نویسنده: دکتر مجید اسدزاده

یکی از دغدغه های اصلی افرادی که موفق به کاهش وزن شده اند، حفظ تناسب اندام است. کسانی که با درایت شروع به رژیم غذایی کرده اند و با صبر و حوصله برنامه خود را انجام داده اند، این قدر انگیزه و انرژی داشته اند که کار را به پایان رسانده اند ولی حالا خود را در ابتدای راه می بینند و سوالی را که از ابتدای مسیر در ذهن خود داشتند، اکنون به صورت چالشی بزرگ پیش روی خود دراند و آن سوال این است، چگونه لاغر بمانیم؟
واقعیت این است که انجام این کار، بسیار عملی و ساده است و فقط نیاز به کمی آگاهی، برنامه ریزی و نیروی شگفت انگیز “خواستن” دارد.
وقتی شما بعد از یک برنامه ریزی غذایی عملی، موفق به کاهش وزن شدید، با توجه به اصول کلی (و البته ساده) زیر خواهید دید که غولی را که از برگشت اثرات رژیم غذایی در ذهن خود داشتید، تنها شبحی بیش نبوده و هیچ چیز نمی تواند مانع موفقیت شما شود.

1- قدر زحمتی را که کشیده اید بدانید

آیا شما هرگز انگشتر قیمتی خود را در جوی آب می اندازید؟ مسلما نه، چون خودتان ارزش واقعی آن را می دانید، طبیعتاً مواظب آن هم هستید.
پس هر روز به تلاش و همتی که برای رسیدن به این قله انتظار «احساس رضایت از تناسب اندام خود» داشته اید، فکر کنید. هیچ کس به قله کوه صعود نمی کند که خود را به پایین پرت کند، بلکه از آن لذت می برد و خواص آن را حفظ می کند (سلامتی، روحیه بهتر، اعتماد به نفس) شما هم از نتیجه کار خود احساس لذت کنید که این احساس، انرژی شما برای تداوم ارزشهای کارتان است. مطمئن باشید که در این صورت به راحتی آن را حفظ خواهید کرد.

2- سلسله مراتب ارزشها را رعایت کنید

یک هرم رسم کنید (روی کاغذ) بالاترین ارزش (یا لذت ) خود را در رأس آن بنویسید و ارزشهای دیگر را به اولویت زیر آن قرار دهید.
البته این هرم را می توانید برای کل زندگی خود و یا در موارد خاص، طراحی کنید. در حالت اول، شما با این کار، فلسفه زندگی خود را مشخص کرده اید و تصمیم گیری در روش زندگی خود را شفاف کرده اید (در علم موفقیت یا مشاوره می توانید پیگیر این بحث باشید) ولی در این جا به بررسی هرم ارزشها در روش تغذیه برای حفظ دستاوردهای رژیم غذایی می پردازیم.
فرض کنیم شما از بالا به پایین هرم این گونه طراحی کرده باشید
1- سلامتی2- زیبایی3- آداب اجتماعی4- کسب لذت
قانون استفاده از هرم ها این است: هر وقت مواردی پیش روی شما قرار گرفت که باید بین دو یا چند گزینه، یکی را انتخاب کنید، باید ببینید که کدام گزینه متناسب با ردیف بالاتر هرم شماست، به راحتی و بدون فکر کردن زیاد، بدون طفره رفتن و دنبال توجیه گشتن، همان را انتخاب کنید.
اما یک مسئله باقی است، چرا بحث هرم ارزشها بعد از بیان طرح جامع لاغری آورده شد؟ زیرا با استفاده از این طرح، خیلی راحت تر از چالشهای رژیم غذایی خود می گذرید. به مثال زیر توجه کنید:
شما رژیم غذایی صحیحی را پیگیر بوده و از وزن و تناسب اندام خود راضی هستید، حالا در یک مهمانی برش بزرگی از کیک خامه ای را جلوی شما گذارده اند و طبعا عکس العمل شما مورد توجه بقیه هم قرار می گیرد.
خوردن این کیک کسب لذت دارد، از نظر اجتماعی هم رد آن، رد احسان و ناخوشایند است ولی میزان کالری آن با حفظ زیبایی اندام شما و میزان چربی آن با حفظ سلامتی شما تضاد دارد. طبق قانون هرم ها، شما باید گزینه نخوردن را انتخاب کنید زیرا مناسب با ردیف های بالاتر هرم است و نکته اینجاست طرح جامع لاغری به کمک شما می آید و اصلا مسئله عوض می شود. برش کوچکتری از کیک را انتخاب کنید و با آرامش کامل میل کنید و قوانین طرح جامع لاغری خود را پیگیر باشید، یعنی وعده غذای بعدی خود را سبکتر میل کنید. میزان مصرف سبزیجات و آب را بیفزایید، یک پیاده روی نیم ساعته (کمی تند) به برنامه آن روز خود اضافه کنید، خواهید دید که با این شرایط جدید، خوردن آن قسمت از کیک، مغایرتی با ردیف های بالایی هرم تغذیه ای شما ندارد، پس با آرامش و شادابی از برنامه غذایی خود لذت ببرید.

3- خود را محاسبه کنید

میزان کل کالری روزانه، میزان تحرک و نسبت مواد غذایی مصرفی (پروتئین، چربی، کربوهیدرات، آب و فیبرهای نامحلول ) خود را مد نظر داشته باشید، یک طرح کلی از میزان و نسبت مصرف این مواد را باید داشته باشید (که متناسب وضعیت شغلی شما، از طرف پزشک یا کارشناس تغذیه برایتان نوشته می شود) لازم نیست هر روز دقیقا به ثبت ریز غذاها و کالری خود مشغول شوید، ولی حتما هر شب، تخلفات خود را ثبت کنید (در دفتری خاص) با این کار مشکلات تغذیه ای خود را به صورت شفاف تری مشخص کرده و آمار صحیحی از تخلفات غذایی خود را خواهید داشت، ضمناً در صورت لزوم پزشک یا مشاور شما با دید بازتری می تواند به شما کمک کند.
منبع: نشریه راه کمال شماره 37