امام حسین (علیه السلام) فرمودند:

مَوتٌ فی عِزٍّ خَیرٌ مِن حَیاهٍ فی ذُلٍّ؛

مرگ با عزّت، بهتر از زندگی ذلیلانه است.

مناقب، ج4، ص 68
شرح حدیث:

از الفبای فرهنگ عاشورایی امام حسین(علیه السلام) عزّت نفس و کرامت انسان است.

گاهی کرامت انسان، زیر لگدهای جباران له می شود. گاهی برخی از مردم، برای زنده ماندن، هر تحقیر و پستی و ذّلت را تحمّل می کنند.

امام حسین(علیه السلام) به ما می آموزد که مرگ همراه با عزّت و افتخار، از حیات ذلیلانه برتر است.

مضمون سخنان بلند آن حضرت درباره عزّتمندی و پرهیز از ذلّت و خواری در این سروده ها دیده می شود:

از آستان همّت ما ذّلت است دور

و اندر کُنام غیرت ما نیستش ورود

بر ما گمان بردگی زور برده اند

ای مرگ، همّتی که نخواهیم این قیود

اکنون که دیده هیچ نبیند به غیر ظلم

باید ز جان گذشت، کزین زندگی چه سود؟

گر جز به کشتنم نشود دین حق بلند

ای تیغها بیایید، بر فرق من فرود(1)

هر که این درس بزرگ عاشورایی را بیاموزد و برای آنکه با ذّلت، زیر فرمان فرومایگان به سر نبرد، آماده ی شهادت و فدا کردن جان باشد و به عزّت ابدی دست می یابد.

امروز، عزیزتر از حسین(علیه السلام) کیست؟

آنان که در رکاب او جان فدا کردند و بستر سرخ شهادت را بر بستر نرم و گرم عافیت طلبی ترجیح دادند، همواره نامشان با عزّت قرین است و یاد حماسه ها و جانفشانیهایشان درس شهامت و مقاومت را به ملّتها در طول تاریخ داده و می دهد.

زندگی، ارزش آن را ندارد که همراه با ذلت سپری شود. درود بر حسین(علیه السلام) که معلم آزادگی و عزّت است.

منبع: حکمت های حسینی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام حسین علیه السلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ دوم(1390)

پی نوشت:

1. حسین پیشوای انسانها، ص27