نویسندگان: احمد حبیب اللهی، مسعود حبیب اللهی

گروه های خونی
انسان ها از بسیاری جهات با هم تفاوت دارند. این تفاوت در گروه های خونی آنها نیز وجود دارد. در سال 1901 کارل لاند اشتاینر آلمانی برای نخستین بار با انجام آزمایشات فراوان توانست انسان ها را از لحاظ گروه خونی به چهار دسته B,A,O و AB تقسیم بندی کند. فردی که گروه خونی A دارد، نمی تواند از فردی با گروه خونی B خون بگیرد زیرا در این صورت بدنش به شدت واکنش نشان می دهد. در مورد مواد غذایی نیز همین مسأله صادق است، یعنی برخی مواد غذایی که بدن بعضی افراد به خوبی می پذیرد با دستگاه گوارش برخی دیگر از افراد سازگار نیست. البته در اینکه دستگاه گوارش می تواند خود را سازگار کند، شکی نیست اما اگر بدانید کدام یک از مواد غذایی با بدن شما سازگارتر هستند، نیازی نیست بی دلیل دستگاه گوارش تان را خسته کنید.

گروه خونی O
گروه خونی O، قدیمی ترین و رایج ترین گروه خونی است که از 50 هزار سال پیش تاکنون در رگ های انسان ها جریان داشته است. بررسی ها نشان داده اند گروه خونی انسان های اولیه، O بوده و با توجه به اینکه آنها بیشتر گوشتخوار بوده اند، پس بدن شان با این ماده ی غذایی سازگار شده است. معده ی افرادی که گروه خونی O دارند اسید و تمام آنزیم های لازم برای هضم پروتئین های حیوانی را به اندازه ی کافی تولید می کند. از سوی دیگر، گروه خونی O دهنده ی جهانی است اما فقط از گروه O می تواند خون دریافت کند. از دیگر مزیت های این گروه خونی، سیستم ایمنی قوی و متابولیسم خوب است.
جالب است بدانید سیستم ایمنی خوب و قوی این گروه، باعث می شود بیشتر به بیماری های خود ایمنی مبتلا شوند و میزان ابتلا به آلرژی نیز به همین علت در آنها بالاتر است. دستگاه گوارش دارندگان گروه خونی O به راحتی با غذاهای جدید سازگار نمی شود و جز پروتئین با سایر گروه های غذایی مشکل دارد. اگر چه این عدم تحمل را نمی توان مسئول بروز مشکلات مؤثری در این افراد دانست، ولی ظاهراً در مقابل زخم های معده و اثنی عشر حساسیّت بیشتری دارند.
از آنجا که دستگاه گوارش افراد این گروه خونی با مصرف پروتئین مشکلی ندارد، میزان چربی دریافتی شان بالاست و به همین علت خطر ابتلا به تصلب شرایین و ناراحتی های قلبی – عروقی در آنها افزایش می یابد. به کسانی که گروه خونی شان O است، توصیه می شود میزان مصرف پروتئین های حیوانی را کاهش دهند و سعی کنند سبزی را وارد برنامه غذایی شان کنند؛ در ضمن مراقب مصرف غلات، کلم و سبزی های خشک باشند زیرا بدن آنها در هضم گلوتن کمی دچار مشکل است.
از نظر ورزش هم این گروه باید روزانه یک ساعت، فعالیت بدنی داشته باشند و ترجیحاً هنگام صبح ( به جای عصر ) ورزش کنند. برای این اشخاص شنا، پیاده روی و دوچرخه سواری توصیه می شود.

توصیه های مربوط به رژیم غذایی گروه O:
* به طور منظم ماهی پر چرب آب شیرین مصرف کنند.
* مقادیر کمی از گوشت کم چربی هفته ای چند بار مصرف کنید.
* از مواد لبنی زیاد استفاده نکنید.
* از مصرف گندم و فراورده های تهیه شده از آن خودداری کنید.
* مصرف حبوبات را محدود کنید.
* مقدار زیادی میوه و سبزی استفاده کنید.
* به جای قهوه از چای استفاده کنید.
* از خشکبار و میوه های خشک بدون مزه استفاده کنید.

مواد غذایی مفید:
گوشت گوساله، ماهی آزاد، روغن زیتون، کلم بروکلی، اسفناج، سیر و فلفل.

مواد ممنوعه:
ماهی دودی، پسته شامی، لوبیا قرمز، بادمجان و سیب زمینی.

گروه خونی A
این گروه خونی از حدود 20 هزار سال پیش یعنی از زمانی که کشاورزی رونق گرفت، پدیدار شد. کشاورزان زندگی خود را از طریق شکار، دامپروری و زراعت می گذراندند و گروهی زندگی می کردند و فعالیت فیزیکی آنها به نسبت کمتر از پیشینیان خود بود. زندگی جدید، این مردم را با غذاهای گیاهی سازگار کرد و از آنجا که زندگی گروهی تر و بیماری ها همه گیر شدند، سیستم ایمنی آنها نیز قوی تر شد.
برعکس سیستم ایمنی، دستگاه گوارش دارندگان گروه خونی A به دلیل مصرف بیشتر گیاهان ضعیف تر است و در هضم پروتئین های حیوانی دچار مشکل می شود. به نظر می رسد این افراد در ابتلا به سرطان معده و روده ی بزرگ از سایر گروه های خونی مستعدتر باشند. بیشتر افرادی که گروه خونی A دارند. گیاه خوارند زیرا در هضم گوشت و شیر مشکل دارند. توصیه ما به این افراد مصرف کمتر گوشت و شیر و در عوض مصرف بیشتر سبزی و غلات است.
افراد یا گروه خونی A نسبت به گروه O به فعالیت و تحرک کمتری نیاز دارند و برای آنها فقط 30 دقیقه نرمش آرام در روز مثل یوگا، تای چی یا پیاده روی در فضای آزاد، بسیار مناسب است.

توصیه های مربوط به رژیم غذاییA:
* از مصرف بیش از اندازه ی مواد گوشتی پرهیز کنید.
* پروتئین های اصلی مورد نیاز بدن را از طریق سویا و یا غذاهای تازه تأمین نمایید.
* در رژیم غذایی خود فراورده های لبنی را بگنجانید ولی از مصرف محصولاتی که از شیر تازه ی گاو گرفته می شود خودداری کنید.
* حبوبات مصرف نمایید.
* در مصرف غلات و خصوصاً مشتقات گندم زیاده روی نکنید.
* مقادیر زیادی سبزی و میوه های مفید بخورید.
* از دانه های گیاهی خشک شده مصرف کنید.
* چای سبز میل کنید.
* غذاهای سرشار از ویتامین A از جمله کدو، هویج، اسفناج و کلم بروکلی مصرف کنید.

مواد غذایی مفید:
ماهی آزاد، ماهی کلاهک دار، شیر و پنیر تهیه شده از سویا، کدو حلوایی، هسته یا دانه های گیاهی، سیر و گیلاس.

مواد غذایی مضر:
انواع گوشت ها ( به جز بوقلمون و مرغ )، صدف خوراکی، کره، نخود، گوجه فرنگی، موز، پرتقال و مایونز.

گروه خونی B
تقریباً 10 هزار سال است که این گروه خونی به وجود آمده و دلیل آن هم به مهاجرت انسان ها در پی تغییرات آب و هوایی بر می گردد. آمار نشان می دهد این گروه خونی بیشتر در اروپای شرقی و میان جوامع یهودی شایع است. میزان سازگاری افراد دارای این گروه خونی با هر نوع آب و هوا بسیار بالاست و به طور کلی از سیستم ایمنی، عصبی و فیزیکی خوبی برخوردارند.
دارندگان این گروه خونی نیز همانند گروه خونی O، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های خود ایمنی اند و برابر بیماری های ویروسی بسیار ضعیف هستند. علاوه بر این، افراد دارای گروه خونیB، با احتمال بیشتری به عفونت های باکتریایی مبتلا می شوند. دستگاه گوارش آنها تقریباً با هر ماده ی غذایی سازگار است و به راحتی می توانند لبنیات بخورند. این گروه از قوی ترین سیستم گوارشی برخوردارند.
این افراد بهتر است تمرینات ورزشی ملایمی انجام دهند که هم از جسم و هم از مغزشان استفاده کنند.

توصیه های مربوط به رژیم غذاییB:
* در برنامه های غذایی خود به طور منظم تکه هایی از ماهی های آب شیرین که پر چربی باشند را بگنجانند.
* از مصرف مرغ، پسته شامی، ذرت، گندم، سیاه کنجد و گوجه فرنگی پرهیز کنند.
* از مصرف خشکبار و دانه های گیاهی اجتناب ورزند.

مواد غذایی مفید:
گوشت گوسفند، ماهی خالدار، شیر، روغن زیتون، هویج، موز، چای.

مواد غذایی مضر:
مرغ، میگو، بستنی، زیتون.

گروه خونی AB
تعداد دارندگان این گروه خونی چندان زیاد نیست. تقریباً هزار سال است که این گروه خونی به وجود آمده و می توان گفت ترکیبی از 3 گروه خونی است. گروه خونی AB می تواند از هر 3 گروه دریافت داشته باشد اما فقط می تواند به گروه خونی خود خون اهدا کند. بدن دارندگان گروه خونی AB با جهان مدرن بسیار سازگار است. دستگاه گوارش آنها به نسبت ضعیف تر از دارندگان گروه خونی O است و به راحتی نمی توانند پروتئین های حیوانی را هضم کنند. زیرا مقدار اسید معده آنها کاهش یافته و به قدر نیاز آنزیم ترشح نمی کنند. با این حال میزان مصرف گوشت قرمز و مواد غذایی مدرن مانند انواع فست فود در آنها بالاست. سیستم ایمنی آنها نیز تا حدی ضعیف عمل می کند و به همین علت در برابر باکتری ها به راحتی از پا در می آیند. این گروه باید از مصرف غذاهایی که برای گروه خونی A و B مضر است اجتناب نمایند.
از نظر فعالیت بدنی توصیه می شود ترکیبی از فعالیت های آرام مثل یوگا و نیز جلساتی از تمرینات اندکی پر تحرک تر مثل پرش سبک را داشته باشند.

توصیه های مربوط به رژیم غذاییAB:
* از مصرف قهوه خودداری نمایند.
* پروتیین مورد نیاز را از موادی غیر از گوشت قرمز به خصوص ماهی تأمین نمایند.
* از کم خوری و حذف وعده های غذایی و مصرف رژیم های کم کالری غذا پرهیز نمایند.
* صبحانه کامل که عمدتاً شامل مواد پروتئینی باشد مصرف نمایند.
* برای پیشگیری از مشکلات گوارشی تعداد وعده های غذایی را افزایش دهند و مقدار غذا را کاهش دهند.

مواد غذایی مفید:
ساردین، پنیر کم چرب، روغن زیتون، عدس، برنج، زردک و پودر کاری.

مواد غذایی مضر:
گوشت مرغ، نخود، زیتون سیاه، موز، آب پرتقال و سس گوجه فرنگی.
در پایان لازم به ذکر است ویژگی هایی که برای دارندگان گروه های خونی گفته شد، عمومیت ندارد. درست است که گفته می شود دارندگان گروه خونی B می توانند لبنیات را به خوبی هضم کنند اما این دلیل نمی شود که اگر فردی با گروه خونی B به شیر آلرژی دارد، خود را مجبور به مصرف آن کند. در ضمن، اگر گروه خونی شما O است و به راحتی می توانید پروتئین حیوانی مصرف کنید، قرار نیست در مصرف گوشت قرمز زیاده روی کنید. فراموش نکنید که تعادل همیشه حرف اول را می زند.
منبع مقاله :
حبیب اللهی، احمد، حبیب اللهی، مسعود؛ (1393)، آشنایی با انواع طبع و مزاج به انضمام تغذیه گروه های خونی، قم: نشر ابتکار دانش، چاپ بیستم