خوابیدن در مسجد
183-خوابیدن در مسجد مکروه است مگر در حال‌ناچارى (1) .
نماز بر میت
184-خواندن نماز میت در مساجد مکروه است،ولى در مسجد الحرام مکروه نیست (2) .
دفن میت
185-دفن میت در مسجد،اگر ضرر به مسلمانان باشد یا مزاحم نمازشان باشد،جایز نیست، بلکه مطلقادفن میت در مسجد جایز نیست (3) .
186-س:آیا جایز است که وصیت کنم پس ازمرگ در مسجد محل که در آن زحمت زیادى کشیده‌ام‌مرا دفن کنند،چون بسیار دوست دارم در این مسجددفن شوم،در حیاط مسجد یا شبستان؟
ج-اگر هنگام اجراء صیغه وقف،دفن میت‌استثناء نشده باشد دفن میت در آن جایز نیست‌و وصیت‌شما در این مورد اعتبارى ندارد (4) .
آیت‌الله خامنه‌اى دامت‌برکاته
برگزارى مجالس سوگوارى و فاتحه
187-اگر مسجد را براى عزادارى چادر بزنند و فرش‌کنند و پارچه سیاه نصب کنند و وسائل چاى و پذیرایى‌به مسجد ببرند،در صورتى که این کارها به مسجدضرر نرساند و مانع نماز خواندن نشود اشکال ندارد (5) .
188-س:تشکیل مجلس فاتحه و ترحیم،درمسجد،چه صورت دارد؟
ج-اگر مانع از نماز نباشد مانعى ندارد (6) .
آیت‌الله گلپایگانى قدس‌سره
برگزارى مجلس شادى
189-س:اینجانب قصد دارم طبق سنت صدراسلام مجلس عروسى و ولیمه ازدواج پسرم را با حفظ تمام شعائر مذهبى در مسجد برگزار نمایم.استدعادارم نظر شریف را در این مورد مرقوم فرمائید.
ج-برگزار نمودن مجلس عروسى درمسجد،در صدر اسلام به صورت یک سنت،معلوم نیست و بهتر این است که اینگونه‌مجالس را در منازل خود تشکیل دهید ونسبت‌به مسجد اگر مزاحمت‌با نمازگزاران‌باشد حرام و الا سزاوار نیست،زیرا مناسب وضع مسجد نیست و هتک است (7) .
آیت‌الله گلپایگانى قدس‌سره
190-س:در برخى مناطق،بویژه در روستاها،مجالس عروسى را در مساجد بر پا مى‌کنند، یعنى‌مجلس رقص و غنا را در خانه برگزار مى‌کنند ولى نهاریا شام را در مسجد مى‌دهند،آیا این کار شرعا جایزاست‌یا نه؟
ج-غذا دادن به میهمانان،در مسجد،به‌خودى خود اشکال ندارد ولى بر پا کردن‌مجالس عروسى در مساجد مخالف‌جایگاه اسلامى مسجد است و جایزنمى‌باشد و ارتکاب محرمات شرعى ازقبیل غنا و موسیقى لهوى مطرب،حرام‌است مطلقا (8) .
آیت‌الله خامنه‌اى دامت‌برکاته
درس و بحث
191-س:آیا از صحن و ایوان مسجد مى‌توان براى توجیه فکرى و فرهنگى و اعتقادى و دروس‌نظامى به جوانان استفاده کرد،با توجه به اینکه جابراى این امور،کم است و از ایوان مسجد هم استفاده‌دیگرى نمى‌شود؟
ج-این امور تابع کیفیت وقف صحن و ایوان‌مسجد است و در این خصوص لازم است‌نظر امام جماعت و هیئت امناى مسجد راجویا شوید.یاد آورى مى‌شود که راهنمایى‌جوانان و تشکیل کلاسهاى دروس دینى باموافقت امام جماعت و هیئت امناى مسجد،امرى است مطلوب و پسندیده (9) .
آیت‌الله خامنه‌اى دامت‌برکاته
192-س:در مسجدى که نماز اقامه مى‌شود،بخشى از آن مختص به بانوان است و گاهى در این‌مسجد درس گفته مى‌شود و هنگام درس و بحث،بانوان از مسجد خارج مى‌شوند و این درس مانع نمازبانوان است‌یا درسى که مانع نماز آنان است اشکال دارد یا نه؟
ج-مانع شدن از نماز خواندن نمازگزاران‌در مسجد جایز نیست،خواه نمازگزارمرد باشد یا زن (10) .
آیت‌الله گلپایگانى قدس‌سره
شعر خوانى
193-خواندن شعرى که نصیحت و مانند آن نباشددر مسجد مکروه است (11) .
ورزش
194-س:آیا تمرینات ورزشى در مسجد محله یاخوابیدن در آن یا مسجد دیگر جایز است؟
ج-مسجد مکان ورزش نیست و خوابیدن‌در مسجد مکروه است (12) .
آیت‌الله خامنه‌اى دامت‌برکاته
نمایش فیلم
195-س:آیا نمایش فیلمهاى سینمایى که ازسوى وزارت ارشاد اسلامى مجوز دارد در مسجد براى‌کسانى که در جلسات قرآن شرکت مى‌کنند،شرعااشکال دارد؟
ج-جایز نیست مسجد را به مکان نمایش‌فیلمهاى سینمایى تبدیل کنند ولى نمایش‌فیلم در وقت نیاز با هماهنگى امام جماعت‌مسجد مانع ندارد (13) .
آیت‌الله خامنه‌اى دامت‌برکاته
کتابخانه و اتاق بسیج
196-س:اشغال کردن مسجد به اینکه مقدارى ازمسجد را کتابخانه کنند یا اینکه براى غیر نمازاجتماع کنند در مسجد،به طورى که مزاحم مصلین(نمازگزاران)باشند چه صورتى دارد؟
ج-کتابخانه کردن مقدارى از مسجد و مزاحمت نمازگزاران جایز نیست(اگر قبل از آنکه زمین وقف مسجد شود قسمتى را کتابخانه و قسمتى را مسجد بسازند اشکال ندارد، ولى پس از آنکه وقف مسجد شد،تغییر آن جایز نیست.)ولى‌مى‌توانند تعدادى کتاب بدون مزاحمت‌مصلین در مسجد قرار دهند (14) .
197-س:آیا مى‌شود قسمتى از مسجد را که‌هیچگونه استفاده‌اى از آن نمى‌شود براى شوراى‌همیارى که هیچ جایى براى جلسات شورا ندارند،اختصاص داد یا نه؟
ج-اختصاص دادن قسمتى از مسجد به‌امور شورا جایز نیست (15) .
198-س:آیا در قسمت پشت‌بام مسجد،مى‌توان ساختمانى به عنوان کتابخانه ساخت و مورداستفاده قرار داد یا نه؟
ج-نمى‌شود (16) .
آیت‌الله گلپایگانى قدس‌سره
استفاده از وضوخانه مسجد
199-کسى که نمى‌خواهد در مسجدى نماز بخواند،اگر نداند حوض یا وضوخانه آن را براى همه مردم‌وقف کرده‌اند یا براى کسانى که در آن جا نمازمى‌خوانند،نمى‌تواند از حوض یا وضوخانه آن مسجدوضو بگیرد.ولى اگر معمولا کسانى هم که نمى‌خواهنددر آنجا نماز بخوانند وضو مى‌گیرند،مى‌تواند در آنجاوضو بگیرد (17) .
200-اگر طهارتخانه مسجد،تنها براى استفاده‌نمازگزاران آن مسجد وقف شده باشد،استفاده کسانى‌که نمى‌خواهند در آن مسجد نماز بخوانند،حرام است.
ولى اگر ندانند که براى استفاده همه مردم وقف شده یافقط نمازگزاران همان مسجد،حکم مساله قبل رادارد (18) .
201-س:آیا استفاده شخصى آنهم به مقدار کم،از آب مخصوص وضو در مساجد،مثلا مغازه‌داران‌محل براى نوشیدن یا درست کردن چاى یا براى‌ماشین،با توجه به اینکه چنین مسجدى واقف‌مشخص ندارد که از این کار منع کند،چه حکمى دارد؟
ج-اگر معلوم نباشد که آب،تنها وقف‌وضوى نمازگزاران است و عرف مردم آن‌محل و رهگذران از مثل این آب استفاده‌مى‌کنند،اشکال ندارد هر چند احتیاط دراین موارد مطلوب است (19) .[یعنى بهتر است‌پرهیز کنند و استفاده نکنند.]
آیت‌الله خامنه‌اى دامت‌برکاته
[به فصل 7«حفظ حرمت مسجد»نیز مراجعه‌کنید.]
پى‌نوشتها:
1-توضیح المسائل،م 913.
2-توضیح المسائل،م 612.
3-توضیح المسائل،م 622.
4-اجوبه الاستفتائات،ج 1،ص 125،س 418.
5-توضیح المسائل،م 907.
6-مجمع المسائل،ج 1،ص 137،س 40.
7-مجمع المسائل،ج 1،ص 136،س 35.
8-اجوبه الاستفتائات،ج 1،ص 120،س 406.
9-اجوبه الاستفتائات،ج 1،ص 120،س 405.
10-مجمع المسائل،ج 1،ص 135،س 33.
11-توضیح المسائل،م 914.
12-اجوبه الاستفتائات،ج 1،ص 119،س 404.
13-همان،ص 122،س 409.
14-استفتائات،ج 2،ص 346،س 31.
15-همان،س 30.
16-مجمع المسائل،ج 1،ص 142،س 59.
17-توضیح المسائل،م 269.
18-همان و توضیح المسائل،م 64.
19-اجوبه الاستفتائات،ج 1،ص 124،س 415.
