اسلام قربانی را به عنوان یکی از سنت های الهی احیاء نمود. و آن را به عنوان یک عبادت تنها برای خداوند جائز دانسته است.[1] و به پیامبر خود فرمان داد که قربانی را برای خدا انجام دهد. «فصلّ لربک و انحر».[2] اسلام حکمت قربانی نمودن را دستیابی فقراء و بینوایان به گوشت آن و برخورداری قربانی کننده از تقوای الهی دانسته است.[3] بنابراین قربانی برای غیر خدا، نوعی شرک عبادی است که همه مسلمان ها آن را ردّ نموده اند. چرا که مسلمان ها توحید را در تمام مراتب آن مورد پذیرش قرار داده و از شرک در تمام ابعاد آن از جمله شرک عبادی اجتناب می نمایند. حال باید دید آیا قربانی برای ائمه( علیهم السّلام)و یا انسان های صالح و پرهیزکار از جمله حضرت ابوالفضل، از قبیل شرک است؟
دیدگاه تنگ نظرانه وهابیت به تبعیت از محمد بن عبدالوهاب این است که هر گونه قربانی برای غیر خدا شرک و از قبیل قربانی مشرکین برای بت ها است. محمد بن عبدالوهاب در این باره می گوید: «پیامبر با مشرکان جنگید تا همه چیز برای خدا باشد و از آن جمله است ذبح و کشتن قربانی. و می افزاید: آیا نماز و نحر (قربانی) عبادت نیست؟ (فصل لربک و انحر) و وقتی برای مخلوقی ذبح کنید،‌آیا در این عبادت برای خدا شریک قرار نداده اید؟ و مشرکان که ملائکه وصالحان رامی پرستیدند، آیا جز این بود که برای ایشان قربانی می کشتند و دعا می کردند و به آن ها پناهنده می شدند؟[4] به نظر شیعه، قربانی باید به قصدتقرب به خداوند انجام شود. منتهی مصادیق چنین قصد قربتی متفاوت است. گاه شخص قربانی را به قصد قربت و امتثال امر الهی انجام داده، چنانکه فرد حاجی در منی گوسفندی را قربانی می کند. و گاه قربانی به قصد قربت انجام و ثواب این عمل به روح امام یا حضرت ابوالفضل، هدیه می شود. منشأ اشتباه وهابیت و متهم نمودن نوع دوم به شرک, اشتباه و مغالطه در فهم معنای لامی است که در عبارت نذر آورده شده می باشد. به این معنا که لام در زبان عربی، ‌گاه به معنای هدف و غایت فعل می باشد، چنان که گفته می شود «نحَرتُ للّه» (برای خدا قربانی نمودم). و گاه لام برای بیان انتفاع و مورد مصرف می باشد، چنان که در آیه، «انما الصدقات للفقراء»[5] (مصرف صدقات برای فقراء می باشد) «لام» در (…للفقراء )بیان مورد مصرف صدقات را اشخاص فقیر می داند و در عبارت «نحرت للامام» (برای امام قربانی کردم) جهت مصرف قربانی بیان شده. که اهداء ثواب آن به روح امام می باشد. بنابراین ملاک شرک عبادی بودن یک عمل که وهابیت به آن دست نیافته، عدم قصد قربت خداوند در انجام قربانی، یا شریک نمودن فرد دیگری با خداوند می باشد.
این که شیعه ثواب قربانی را نثار روح امام یا پیامبر یا ابوالفضل یا سایر صالحین می نماید، پیروی از فرمان الهی می باشد، که به مؤمنین فرمان داده در جستجوی وسیله ای جهت تقرب به خداوند باشند. «یا ایها الذین امنوا اتقوا الله و ابتغوا الیه الوسیله»[6] (ای کسانی که ایمان آورده اید تقوا پیشه کنید و جهت نزدیکی به خدا وسیله ای بجویید» شیعه معتقد است که آل محمد-علیهم السلام-، واسطه فیض الهی اند. و بزرگان اهل سنت نیز از پیامبر روایت کرده اند که مراد از وسیله در آیه شریفه، اهل بیت پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ می باشند.[7]

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. توحید عبادت، شریعت سنگلجی، ص 60، انتشارات دانش.
2. تاریخچه نقد و بررسی وهابی ها، ترجمه کشف الارتیاب فی اتباع محمد بن عبدالوهاب، سید محسن الامین، ترجمه سید ابراهیم سید علوی، امیر کبیر، 67.

پی نوشت ها:
[1] . مائده/ 90 و انعام/ 136.
[2] . کوثر/ 2.
[3] . حج/ 37.
[4] . سید محسن الامین، کشف الارتیاب فی اتباع محمد بن عبدالوهاب، ترجمه سید ابراهیم سید علوی، امیر کبیر، 1367، ص 327.
[5] . توبه/ 60.
[6] . مائده/ 35.
[7] . ر.ک: بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ج2، ص292، و نیز سیوطی، الخصائص الکبری، ج2، ص 225 ـ 226، باب اختصاصه ص بالکوثر و الوسیله.