حجاب امری ظاهری و در ارتباط با جسم است و عمل به این امرظاهری برخاسته از اعتقادات و باورهای درونی افراد است. پوشش ظاهری افراد، به ویژه زنان را حجاب میگویند، که مانع از نگاه نامحرم به آنان میشود.
حدّ لازم در پوشش اسلامی
اگر بخواهیم از حجاب اسلامی سخن بگوئیم، بیتردید حجاب طبیعی و کامل همان است که در متون دینی اسلام مانند قرآن و حدیث ذکر شده است که بحث بسیار مفصل و دقیق دارد. از این رو، لازم است به صورت مختصر توضیح دهیم.
دستور حجاب در اسلام، در دو بخش عمده آمده است:
الف. پوشاندن بدن، به جز جاهایی که شرع مقدس اجازه داده است.
ب. پنهان داشتن زینتها
بدن زن به طور طبیعی برای جنس مخالف جاذبه دارد و معمولاً موجب تحریک جنسی میشود. حال اگر علاوه بر زیباییهای طبیعی، زن به آراستن خود بپردازد و اندام آراسته خود را در معرض دید دیگران قرار دهد. طبیعی است که از بسیاری سلب آرامش نموده و موجب تحریک جنسی و گاهی فساد در جامعه میشود. و در مواردی نیز موجب گسستن پیوند خانواده و سست شدن الفت بین زوجهامیگردد. مراعات درست پوشش اسلامی از امور ضروری در پیشگیری از این مفاسد است. بنابراین خانمی که ملتزم به ارزشهای اسلامی است، هیچگاه با لباسهای رنگارنگ و تنگ که برآمدگیهای بدن را نشان می دهد و با تزئینات و آرایشهای مهیّج از خانه بیرون نمیآید. قرآن کریم از تبرّج (خود آرایی به منظور خودنمایی) نهی نموده و آن را متعلّق به جامعه جاهلی دانسته است. نحوه پوشش، آرایش و حرکات زن تا حد زیادی نشانگر شخصیت، نحوه فکر، گرایشها و الگوهای ارزشی اوست.[1] بنابراین پوشش اسلامی در واقع بدون آن که جسم انسان را به نمایش بگذارد، تجلی ارزشهای روحی و روانی است. عفاف، شخصیت زن و متانت و وقار وی را نمودار میکند و زن با حجاب از طمع و آرزوهای پست دیگران در امان میباشد. قانون آفرینش است که هر چه موجود لطیفتر باشد محافظت از آن جدیتر است. موجود هرچه گران بهاتر باشد بیشتر آن را محافظت می کنند، درّ گرانبها را در گاوصندوق نگه میدارند، تا از دستبرد دیگران در امان بماند.
حضرت علی ـ علیه السّلام ـ در بیان نقش پوشش کامل به عنوان حفظ ارزش و احترام زن میفرماید: «فانّ شدّه الحجاب ابقی علیهنّ؛ همانا حجاب و پوشش کامل، زنان را سالمتر و پاکتر نگاه خواهد داشت.»[2]
نتیجهگیری
حاصل این که حجاب اسلامی با هر نوع پوششی که موجب تحریک و تهییج و جلب توجه مردان نامحرم گردد منافات دارد و آن نوع لباس و پوششی که بهتر حدود شرعی را حفظ میکند بهترو کامل است. بنابراین استفاده از چادر مشکی با فلسفه حجاب و پوشش زنان در مقابل نامحرم که همان عدم تحریک و تهییج در مقابل نامحرم و ایجاد آرامش روانی در جامعه است، بیشتر و بهتر سازگار است.
از دیدگاه روانشناسی رنگها، این یک واقعیت مسلم است که رنگ مشکی رنگی صامت و غیر فعال است که باعث تحریک و جلب توجه نمیشود.
بله، چادر مشکی از آن جهت که تمام بدن زن را می پوشاند و برجستگی ها و زیبائیهای زن را در خود پنهان می دارد و کمتر موجب جلب توجه نامحرمان می گردد؛ بهتر از مانتو می باشد. زیرا در مانتو حرکات جذاب زنانه، آشکارتر است و ممکن است بیشتر موجب تحریک نامحرمان گردد.
همچنین بعضی از مراجع تقلید چادر مشکلی را بهترین نوع حجاب دانسته اند از جمله رهبر معظم انقلاب اسلامی آیت الله خامنهای در این باره میفرمایند: «من میگویم چادر، هم بهترین نوع حجاب است و هم نشانه ملّی ماست که هیچ منافاتی با هیچ نوع تحرّکی از زن ندارد. اگر واقعاً کار اجتماعی و کار سیاسی و کار فکری به معنای تحرّک باشد، لباس رسمی زن میتواند چادر باشد که بهترین نوع حجاب است. البته میتوان محجّبه بود و چادر هم نداشت. منتها همین جا هم باید آن مرز را پیدا کرد. عدهای از چادر فرار میکنند به خاطر این که هجوم تبلیغاتی غرب دامن گیرشان نشود. امّا از چادر فرار میکنند به آن حجاب واقعی بدون چادر هم رو نمیآورند چون آن را هم غرب مورد تهاجم قرار میدهد. تصور نکنید اگر ما فرضاً چادر را کنار گذاشتیم آن مقنعه کذایی را… درست کردیم، دست از سرما برمی‌دارند. نه،آنها به این چیزها قانع نیستند، بلکه میخواهند همان فرهنگ منحوس را در این جا مثل زمان شاه که زن اصلاً حجاب و پوشش نداشت عمل بشود.»[3]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. مطهری، مرتضی، مسئله حجاب، تهران، صدرا، 1379.
2. مهریزی، مهدی، آسیب شناسی حجاب، تهران، جوانه رشد، 1379.
3. حسینیان، روح الله، حریم عفاف، (حجاب، نگاه)، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1373.
4. پورسید آقایی، مسعود، حجاب میوه شناخت، قم، حضور، 1376.
5. طیبی، ناهید، حجاب و عفاف مروری دوباره، مجله پیام زن، شماره 95 ـ 96.
پی نوشت ها:
[1] . لازم است ذکر شود که استفاده از لباسهای زیبا و تزیینات هیچ اشکالی ندارد. هر زنی میتواند در حضور شوهرش، زنان دیگر و مردان محرم و کودکان از این امور استفاده کند وبدون پوشش کامل حضور یابد، بنابراین مراعات حدود واجب پوشش فقط در مقابل مردان غیر محرم لازم میباشد.
[2] . نهج البلاغه، نامه 31.
[3] . برگرفته از سخنان مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنهای، فرهنگ تهاجم فرهنگی، تهران، سازمان مدارک فرهنگ انقلاب اسلامی، چاپ اوّل، 1373، ص 261 ـ 262.
