یکی از حقوق فرزندان بر عهده والدین، ساماندهی امر ازدواج آن ها می باشد. از آن جا که ازدواج از رویدادهای مهم و سرنوشت ساز زندگی است، والدین در امر ازدواج و انتخاب همسر فرزندانشان نقش خطیری بر عهده دارند. پدر و مادری که در تمام دوران کودکی و نوجوانی فرزندشان دلسوزانه در رشد و بالندگی او تلاش کرده و از جان و دل بزرگش کرده اند، اکنون هم که یک جوان برومند شده و به سن ازدواج رسیده، باز هم از هیچ تلاشی برای فراهم شدن اسباب خوشبختی او فرو گذار نمی کنند.
توصیه به شما والدین عزیز
1ـ بدانید هر چه زودتر تلاش کنید تا پس از بلوغ (جسمی، عاطفی، اجتماعی و…) فرزندانتان از نعمت داشتن همسر بهره مند شوند این کار به نفع آن ها است؛ چرا که آن ها را از خیلی از خطرات و مفاسد محفوظ داشته و سلامتی جسمی و روحی آن ها را تأمین می نمایید.
2ـ بدانید هر اندازه در فراهم شدن زمینه های ازدواج دختر و پسرتان گام های مثبت بردارید، به همان اندازه سعادت و خوشبختی آن ها را فراهم کرده اید.
3ـ بدانید که شما در قبال فرزندانتان مسئولید؛ هر لطمه ای به آن ها بخورد زیانش مستقیماً متوجه خود شما می شود و هر سعادتی هم نصیب آنان شود، بهره و خوشبختی اش نصیب پدر و مادر ها نیز خواهد شد. پس چه بهتر که به خاطر خشنودی خدا و برای سعادت فرزندانتان ـ که سعادت خود شما هم هست ـ آنان را در این امر مهم یاری کنید.
4ـ والدین عزیز؛ به دختر و پسرتان هم در انتخاب همسر شایسته کمک کنید و هم در تأمین اقتصادی تشکیل زندگی مشترکشان یاری رسانید.
5 ـ اگر دختر و پسرتان هنوز در حال تحصیل است ولی به ازدواج کردن نیاز دارند، چه اشکالی دارد که دست در دست همدیگر داده و یک زندگی ساده و آبرومندی برای آنان فراهم کنید و آن ها را یاری کنید تا تحصیلاتشان را ادامه دهند.
کمک والدین عروس و داماد با هم می توانند بسیاری از مشکلات مثل مسکن، اقتصاد و … را برطرف سازد.
6ـ تا کار از کار نگذشته، زودتر به فکر ازدواج فرزندتان باشید. خود را از قبل برای ازدواج آبرومندانه او آماده کنید؛ به خصوص اگر فرزندتان دختر باشد که باید زرنگی به خرج دهید و مثل آن هایی نباشید که دخترشان را کنج خانه پشت پرده می نهند و دست روی دست می گذارند تا شاید یک خواستگاری پیدا شود. کمک از واسطه راز دار، آموزش مهارت های هنری زنانه، فراگیری مهارت های ارتباطی و حضور فعال در جمع زنان، با سر و وضع مناسب زمنیه ساز خوبی اند.
7ـ این روزها مد شده که هرگاه صحبت از خواستگاری و ازدواج پیش می آید، پدران و مادران (مخصوصاً والدین دختر) می گویند: «فرزندمان می خواهد درس بخواند؛ هنوز وقت ازدواجش نرسیده»! پدر و مادر عزیز! این حرف شما خلاف عقل و شرع است و حتی خلاف میل و خواسته درونی فرزندانتان می باشد. مگر شما دوران نوجوانی خودتان را فراموش کرده اید؟! شما که اندازه و همسن اینان بودید، همسر نمی خواستید؟! پس چرا اکنون با ازدواج این جوانان مخالفت می کنید؟ متوجه باشیدکه معمولاً فرزندانتان، مخصوصاً دختران، خجالت می کشند که صریحاًَ بگویند: «همسر می خواهیم». باعث می شود فرصت های گزینش بهترین از دست برود و سال های بعدی به هر کسی برای ازدواج جواب مثبت دهید.
8ـ پدر و مادر عزیز سنگ اندازی و اشکال تراشی چرا؟! از روی خودخواهی و هوای نفس یا آرزوی جهل و نادانی تیشه بر ریشه سعادت فرزندانتان نزنید و با کج سلیقگی و بهانه های خلاف عقل و شرع و اعمال نظرهای غلط و دخالت های بی جا، باعث بدبختی و تباهی آن ها نشوید. آنان را مجبور نکنید با کسی که خود انتخاب می کنید و آن ها راضی نیستند، ازدواج کنند.
9ـ به خاطر خوشبختی فرزندتان در انتخاب همسر شایسته، نهایت دقت خود را به کار گیرید و ببینید که فرد مورد نظر دارای ملاک ها، معیارها و شرایط مناسب برای ازدواج را دارا می باشد. با عقل و درایت و تجربیات خود، خوب تحقیق کنید و نتایج و نظرات خود را در اختیار فرزندتان قرار دهید. ایشان را کمک کنید تا با مشاور ازدواج در این باره گفتگو کند.
10ـ به فرزندتان در انتخاب همسر مناسب مشاوره دهید اما تصمیم گیری نهایی را بر عهده خود او بگذارید و توجه داشته باشید که این پسر و دختر هستند که می خواهند عمری در کنار هم زندگی کنند، نه شما؛ آن ها هستند که باید همدیگر را بپسندند؛ این رسم انصاف و عدالت نیست که پدر و مادر بدون نظرخواهی از آن ها، درباره ازدواجشان تصمیم بگیرند و آن ها را در برابر عمل انجام شده قرار دهند.
سخنی با شما دختر و پسر گرامی
1ـ بدانید که پدر و مادرتان از همه بیشتر به شما دل می سوزانند و همیشه خیر و صلاح شما را می خواهند البته گاهی هم ممکن است نادانسته سبب رنجش شما شوند؛ پس احترام و اطاعت آن ها واجب است. نباید آن ها را با کارهای خود برنجانید و ناراحتی کنید.
2ـ بدانید که پدر و مادرتان تجربه های فراوانی دارند. ممکن است آنچه را پدر و مادر عاقل و فهمیده در «خشت» می بینند، شما در «آینه» هم نبینید. پس به نصایح آن ها توجه کنید و از تجربه هایشان استفاده کنید.
3ـ انصاف نیست که حساب خود را با والدینتان جدا کنید و با خود بگوییدکه «من با آن دختر و پسر می خواهم زندگی کنم، نه پدر و مادرم». بدانید که ازدواج پیوند خانواده هاست؛ همسر آینده شما عروس و داماد این خانواده و عضوی از آن است و هیچ وقت نمی توانید بی خیال خانواده هایتان باشید.
4ـ در تمام مراحل انتخاب، تحقیق، عروسی و… از نظرات سازنده والدینتان کمال بهره را ببرید و آن ها را در این کارها مقدم بدارید و به تنهایی تصمیم نگیرید. موقعیت خانوادگی خود را همیشه در نظر بگیرید و انتظارات خود را طبق شرائط آن ها تعدیل کنید.
5ـ اگر خدای نکرده یقین دارید که پدر و مادرتان از روی جهل و ندانم کاری، اشکال تراشی و بهانه جویی کرده و مانع ازدواجتان می شوند، با کمال احترام و مودبانه با آن ها گفتگو کنید و آن ها را قانع سازید و یا از شخص بزرگی دلسوز، برای واسطه گری استفاده کنید و مواظب باشید که مشکلات افزون نگردد.
منابع کمکی:
1ـ ابراهیم امینی، انتخاب همسر، تهران، انجمن اولیا و مربیان، ج 5، 1384.
2ـ علی اکبر مظاهری، جوانان و انتخاب همسر، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1375.
مسعود نورعلیزاده – مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه