منبع:روزنامه جوان
برخى معتقدند که در شرایط فعلى همه فعالیت هاى اخلاقى و اسلامى جامعه را باید فعالیت قرآنى نامید؛ از یک خوشنویس قرآن تا قارى و مداح و فیلمساز و خبرنگار و عکاسى که دراین راستا فعالیت دارد همگى را مى توان به عنوان فعال در امر ترویج فرهنگ قرآنى محسوب کرد و همین مسأله، گستردگى بحث قرآن و آموزه هاى آن را تبلورى عینى مى بخشد. به بیان دیگر باید گفت مفاهیم عمیق دینى، اخلاقى، اجتماعى، فرهنگى و آداب و معاشرت قرآنى به حدى وسیع است که قطعا یک سازمان مشخص و واحد هر قدر هم کارآمد و توانا باشد توان اداره این امور به شکل همه جانبه و کامل را نخواهد داشت. امروزه اگر عملکرد بسیارى از دستگاه هاى مدیریتى و سازمان ها و وزارتخانه هاى مختلف کشور را در زمینه فعالیت هاى قرآنى مورد نقدى منصفانه قرار دهیم خواهیم دید که اغلب آنها با مشکلاتى عدیده روبه رو هستند و همین امر بر روند کسب موفقیت آنها اثرات سوئى را بر جاى گذاشته و بعضا از موازى کارى ضعف مدیریت و عدم برنامه هاى کارشناسى شده رنج مى برند. بنابراین براى فعالیت هاى قرآنى کشور در سطح کلان باید برنامه ریزى دقیقى صورت گیرد.
براى ترویج فرهنگ قرآنى بایدهزینه کرد
به دیدار حاج مهدى تاجزاده قارى ممتاز بین المللى مى روم تا نظرش را درباره موانع پیش روى ترویج فرهنگ قرآنى در جامعه جویا شوم. وى مى گوید: به نظر من باید براى ترویج و اشاعه فرهنگ قرآنى در کشور هزینه کرد و برنامه ریزى درستى را دنبال نمود. یکى از راه هاى جذب جوانان به جلسات قرآنى این است که در ابعاد مالى آنها را تامین کنید و براى موفقیتشان جایزه بگذارید. مثلا ما در بلوار فردوس یک جلسه قرآن داریم و گفته ایم که اگر هر کس ۱۵ جزء قرآن را حفظ کند فیش حج عمره به او مى دهیم و اگر ۳۰ جزءقرآن را کامل حفظ کند، فیش حج تمتع مى دهیم که همین موضوع سبب شده تا استقبال گسترده اى از این کلاس ها صورت بگیرد. تاجزاده در ادامه مى گوید: اهداء جایزه به کسانى که در جلسات قرآنى شرکت مى کنند و یا به حفظ و قرائت آن مى پردازند یکى از بهترین راه هایى است که مى تواند جوانان را به شرکت در جلسات قرآنى راغب کند.
داوودجعفرى از قاریان ممتاز قرآن کریم که مقام هاى مختلفى را در مسابقات کشورى و سراسرى کسب کرده دیدگاه دیگرى را مطرح مى کند و مى گوید: مسئله اى که باید در موضوع ترویج فرهنگ قرآنى مدنظر قرار بگیرد، توجه به حرکت هاى قرآنى مردمى است. یعنى فعالیت هاى قرآنى نباید صرفا دولتى باشد و تنها از سوى دولت به اجرا گذاشته شود بلکه مردم باید در این حرکت ها نقش موثرى داشته باشند و نقش مردم هم نقش محورى باشد. درواقع حرکت هاى قرآنى موقعى مى تواند موفق باشد که با ترکیبى از سیاستگذارى و حمایت و پشتیبانى از دولت و اجرا توسط مراکز مردمى صورت پذیرد.
دکتر على مصیبى، قارى بین المللى قرآن در پاسخ به این سوال که باتوجه به فضاى گسترده تهاجم فرهنگى استقبال از مفاهیم قرآنى در میان جوانان را چگونه مى بینید مى گوید: استقبال خوب و چشمگیرى را در این زمینه متاسفانه نمى بینیم. جامعه فعلى بسیار پیچیده است و مثل گذشته ها نیست. در گذشته به جرأت مى توان گفت که ما از صبح تا شب در مجالس و محافل قرآنى شرکت داشتیم، اما جو فعلى متفاوت شده و باتوجه به اینکه به لطف الهى در جمهورى اسلامى زندگى مى کنیم و تلاش هاى زیادى در راستاى ارتقاى مسائل قرآنى در سراسر کشور صورت گرفته است و هر چند وقت یکبار مسابقات قرآنى برگزار مى شود و شبکه هاى سراسرى رادیویى و تلویزیونى قرآنى داریم اما باید قبول کنیم که جوانان گرایش هاى متفاوتى پیدا کرده اند. امکاناتى که الان داریم در گذشته ها اصلا نداشته ایم که در این خصوص به نظر من باید جلسات قرآنى بیشتر شود و دست اندرکاران و متولیان امور نقش واحد و یکپارچه اى را داشته باشند تا بتوانیم بسترهاى مناسب و مفیدى را براى فعالیت جوانان در این زمینه فراهم کنیم و جوانان و جامعه را با مسائل قرآنى بیشتر آشنا کنیم.
مقابله با تهاجم فرهنگى
حمیدرضا حاجى بابایى عضوهیات رئیسه مجلس شوراى اسلامى و نماینده مردم همدان که دکتراى الهیات و معارف اسلامى دارد در زمینه ترویج فرهنگ قرآنى مى گوید: امروزه تهاجم فرهنگى بحث مفصلى است که مقابله اى همه جانبه را مى طلبد اما این دیدگاه که چون مورد تهاجم قرار گرفته ایم باید براى مقابله با آن از هر ابزارى استفاده کرد و در این میان قرآن را هم یک ابزار به حساب آوریم دیدگاهى وهن آلود است.
این نماینده مردم همدان در مجلس شوراى اسلامى در ادامه مى گوید: اینکه چون تهاجم فرهنگى ما را تهدید مى کند باید به ترویج فرهنگ قرآنى پرداخت یک نظریه درست محسوب نمى شود چون ترویج قرآن درهر موقعیتى- چه مورد تهاجم فرهنگى قرار بگیریم و چه قرار نگیریم- وظیفه مسلمانان بوده و هست. روایتى از پیامبربزرگ اسلام (ص) نقل شده که فرمودند: قرآن را به فرزندان خود بیاموزید زیرا از میان علوم الهى، اولین چیزى که سزاوار آموزش است قرآن است. یعنى تعلیم قرآن بر هر تعلیمى مقدم است اما باز روایتى از پیغمبر(ص) داریم که فرمودند: وقتى فتنه ها چون پاره هاى شب برشما هجوم آورند به سراغ قرآن بروید و فتنه اى که پیامبر(ص) فرموده را مى توان به همین تهاجم فرهنگى امروز تعبیر کرد.
از امام صادق(ع) منقول است: هرکس صد آیه از قرآن از هر جایى که خواهد تلاوت نماید بعد از آن هفت مرتبه یا الله بگوید اگر بر سنگ سخت دعا کند هر آینه شکافته گردد.
فعالیت هاى اثرگذارقرآنى
دکتر عبدالرضا مصرى رئیس کمیسیون اجتماعى مجلس شوراى اسلامى در پاسخ به سوالم به اخلاص درونى درترویج قرآن کریم اشاره مى کند و مى گوید: امروز فعالیت هاى مختلفى درامر قرآن وجود دارد و باید گفت فعالیت هایى که اثرگذار هستند به نیت پاک و اخلاص درونى گردانندگان آن برمى گردد.
اگر بخواهیم براى قرآن خالصانه کارکنیم باید به نیات درونى توجه کنیم و کسى که از دوران کودکى با قرآن و آموزه هاى دینى آشنا باشد و معنى اخلاص را درک کند قطعا مى تواند دراین راستا قدم بردارد.
این نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شوراى اسلامى درخصوص نقش رسانه ها و مطبوعات در پوشش اخبار دینى و قرآنى مى گوید: امروز از رسانه هایى که به نوعى پاسدار ارزش هاى دینى محسوب مى شوند توقع خاصى وجود دارد و درکل چهره هاى فعال درامر قرآن به نوعى از مطبوعات گله مندند. چون اخبار و مسائل قرآنى کمتر پوشش داده مى شود که باید دراین زمینه فرهنگسازى درستى صورت بگیرد و نقش رسانه ها در ترویج فرهنگ و آموزه هاى قرآنى پررنگ تر شود.
آنچه درقانون تعریف شده و در آیین نامه اجرایى مصوبه دولت نیز تصریح گردیده، هدف اصلى نهضت قرآن آموزى این است که مردم با روخوانى، روانخوانى ومفاهیم عمومى قرآن آشنا شوند و دراین راستا باید خیلى از کارها را انجام داد. اما ریشه کن کردن بى سوادى قرآنى که همان طرح نهضت قرآن آموزى است به زمان و فرصت نیاز دارد.
در معارف اسلامى و در سفارش هایى که از پیامبر مکرم اسلام(ص) و سایر پیشوایان دین رسیده مکررا بر قرائت قرآن تاکید شده است و بر همه مردم آموختن و تعلم قرآن و بعد قرائت قرآن به طور خاص مورد تاکید قرارگرفته است.
مرحوم فیض کاشانى در محجه البیضاء از یک حکیم و عارف نقل مى کند که گفته بود: من قرآن مى خواندم ولى از قرائت قرآن لذت نمى بردم. بعد از مدتى خود را وادار کردم که چنین تلقى کنم وقتى قرآن مى خوانم آن را از زبان پیامبراکرم(ص) مى شنوم این خودش تاثیرى در روح من داشت بعد گفتم خود را به جاى پیامبر مى گذارم و فرض مى کنم که فرشته وحى خدا جبرئیل این قرآن را الان بر قلب مبارک رسول الله(ص) نازل مى کند یعنى من شنونده و گیرنده قرآن از جبرئیل هستم. در مرحله سوم بنا را بر این گذاشتم که قرآن را مستقیما از خداى بزرگ دریافت مى دارم یعنى وقتى قرآن را مى شنیدم یا مى خواندم چنان صحنه اى را براى خود مجسم مى کردم که خداوند متعال با من سخن مى گوید آنگاه بود که لذت قرائت قرآن را درک کردم.
در گفتگو با یکى از کارشناسان فعالیت هاى قرآنى در شوراى عالى انقلاب فرهنگى ایشان ضعف در ترویج فرهنگ قرآنى در کشورمان را اینگونه بیان مى کنند: به نظر من اولین ضعف عمده در این زمینه ناآشنایى عمومى مردم با متن قرآن است که باید با برنامه هاى کارشناسى شده ضریب استماع، درک و فهم قرآنى مردم را بالا ببریم که البته کلیدى ترین مسأله، فهم آیات قرآن است چون با توجه به خصوصیات انسان جدید توجه دادن آن به خواندن قرآن بدون درک معانى شاید غیرممکن باشد اما اگر افراد با معناى قرآن آشنا باشند بطور طبیعى هم علاقه به تلاوت زیباى قرآن و هم روخوانى و حفط آن پیدا مى کنند.