1. خداوند متعال حجتش را بر همه انسان‌ها بیان و تمام گردانیده است. یعنی با انزال کتب و ارسال رسل و رهبری ائمه اطهار که همگی برای هدایت انسان‌ها آمده‌اند حجت خدا تمام شده است. امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: «امروز دیگر مستضعفی نیست (زیرا) مردان به مردان (حق) را رسانده‌اند و زنان به زنان»[1].
2. انسان‌های جاهل بر دو قسمند: گروهی نسبت به حقایق جاهل قاصراند، یعنی امکان و زمینه روشن شدن حق و حقیقت برایشان میسر نیست. چنین شخصی بی‌تقصیر خواهد بود. امّا دسته‌ای دیگر کسانی هستند که روشن شدن حق و حقیقت برایشان ممکن است ولی درصدد روشن شدن آن نیستند. و آنها جاهل مقصرند که خود کوتاهی نموده‌اند.
روایاتی که پاداش و ثواب را مترتیب برایمان دانسته و می‌فرماید: «با اسلام خون انسان محفوظ و ادای امانت او لازم و ازدواج با او حلال می‌شود ولی ثواب و پاداش براییمان است.»[2] و این نیز با ولایت امامان معصوم ـ علیهم السّلام ـ تمام است.[3]
روایاتی که می‌فرماید: کسی که لا اله الا الله بگوید وارد بهشت می‌شود… به شرط اینکه ولایت امام علی ـ علیه السّلام ـ را قبول نموده باشد.[4] بنابراین کسانی که امام علی را به عنوان امام اوّل قبول ندارند و به عنوان خلیفه چهارم قبول دارند طبق روایات و احادیث معتبر مؤمن نیستند و مسلمان گمراه به حساب می‌آید.
رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ نیز فرموده: هر کسی مشتاق است که از پل صراط مثل باد تند پاییزی بگذرد و خود را بدون حساب به بهشت جاویدان برساند ولایت ولی و وصی و مصاحب و خلیفه من علی بن ابی طالب ـ علیه السّلام ـ را بپذیرد و بر دل بسپارد و هر کسی خواهد در آتش جهنم سرنگون شود ولایت علی بن ابی طالب را رها کند. به عزت و جلال پروردگارم سوگند! علی ـ علیه السّلام ـ باب الله است هیچ کسی وارد بهشت نمی‌شود مگر از آن باب و او صراط مستقیم است. علی ـ علیه السّلام ـ آن کسی است که خداوند در روز قیامت از ولایت او سؤال خواهد کرد.[5] باز حضرت فرموده است: اگر ولایت علی بن ابی طالب را بپذیرید او را هادی و مهدی می‌یابید، شما را به طریق مستقیم سیر می‌دهد، که هرگز گمراهی در آن نباشد.[6] بله، اگر ولایت را نپذیرد از صراط مستقیم منحرف شده و گمراه خواهد شد.
بر اساس این احادیث کسانی که امام علی را به عنوان جانشین بلافصل پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ قبول ندارند ولی به عنوان خلیفه چهارم قبول دارند مسلمان است، آنان نسبت به ورود به بهشت با توجه به مقدمات و روایات یاد شده برچند دسته قابل تقسیم است:
الف. دسته که حقایق برایش روشن شده ولی در اثر لجاجت و بغض نسبت به اهل بیت ـ علیه السّلام ـ زیر بار حق نمی‌روند این دسته قطعاً وارد بهشت نخواهد شد.
ب. دسته که در جستجوی حق‌اند ولی نسبت به بیّنه و برهان حق دست رسی ندارند و زمینه روشن شدن حق برایش فراهم نیست و حب امام علی و اولاد طاهرینش را نیز در دل دارند وارد بهشت خواهد شد.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. شواهد التنزیل، تألیف حاکم حکانی، ترجمه احمد روحانی، چ اوّل، کل کتاب.
2. تفسیر نمونه، تألیف آیت الله مکارم شیرازی، چاپخانه مدرسه امام امیر المؤمنین، تیرماه 1363، ج 22، ص 207 ـ 211.
3. عدل الهی نوشته استاد شهید مطهری.
پی نوشت ها:
[1] . کلینی، ابو جعفر محمد بن یعقوب، اصول کافی، ترجمه سید هاشم رسولی، دفتر نشر فرهنگ اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ ، ج 4، صفحه 130، ح 12.
[2] . همان، ج 3، ص 39، ح 1.
[3] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 36، ص 326، باب 41.
[4] . همان، ج 3، ص 13، ح 27.
[5] . حاکم حکانی، شواهد التنزیل، ترجمه احمد روحانی، نشر دار الهدی، چ اوّل، ص 42.
[6] . همان، ص 44.
