توت فرنگی، میوه ای شبیه توت است ولی کمی درشت تر، رنگش قرمز و طعم آن ترش و مطبوع است. بوته اش کوتاه و دارای برگهایی درشت و ساقه هایی باریک و خزنده است که روی زمین می خوابد و ریشه می دواند.

توت فرنگی به صورت وحشی و اهلی می روید و به اسامی چپلک، چپالک، شالکه و چلم نیز خوانده می شود.

این میوه به حالت خود رو در بعضی نواحی شمالی ایران وجود دارد و بعضی اوقات به دلیل خوش طعمی میوه آن را به طور مصنوعی پرورش می دهند.

میوه توت فرنگی به صورت، قرمز، گوشت دار و دارای هسته های ریزی است که از ماه اردیبهشت پدیدار می شود و تا آخر مرداد دوام می آورد.

قسمت هایی که از بوته توت فرنگی مورد استفاده قرار می گیرند، عبارتند از: میوه ، برگ و ریشه .

از دیر باز همه قسمت های این گیاه مصرف دارویی داشته است و از برگ و ریشه آن که حاوی مقدار قابل ملاحظه ای تانن است به عنوان ضد اسهال وادرارآور استفاده می شده است.

توت فرنگی به صورت های گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد: خام، جوشانده، مربا، شربت و بستنی.

خواص تغذیه ای توت فرنگی و اثر آن در سلامتی انسان :

توت فرنگی منبع خوبی از فیبر، ویتامینC، فولات، پتاسیم و آنتی اکسیدان ها می باشد که این مواد مغذی باعث می شوند توت فرنگی بعنوان یک جایگزین شیرین، باعث افزایش سلامت قلب، کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان و در کل ارتقاء سلامتی بدن شود.همچنین دارای املاح کلسیم، آهن و فسفر می باشد. از مواد موثر مهم آن می توان تانن، موسیلاژ، قندهای مختلف، سالیسیلات ها و به خصوص اسیدهای میوه را نام برد.

توت فرنگی سرشار از ویتامین و فاقد چربی اشباع است و کالری کمی دارد.یک واحد توت فرنگی معادل 8 عدد است که 50 کالری انرژی دارد.
توت فرنگی مانند سایر توت ها مثلشاه توت، توت سفید، تمشک و… پاک کننده روده و مثانه است.

تحقیقات اخیر نشان داده است، دریافت روزانه یک واحد توت فرنگی باعث افزایش قابل توجهی در مقدار فولات خون شده و نیز فشار خون بالا را کاهش می دهد . فولات، مقدار هموسیستئین خون را کاهش می دهد. هموسیستئین اسید آمینه ای است که در مقادیر زیاد باعث مسدود شدن رگهای خونی می شود.

همچنین توت فرنگی دارای مقادیر بالایی از آنتی اکسیدان ها مثل الاژیک اسید و آنتوسیانین(رنگدانه قرمز) است که در پیشگیری از بیماری های قلبی موثرند.

این مطالعات اهمیت مصرف توت فرنگی را در برنامه غذایی بعنوان عامل بهبود عملکرد سیستم قلبی-عروقی نشان می دهد.

همچنین مطالعات قبلی نشان داده بود که باعث بهبود عملکرد حافظه و کنترل آرتریت روماتوئید( التهاب مفاصل) می شود.

از دیگر خواص توت فرنگی می توان به موارد زیر اشاره کرد :

– مصرف این میوه علاوه بر وجود انواع ویتامین، املاح و آب که هر کدام اثرات خود را بر بدن اعمال می  کنند دارای خاصیت تقویت کننده، ملین و خنک کننده نیز می باشد.

– توت فرنگی از تصلب شرائین جلوگیری می نماید.

– توت فرنگی اشتها آور است و ادرار را زیاد می کند.

– دم کرده برگ توت فرنگی در زیاد کردن ادرار و شیر بانوان مفید است.

– دم کرده برگ توت فرنگی یا میوه توت فرنگی می تواند نقرس و سنگ های مثانه را معالجه کند.

– املاح معدنی موجود در توت فرنگی خاصیت مسهلی به آن بخشیده است، زیرا این املاح عضلات روده را به انبساط و انقباض وادار می کند و به همین جهت توت فرنگی برای درمان یبوست مؤثر است.

– اگر توت فرنگی را له کنید و در آب بریزید، نوشابه ای به دست می آید که برای درمان تب هایی که با بیماریهای التهابی همراه می باشد، بسیار مفید است.

– توت فرنگی به علت داشتن آهن و ویتامینC در خونسازی بدن مؤثر است.

– توت فرنگی به علت دارابودن مقادیر کافی کلسیم و فسفر، در رشد و نمو کودکان و نوجوانان ، استحکام دندان ها و ترمیم شکستگی استخوان ها بسیار مؤثر است.

مصرف روزانه 5 واحد میوه و سبزی، احتمال ابتلاء به سرطان را کاهش می دهد.

مطالعات جدید نشان می دهد مصرف روزانه 9 یا 10 واحد میوه و سبزی به همراه 3 واحد لبنیات کم چرب، در کاهش فشار خون بالا بسیار مؤثر است.

ما در اینجا به عنوان یادآوری و آشنایی شما مقادیر واحدهای میوه ، سبزی و لبنیات را بیان می کنیم که شامل موارد زیر است:

1 واحد سبزی = 1 لیوان سبزی خام خرده شده ( 1 لیوان سالاد ) یا نصف لیوان سبزی پخته.

1 واحد میوه  = 1 عدد میوه متوسط مثل یک سیب متوسط  یا  4/3 لیوان آب میوه.

1 واحد لبنیات = 1 لیوان شیر یا یک لیوان ماست یا  2 لیوان دوغ یا 2 لیوان بستنی.

تذکراتی در مورد مصرف توت فرنگی :

نکته مهمی که در مورد توت فرنگی باید در نظر داشت این است که اولاً به علت تماس میوه ها بر روی زمین، خاک و کود ممکن است آلوده شود که باید آنرا شسته و سپس مصرف کرد.

ثانیاً بعضی از افراد نسبت به آن حساسیت دارند و ممکن است این حساسیت بصورت استفراغ و یا ناراحتی های جلدی بروز کند. همچنین در افرادی که دارای ناراحتی های پوستی می باشند ممکن است آنها را تشدید کند که باید این نکته مورد توجه قرار گیرد.

توت فرنگی به علت داشتن اسید سالسیلیک در بعضی اشخاص، کبد و مثانه را تحریک کرده و جوشهایی شبیه کهیر ایجاد می کند که به علت آلودگی خون و داخل بدن است

کسانی که معده ای حساس دارند یا مبتلا به بیماری های کهیر، اگزما و آسم هستند ، بهتر است از خوردن توت فرنگی پرهیز کنند.

اثرات توت فرنگی بر روی پوست :

توت فرنگی به دلیل داشتن اسیدهای میوه یکی از مهمترین گیاهانی است که در زمره وسایل آرایشی کاربرد دارد و از قدیم به این منظور استفاده می شده است. برای توجیه این اثرات بهتر است ابتدا خلاصه ای در باره اسیدهای میوه شرح داده شود تا علت این استفاده به طور علمی روشن گردد.

از هزاران سال پیش خانم ها از عصاره برخی میوه ها جهت شادابی پوست خود استفاده می کردند. تحقیقات سال های اخیر نشان داده است میوه ها حاوی اسیدهایی به نام اسید میوه یا ” آلفا هیدروکسی اسید” می باشند و به اختصار به صورتAHA گفته می شوند. این اسیدها قادر هستند که لایه های شاخی و سفت روی پوست و به خصوص صورت را حل کنند و ضمن شاداب و با طراوت کردن پوست، موادی از جمله اسانس همین میوه ها می توانند بهتر جذب پوست شده و باعث تحریک گردش خون و یا تحریک تولید سلول های جوان شده و با یک سلسله اثرات باعث طراوت و تازگی پوست شوند. البته با توجه به اینکه این اسیدها دارای خاصیت ضعیف اسیدی می باشند دارای اثرات کمی بوده و برای این منظور باید سالیان متمادی از آنها استفاده کرد.

این موضوع باعث جلب نظر همگان به اثرات این اسیدها شده، طوریکه در سال های اخیر کارخانجات، دست به تهیه آنها زده و از آنها کرم، لوسیون و فرآورده هایی به عنوان ضد چروک تهیه و به بازار عرضه کرده اند. تفاوت محصولات صنعتی با میوه های طبیعی در این است که غلظت این اسیدها در محصولات صنعتی بسیار بالاتر از میوه ها بوده، بنابراین دارای اثرات سریع و قوی هستند و در عوض استفاده زیاد و ممتد آنها خالی از اثرات جانبی نمی باشد. افرادی که می خواهند از اثرات سوء اینگونه محصولات در امان بمانند، می توانند از ماسک بعضی میوه ها از جمله توت فرنگی استفاده کنند، به شرط آنکه صبر و حوصله کافی داشته باشند، چون اثر میوه های طبیعی به مراتب ضعیف تر و طولانی تر از محصولات شیمیایی بوده ولی عوارض جانبی آنها را به همراه ندارند.

برای استفاده از ماسک توت فرنگی می توان 5 تا10 عدد توت فرنگی تازه را پس از شستشوی کامل له کرده و پس از استحمام که منافذ پوست بازتر هستند، آن را روی صورت به مدت 20 دقیقه قرار داد و سپس صورت را با آب شست. این کار را می توان در فصلی که توت فرنگی است، یک روز در میان و یا دو روز در میان انجام داد. البته قبل از انجام این عمل فرد بایستی مطمئن شود که نسبت به این میوه حسیت ندارد.  برای اطمینان از عدم حساسیت می توان با قرار دادن میوه له شده بر روی قسمت کوچکی از پوست دست یا صورت، آن را آزمایش کرد. توت فرنگی علاوه برداشتن اسیدهای گیاهی دارای اسانس خوش بویی است که وقتی به صورت ماسک مصرف می شود، جذب پوست شده و به اثرات اسیدهای میوه موجود در آن کمک می کند.

همچنین این ماسک می تواند به عنوان یک ضد آفتاب متوسط در زمانی که آفتاب سوختگی رخ داده است، استفاده شود.