگترین پاداش خواهد یافت، و از خدا آمرزش بطلبید. عمومیت آیه فوق نیز وقف را شامل می‌شود.
3. و اتی المال علی حبّه ذوی القربی و الیتامی و المساکین و ابن السبیل و السائلین و فی الرقاب؛[3] نیکی آن است… و مال (خود) را با همه علاقه‌ای که به آن دارد، به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و در راه‌ماندگان در راه و سائلان و بردگان انفاق می‌کند.
این آیه هم با عمومیتش شامل وقف می‌شود، و به همین دلیل علماء از جمله فاضل مقداد به آیات فوق برای وقف استدلال نموده است.[4]
مصادیق متعددی برای وقف وجود دارد که گاهی مصداق خاص وقف بدون نام بردن وقف، در قرآن بیان شده است، مانند آیاتی که مربوط به مسجد می‌باشد، و روشن است که از بارزترین مصداق وقف مسجد است، درباره مسجد گاهی می‌فرماید: مسجدی که بر اساس تقوا بنا شده بهتر است،[5] و در آیه دیگر می‌فرماید: مسجد را کسانی تعمیر (و می‌سازد) که ایمان به خدا و روز قیامت داشته باشد.[6]
و آیاتی که دستور به اخذ زینت برای مسجد نموده و منهدم کنندگان مسجد را سرزنش نموده است.[7]
ولی در روایات مسأله وقف به صورت روشن بیان شده است. از جمله پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: اذا مات الانسان انقطع عمله الا من ثلاث علم ینتفع به او صدقه تجری له او یدعوله؛ وقتی انسان از دنیا رفت عملش قطع می‌شود مگر از سه چیز: 1. علمی که از آن بهره برده می‌شود؛ 2. صدقه جاریه (و وقف مالی) که برای او به جا مانده است؛ 3. و فرزند صالحی که برای او به جا مانده است.
معرفی منبع جهت مطالعه بیشتر:
1. شرح لمعه ی، شهید ثانی، ج3، ص163 الی 188.
پی نوشت ها:
[1] . آل عمران/92.
[2] . مزمل/20.
[3] . بقره/177.
[4] . مقداد، جمال الدین، کنز العرفان، تهران، مکتبه المرتضویه، 1385، ج 2، ص 113.
[5] . بقره./108.
[6] . توبه/18.
[7] . حج/22.
