توضیحی درباره این پرسش نیازمند چند نکته است که اینگونه اشاره می‌شود:
اولاً آیات و روایات فراوانی عشق و محبت واقعی را تنها ویژه خداوند متعال می داند؛ زیرا هستی و عظمت خداوند از همه برتر است و منشأ تمام محبت ها و عشق ها اوست و به همین خاطر از هرکس دیگر به محبت و عشق ورزیدن سزاوارتر است. میل و محبت های دیگر نیز هر کدام به نوعی در محبت به او ریشه دارند و هر محبت و عشقی که در برابر عشق به خداوند قرار گیرد و یا برخلاف رضای او باشد و در جهت رسیدن به کمال و رسیدن به عشق حقیقی نباشد باطل و بی ارزش است.
خداوند مهربان در قرآن کریم در این باره می فرماید: «والذین ءامنو اشد حبّالله[1]؛ اما آنها که ایمان دارند، عشقشان به خدا شدیدتر است.»
بنابراین، در مرحله اول هر انسانی باید عشق و محبت به خداوند مهربان داشته باشد و سایر محبت ها در طول محبت خداوند متعال قرار دارد، البته گاهی برای رسیدن به محبت حقیقی ممکن است ما به واسطه هایی که در پیشگاه خدا، دارای قرب و احترام هستند و از محبوبیت و تقرّب بیشتری برخودارند، تسمک و توسل بجوییم و با محبت ورزیدن به آن ها، به محبوب واقعی، یعنی خداوند کریم برسیم، خداوند متعال در قرآن مجید می فرماید: «یا ایها الذین ءامنوا اتقوالله و ابتغوا الیه الوسیله …[2]؛ کسانی که ایمان آورده اید از (مخالفت فرمان خدا) بپرهیزید و وسیله ای برای تقرب به او بجویید.»
مقصود از وسیله هر چیزی است که باعث تقرب و نزدیک شدن به خداوند مهربان شود که یکی از بهترین مصادیق آن، پیامبر اکرم و امامان معصوم ـ علیهم السّلام ـ می باشد.[3] ثانیاًعشق به پیامبران و پیشوایان معصوم ـ علیهم السّلام ـ بر اساس سفارش خداوند متعال و در راستای همان محبت به خداوند مهربان است، قرآن کریم در این باره می فرماید: «قل لااسئلکم علیه اجراً الاالموده فی القربی[4]…؛ بگو: من در برابر ابلاغ رسالتم ـ هیچ پاداش در خواست نمی کنم، جز دوست داشتن نزدیکانم.» پیامبر اکرم و پیشوایان معصوم ـ علیهم السّلام ـ واسطه فیض و رحمت خداوند مهربان هستند، پس عشق و محبت به آن ها می تواند مقدمه برای رسیدن به محبوب حقیقی که همان خداوند کریم است باشد، چون پیشوایان معصوم ـ علیهم السّلام ـ در پیشگاه خدا محبوب و مقربند ما به عنوان وسیله به آن ها محبت و عشق می ورزیم.
ثالثاً: پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ و پیشوایان معصوم ـ علیهم السّلام ـ ما را از هر گونه مبالغه و غلوّ درباره خود نهی کرده اند، به این معنا که نباید پیامر و پیشوایان معصوم ـ علیهم السّلام ـ را بالاتر و فراتر از خداوند متعال قرار داد و یا حتی در عرض و هم سطح با خداوند بزرگ قلمداد شوند. حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ در این باره می فرماید: «به هوش باشید که غلوکنندگان، جوانان شما را فاسد و تباه نکنند، زیرا غلوکنندگان بدترین خلق خدا هستند، عظمت خدا را کوچک پنداشته و برای بندگان خدا ادعای ربوبیت می کنند، به خدا قسم! که غلوکنندگان از یهود، نصاری، مجوس و مشرکان بدترند»[5] پیشوایان معصوم ـ علیهم السّلام ـ حد و اندازه خاصی از صفات و فضایل را دارا می باشند و اعتقاد به بیش از آن چه که هست غلوّ شمرده می شود، چون امامان معصوم ـ علیهم السّلام ـ از نظر جسم مادی، همانند ما هستند ولی از جهات صفات کمال، در مرتبه بسیار بلندی قرار دارند، به گونه ای که انسان های عادی حتی نمی توانند تصور آن را بنمایند.
بنابراین، پیشوایان معصوم ـ علیهم السّلام ـ را در صفات نباید آن چنان توصیف کرد که آنان را از مخلوق و بنده خدا بودن خارج نمود: آنان هرچه دارند از بندگی ذات مقدس خداوند متعال دارند و تمام معجزات و کرامات آن ها به اذن خداوند قادر ممکن است.[6] حضرت علی ـ علیه السّلام ـ می فرماید: «ما را از حد بندگی فراتر نبرید، آن گاه هرچه خواستید (درباره ما) بگویید که کم گفته اید … و از غلو همانند نصاری، بپرهیزید، زیرا من از غلوکنندگان بیزارم.»[7]

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. رضا برنجکار، آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی، قم، مؤسسه فرهنگی طه، ص 151.
2. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی.

پی نوشت ها:
[1] . بقره/165.
[2] . مائده/35.
[3] . ر.ک: طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج1،ص406‌ـ411 تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، 1379 ق.
[4] . شوری/23.
[5] . محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه،ج9،ص4388،ح15262 ترجمه: حمیدرضا شیخی، قم، انتشارات دارالحدیث، چاپ دوم.
[6] . ر.ک: مشکور، محمدجواد، فرهنگ فرق الاسلامی، ص244، بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس،مشهد.
[7] . مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار،ج25،ص274 بیروت، مؤسسه الوفاء.