نویسندگان: گروه نویسندگان
طب سوزنی و درمان بیماری های گوارشی
قدمت پنج هزار ساله طب سنتی چین در کنار اقبال این شیوه درمانی در درمان بیماری های مختلف جسم و روح انسان موجب شده تا این مکتب به عنوان یکی از مکاتب درمانی موفق در جهان شناخته شود. امروزه نه تنها مردم قاره آسیا بلکه شهروندان بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی طب سنتی چین را به عنوان یکی از شیوه های درمانی موفق در درمان و تسکین بیماری ها و دردها می شناسند و در طول زندگی خود دست کم یک بار از آن برای درمان استفاده کرده اند.
این شیوه درمانی که سال هاست با تایید سازمان بهداشت جهانی در کشورهای مختلف و توسط درمانگران و متخصصان به مردم ارائه می شود، اقبال خوبی در درمان بیماری های مختلف از قبیل بیماری های عضلانی، دردهای استخوانی – مفصلی، آرتروز، سردردهای میگرنی و درمان برخی از فلج های صورت و بیماری دستگاه گوارش دارد، دکتر رضا حشمت، متخصص طب سوزنی از چین و رئیس انجمن طب سوزنی ایران می گوید:
براساس آمار ارائه شده طب سوزنی موفقیت زیادی در درمان بیماری های دستگاه گوارش دارد به گونه ای که سازمان جهانی بهداشت، این شیوه را به عنوان درمان اصلی برای درمان برخی از بیماری ها و اختلالات دستگاه گوارش از قبیل زخم معده معرفی کرده است.
این شیوه درمانی براساس دستورالعمل WHO به عنوان درمان اصلی و در برخی موارد به عنوان درمان تکمیلی برای تسکین و درمان بیماری های دستگاه گوارش معرفی شده است. این شیوه درمانی، یکی از موفق ترین شیوه های درمانی طبیعی است که اقبال زیادی در درمان بیماری معده و روده و التهاب های این عضو داشته است. این شیوه درمانی می تواند تاثیر زیادی بر تسریع روند درمان بیماران مبتلا به زخم یا التهاب معده داشته باشد. درمانگران طب سوزنی با استفاده از سوزن های بسیار نازکی که در اختیار دارند، میزان ترشح اسید معده را در بدن کنترل کرده و به این ترتیب به درمان زخم معده کمک می کنند.
این سوزن ها با کنترل میزان حرارت بدن و عملکرد اندام های درونی به ویژه در دستگاه گوارش به عنوان یک درمان کمکی موثر در کنار دیگر شیوه های درمانی از قبیل طب مدرن می تواند اثرگذار باشد. البته باید توجه داشت درمانگران طب سوزنی علاوه بر ارائه تکنیک های طب سوزنی به بیماران شان دستور غذایی ویژه ای ارائه می دهند که این رژیم غذایی با کنترل میزان دریافت مزه های اسیدی و ترش همراه است. در حقیقت درمانگران، بیماران شان را به مصرف غذاهای سبک و آب پز تشویق می کنند و توصیه اکید دارند برای وعده شام حتماً از غذاهای بخارپز و بسیار سبک استفاده و ترجیحاً میوه ها و سبزیجات بخارپز توسط بیماران مبتلا به زخم یا التهاب معده مصرف شود. در عین حال پرهیز از مصرف میوه ها، سبزیجات خام و مواد غذایی دیرهضم و لبنیات نیز از دیگر مواردی است که به این بیماران توصیه می شود تا سریع تر مراحل درمان را پشت سر بگذارند و بهبود خود را به دست آورند.
رفلاکس معده نیز از شایع ترین بیماری هایی است که با طب سوزنی به طور کامل درمان می شود. یکی از دلایل بروز رفلاکس معده از دیدگاه طب چینی حرکت انرژی درون دستگاه گوارش خلاف جاذبه زمین است. به این ترتیب که هرگاه حرکت انرژی دستگاه گوارش و لوله گوارش بر خلاف جاذبه زمین به سمت بالا باشد، اختلال هایی در سیستم عملکردی دستگاه گوارش به وجود می آورد که در نهایت منجر به بروز رفلاکس معده می شود. در طب سوزنی درمانگر با زدن سوزن به نقاط خاصی از بدن بیمار به تنظیم انرژی و اصلاح حرکت دستگاه گوارشی در راستای جاذبه زمین کمک کرده و مانع از بروز رفلاکس معده می شود.
رئیس انجمن طب سوزنی در مورد بیماری یبوست که امروزه بسیاری از مردم به دلیل عدم رعایت رژیم غذایی سرشار از فیبر و رعایت رژیم های لاغری به آن مبتلا هستند افزود:
ابتلا به این بیماری دلایل مختلفی می تواند داشته باشد که یکی از آنها عدم مصرف مواد غذایی سرشار از سبزیجات و فیبر است. در طب سوزنی درمانگران با افزایش توان و تقویت نیروی بدن و همین طور با تحریک عصبی دستگاه گوارش به منظور تسریع حرکت روده ها به بهبود عملکرد آن کمک می کنند و به این ترتیب عمل جذب و دفع مواد غذایی سریع تر و با کیفیت بهتری انجام می شود. بنابراین یبوست بیمار به مرور طی دریافت جلسات درمانی از بین می رود.
البته این نکته را نیز باید مدنظر داشت که کاهش میزان انرژی و توان بدن تنها عامل بروز یبوست در افراد محسوب نمی شود و گاهی عوامل دیگری از قبیل بروز عدم تعادل حرارت اندام های درونی بدن موجب ابتلا به یبوست و کندی عملکرد دستگاه گوارش به ویژه در روده ها می شود.
این عدم تعادل علاوه بر آن که به بروز اختلال هایی مانند یبوست و اسهال منجر می شود، می تواند موجب ابتلای بیمار به برخی از التهاب ها و زخم های دستگاه گوارشی نیز شود. به توصیه درمانگران طب سوزنی چین، افرادی که مبتلا به این عدم تعادل درونی هستند بهتر است از مصرف ادویه ها و غذاهایی که طبخ گرم دارند، پرهیز کنند.
عامل سومی نیز در بدن وجود دارد که ممکن است منجر به بروز یبوست در بدن شود و آن ابتلای یبمار به رفلاکس معده است. افراد مبتلا به رفلاکس به این جهت که دچار حرکت انرژی در خلاف جهت جاذبه زمین هستند، به طور پیوسته مواد زاید موجود در روده هایشان به سمت بالای سیستم گوارشی کشیده و این موجب کندی حرکت در روده ها و بروز یبوست می شود. خوشبختانه طب سوزنی برای درمان هر سه عامل بروز یبوست راهکارهای مفیدی دارد و طی 10 تا 20 جلسه درمانی قادر است، این اختلال ها را درمان کند. علاوه بر این طب سوزنی قادر است بیماری اسهال که نتیجه اختلال در عملکرد روده ها و عدم تعادل انرژی در آنهاست را نیز درمان کند.
ترک اعتیاد و سیگار با طب سوزنی
در عصر حاضر هزاران محقق و دانشمند در سراسر جهان مشغول پژوهش و تحقیق در زمینه های مختلف مسائل مواد مخدر از جمله عامل گرایش به اعتیاد، اثرات مواد مخدر بر سیستم های مختلف بدن، ترشحات مواد شبه مورفین در مغز، علل آرامش حاصل از مصرف مواد مخدر و روش های مختلف ترک اعتیاد می باشد.
هنوز محققان نتوانسته اند معتاد را بشناسند و تعریف درست و دقیقی از معتاد و اعتیاد ارائه دهند و برداشت های آنان براساس نظریات و برداشت های ذهنی و یک سری مسائل آماری استوار است.
علل گرایش به اعتیاد
با توجه به اینکه روان شناسان و جامعه شناسان، علل گرایش اولیه به سوی اعتیاد را کمبودها و بیماری روانی و عاطفی و… ذکر می کنند که می تواند در گرایش افراد به مواد مخدر موثر باشد و با توجه به اینکه رابطه ای بین بیماری های روانی و مواد مخدر طبیعی وجود دارد، شاید بتوان گفت که احتمالاً یکی از عواملی که می تواند در گرایش افراد به سوی مواد مخدر مصنوعی، دارای نقش باشد کاهش ترشح اندروفین در مغز بوده که به طور طبیعی و ناخودآگاه جهت تأمین آنها به مواد مخدر پناه می برند.
فردی که برای اولین بار ترکیبات مرفینی از قبیل تریاک و هروئین را مصرف می کند، ترکیبات مورفین از طریق گیرنده های خون در بدن فرد جذب می شود و با توجه به این که به صورت طبیعی نیز مقداری توسط خود مغز ترشح می گردد، مقدار مورفین در مغز افزایش می یابد و چون ترکیبات مورفینی، اثری آرام بخش و ضد درد دارد، شخص احساس آرامش و نشاط نموده و یا به تعبیری نشئه می گردد و اگر تکرار در مصر نماید عکس العملی در مغز پدید خواهد آمد، زیرا مغز خود مقداری ترکیبات مورفینی طبیعی – البته به اندازه مورد نیاز – ترشح می نماید و با اضافه شدن مقدار مورفین که بر اثر استعمال مواد مخدر مصنوعی انجام می گیرد، مغز قابلیت تحمل آن را نداشته و به ناچار بایستی به طریقی جلوی مورفین اضافی که وارد مغز می شود گرفته شود پس خود مغز بایستی از ترشح مورفین خودداری نماید که در این صورت غدد و مناطقی از مغز که مسئول ترشح اندروفین ها می باشند از فعالیت باز می ایستند و یا ترشح آن کاهش می یابد.
با توجه به اینکه مغز انسان نیاز به مورفین طبیعی داشته و از طرفی مناطقی که مسئول ترشح آن هستند، غیرفعال شده اند، لذا فرد دچار ناراحتی های مختلفی می شود، که به مجموعه آنها سندرم ترک اعتیاد گفته می شود.
در این حالت فرد ناچار است مورفین مورد نیاز خود را از خارج تامین نماید و در اینجا می گوییم که فرد معتاد شده است.
تا وقتی که مناطق مسئول ترشح اندروفین در بدن، به حالت طبیعی خود برنگردند و مورفین ترشح ننمایند، فرد همچنان معتاد خواهد بود. بنابراین اگر فرد معتاد را حتی چند سال حبس نمائیم، فقط ناراحتی های جسمی او برطرف می گردد ولی علاقه و میل شدیدی نسبت به مواد مخدر خواهد داشت و به محض آزادی به دنبال اعتیاد می رود. داروها فقط می توانند مورفین مورد نیاز مغز را تامین نمایند، ولی نمی توانند مناطقی از مغز را که از فعالیت باز ایستاده به حالت طبیعی و اولیه خود برگردانند. بنابراین روش های ترک اعتیاد موقعی موثر خواهد بود که بتوانند غدد و مناطقی از مغز را که مسئول ترشح اندروفین بوده به شکل طبیعی برگردانند تا مجدداً به طور طبیعی مورفین مورد نیاز را ترشح و تامین نمایند.
با توجه به مطالب فوق، درمان با طب سوزنی می تواند روش مناسبی برای ترک اعتیاد باشد. بنابر تحقیقات انجام شده، طب سوزنی باعث ترشح اندروفین طبیعی مغز شده و به این طریق باعث عدم علاقه فرد معتاد نسبت به مواد مخدر می شود و به راحتی و با آرامش در مدتی نسبتاً کوتاه موفق به ترک اعتیاد خواهد شد.
بررسی نتایج مثبت به دست آمده با طب سوزنی در ترک اعتیاد، موفقیت حدود 72 درصد برای معتادان به هروئین و 88 درصد برای معتادان به تریاک پس از 24 الی 99 ماه ( 2 تا 8 سال ) بوده که نسبت به سایر روش های درمانی، از بازدهی بسیار مطلوبی برخوردار بوده است.
روش بالینی برای درمان سندرم ترک اعتیاد به وسیله طب سوزنی با استفاده از گوش و تحریک الکتریکی، نخستین بار توسط ون Wen و چنگ cheung در هنگ کنگ توسعه یافت.
طول مدت درمان این روش بین 1 تا 1/5 ماه بوده و مدت هر جلسه 30 تا 40 دقیقه می باشد. تاثیر درمان پس از 10 تا 15 دقیقه به صورت کاهش علائم ترک اعتیاد مشخص می گردد. لازم به ذکر است که پروسه ی درمان از هفته ای 5 جلسه آغاز شده، که به تدریج با روند بهبودی از تعداد جلسات در هفته کاسته می شود.
ترشح اشک، آبریزش بینی، درد اندام ها، کرامپ های معدی، لرز، خشم و عصبانیت ناپدید شده و تنفس بسیار منظم تر شده و بیمار احساس گرمی و آرامش می کند. بیماران تحت درمان حالت بهبودی را بیان می کنند و میل به مصرف مواد مخدر در آنها متوقف می شود. تاکنون هیچ گونه عوارض جانبی در خلال درمان اعتیاد با طب سوزنی مشاهده نشده است.
حالت لذت حاصل از درمان با طب سوزنی که در خلال درمان به بیمار دست می دهد شاهدی بر تهیج ساختمان های عصبی بوده و نشان دهنده ترشح مورفین در مغز می باشد.
اکثر کسانی که درمان شده اند پس از درمان اولیه هیچ گونه ناراحتی و میل و هوس نسبت به مواد مخدر ندارند و نیز طبق نظر خانواده ها 70 درصد از معتادان پس از درمان با طب سوزنی از نظر اخلاق نیز بهبود یافته اند.
ترک معتادان به مواد مخدر با روش طب سوزنی نسبت به سایر روش های درمانی، از مزایای زیر برخوردار می باشد:
1. عدم مصرف داروهای شیمیایی.
2. کاهش سندرم ترک اعتیاد ( نسبت به سایر روش های درمانی، ناراحتی بسیار کمتری در زمان ترک خواهد داشت ).
3. ایجاد آرامش و اعتماد به نفس در فرد معتاد.
4. هزینه بسیار کمتر نسبت به سایر روش ها.
5. مدت زمان بسیار کم درمان ( یک تا دو هفته ).
6. درمان می تواند به صورت سرپایی انجام شود.
7. معمولاً پس از درمان، میل، هوس و کشش نسبت به مواد مخدر نخواهد داشت.
8. نتیجه درمان بسیار موفقیت آمیزتر از سایر روش ها می باشد.
بنابراین با توجه به مزایای فوق و با توجه به گسترش روز افزون اعتیاد، طب سوزنی می تواند به عنوان یک روش بسیار مؤثر، گسترش یابد تا بتواند راه گشایی برای درمان تمام معتادان باشد.
دانسته هایی ضروری در خصوص طب سوزنی
دکتر پرچمی از معدود پزشکانی است که پس از تحصیل در رشته پزشکی، دوره تخصصی خود را در کشورهای آلمان و چین به آموزش طب سوزنی پرداخته است. ایشان استواری اساس طب سوزنی را چنین بیان می کند:
اساس این نوع طب به یافتن محل دقیق نقاط حساس بدن و تحریک متناسب آنهاست. این نقاط باید براساس نوع بیماری خود مراجعه کننده باشد. بنابراین به نظر می رسد آشنایی با علم پزشکی برای یک پزشک طب سوزنی لازم است.
وی در خصوص ویژگی های بدن انسان از نظر علم طب سوزنی می گوید:
از نظر این علم در بدن هر موجودی که زنده است دو نوع انرژی جریان دارد. این یک دیدگاه فلسفی است. بر این اعتقاد که نشأت گرفته از طب چینی است دو انرژی یانگ و یین در بدن هر موجود زنده ای وجود دارد. تا زمانی که تعادل بین این دو انرژی برقرار باشد انسان در سلامت کامل به سر می برد. هر زمان تعادل بین آنها تحت تأثیر عوامل داخلی یا خارجی مثل فشارهای روحی، عدم تناسب کار اعضاء مختل شود، فعالیت ارگان های مربوطه مختل و انسان دچار بیماری می شود.
پس باید تحریک متناسب نقاط خاصی از بدن به وسیله سوزن های مخصوص صورت می گیرد که بسیار ظریف هستند و می توانند تعادل از دست رفته را به بدن برگردانند و بیماری را به طور نسبی مداوا کنند.
حتی در علم پزشکی نیز درمان هیچگاه قطعی نیست بلکه داروهای تجویز شده فقط قادرند مسکن درد باشند و یا تا حدی بیمای را تحت کنترل درآورند.
طب سوزنی در دهه ی اخیر به علت اثرات درمانی شگفت انگیزش مورد توجه محافل پزشکی قرار گرفته است به طوری که هم اکنون در آلمان و آمریکا مراکز متعددی در این زمینه تأسیس شده است.
از سال 1975 سازمان بهداشت جهانی پس از بررسی های طولانی و علمی درمان بیش از ده ها نوع بیماری را توسط این نوع طب مورد توجه قرار داده و اقدام به تأسیس مراکز آموزشی در چین جهت آموزش پزشکان خارجی کرد.
دکتر پرچمی در خصوص انواع بیماری های قابل درمان توسط طب سوزنی می گوید:
از جمله بیماری هایی که با این نوع طب می توان به درمان آن اقدام کرد کمردردهای طولانی کشیده از نوع اسپاسم عضلانی، فتق دیسک بین مهره ای، درد ناشی از آرتروز بین مفاصل خصوصاً مفصل زانو، محدودیت های حرکت در شانه منجمد، بازیابی توانایی حرکتی بعد از فلج، سردردهای عروقی مثل میگرن و انواع اعتیاد است.
دکتر پرچمی در مورد نقاط حساس بدن برای این طب و تاریخچه ورود طب سوزنی به ایران چنین می گوید:
بیش از 700 نقطه طلایی در بدن شناخته شده که 360 نقطه ی آن تحت عنوان اصلی و بقیه اضافی تعریف شده اند. این نقاط در تماس قسمت های بدن به صورت محورهای مجزا تعریف شده اند و پزشک در درمان هر بیماری باید به تحریک این محورها بپردازد.
طب سوزنی 20 سال است که در ایران رایج شده و در قدیم به صورت موردی پزشکان اقدام به این نوع طبابت می کردند. هم اکنون پزشکان زیادی هستند که با گرفتن مجوز از سازمان بهداشت و درمان پروانه فعالیت گرفته اند.
مواردی که قبل از آغاز درمان با طب سوزنی باید نسبت به آن آگاهی داشت:
باید به پزشک اعتماد داشته باشید.
از گواهینامه پزشک جهت انجام طب سوزنی، اطمینان حاصل کنید.
ممکن است افرادی هم با وجود عدم تخصص پزشکی، گواهی معتبری جهت انجام طب سوزنی داشته باشند.
از پزشک در خصوص زمان درمان، میزان درد و هزینه انجام آن سوال کنید.
آیا هزینه های این درمان تحت پوشش بیمه قرار دارد؟ از این نکته نیز آگاهی حاصل کنید.
ترسی از پرسش در خصوص این روش درمانی از پزشک مربوطه نداشته باشید. ممکن است او در خصوص میزان تاثیر طب سوزنی بر شما و بیماری تان بگوید. بهتر است قبل از انجام آن، این موارد را بدانید.
همچنین قبل از شروع درمان، لازم است از اینکه سوزن های استریل و یک بار مصرف برای شما استفاده می شود، اطمینان حاصل کنید.
معاینات کلینیکی طب سوزنی
معاینات فیزیکی معمولاً به صورت چینی و از طریق مشاهده رنگ گونه و صورت و رنگ چشم و رنگ زبان می باشد. گرفتن نبض از نظر طب چینی اهمیت بسزایی دارد زیرا می تواند سرشت بیماران را مشخص کند که آیا بیمار در جهت سندرم گرمایی و یا سندرم سرمایی می باشد و از روی رنگ صورت و زبان و چشم به وجود بیماری در هر یک از اعضاء zang و fu پی برد و سپس با پرسش و پاسخ گرفتن شرح حال از بیماران با توجه به مشاهدات فیزیکی می تواند نوع اختلال را در بیماران مشخص نموده و نسبت به درمان وی اقدام نماید.
دوره درمان در این طب چه مدت است؟
اغلب بیماران وقتی از درمان به وسیله طب پزشکی ناامید می شوند به طب سوزنی روی می آورند ولی چقدر خوب است که قبل از هر مراجعه به بیمارستان و مصرف کردن دارو به متخصص طب سوزنی مراجعه کنند. بیشتر افرادی که دچار بیماری های مزمن می شوند یا کسانی که از عمل جراحی بنا به شرایطی جسمانی و روحی و روانی شان ترس دارند، به استفاده از طب سوزنی رغبت نشان می دهند ولی باز هم می گوییم طب سوزنی درمان قطعی بیماری نیست، تسکین دهنده درد است.
روش ها و متدهای هر کس در انجام طب سوزنی منحصر به فرد است. معمولاً ترکیبی از جنبه های شرقی و غربی در نوع انجام طب سوزنی موثر است.
تعیین نوع درمان برای شما نیاز به بررسی پزشک دارد. وی ممکن است سوالات زیادی در خصوص نشانه ها و شیوه زندگی شما بپرسد. سوالات و معایناتی از این قبیل:
چه بخش هایی از بدن شما دچار درد است؟
بررسی شکل، پوشش و رنگ زبان شما.
بررسی رنگ و روی صورت و چهره.
قدرت، ریتم و کیفیت نبض.
این ارزیابی ممکن است تا یک ساعت به طول بیانجامد. البته در قرارهای بعدی این زمان ممکن است به نیم ساعت کاهش یابد.
دوره های درمانی در طب سوزنی به صورت 3 دوره (1) است که هر دوره شامل 10 جلسه است که بیمار می تواند این جلسات را به صورت هر روز یا حداقل 3 جلسه در هفته انجام دهد. چنانچه بهبودی پس از 10 جلسه اول نمایان گردید لازم است 2 دوره بعدی را هم به طور منظم انجام دهد.
پشتکار و منظم بودن بیماران برای گرفتن نتیجه ایده آل اهمیت زیادی دارد، چون با زدن این سوزن ها بسیاری از موارد واسطه ای نظیر آندروفین ها، بتا آندروفین ها، آلکفالین ها، داینورفین، کاته کولامین ها، سروتوبن و موارد واسطه ای زیاد دیگری در حال افزایش در بدن می باشد؛ بنابراین اگر بیماران جلسات خود را به طور منظم ادامه دهند نتیجه مطلوب خواهند گرفت و این روند در تسریع بهبودی بیماران کمک فراوانی می نماید.
معمولاً طرح درمان بین 6 تا 12 جلسه تعیین می شود که ممکن است چند ماه به طول بیانجامد. پس از درمان نیز جلساتی تا یک سال برای مراقبت و بررسی تاثیرات درمان، توصیه می شود.
در طب سوزنی، سوزن ها ممکن است در تمام نقاط بدن واقع شوند. گاهی حتی در نقاطی بسیار دورتر از نقاط درد، سوزن زده می شود. این امکان وجود دارد که به خاطر سوزن زدن در بخش های مختلف، لازم باشد اغلب لباس های خود را درآورید. پس از آن بر روی تختی دراز می کشید و سپس کار وارد کردن سوزن ها به پوست شروع می شود.
سوزن های طب سوزنی بسیار نازک هستند و پس از وارد شدن به پوست، درد زیادی ایجاد نمی کنند. در هر جلسه از درمان، معمولاً بین 5 تا 20 سوزن مورد استفاده قرار می گیرد.
ممکن است برخی اوقات، پزشک نسبت به حرکت و یا چرخاندن سوزن ها اقدام کند. همچنین این امکان وجود دارد که سوزن های وارد شده گرم شوند و یا پالس خفیفی از الکتریسیته بر روی آنها اعمال شود.
برداشتن سوزن ها
معمولاً در حالی که شما دراز کشیده اید و مشغول استراحت هستید، سوزن ها برای 15 تا 20 دقیقه در محل وارد شده باقی می مانند. در این زمان معمولاً شما ناراحتی و دردی را به خاطر وجود سوزن ها تجربه نمی کنید. پس از آن سوزن ها ممکن است برداشته شود و یا سوزن های دیگری در سایر نقاط جایگزین شوند. در این صورت دقت کنید که از یک سوزن برای دو بار استفاده نگردد چرا که ممکن است منجر به ایجاد عفونت شود.
مرحله آخر
پس از اتمام کار، برخی از افراد احساس آرامش می کنند. عده ای دیگر نیز ممکن است انرژی بیشتری در خود حس کنند. البته همه به یک میزان، نسبت به طب سوزنی واکنش نشان نمی دهند. در صورتی که پس از چند هفته از شروع درمان، احساس بهبود و کاهش درد داشته باشید، می توان گفت که طب سوزنی برای تان موثر است.
هزینه این نوع درمان
تمامی لوازم مصرفی این نوع طب از خارج تهیه می شود. اغلب پزشکان که با این نوع طب به درمان بیماران خود می پردازند، خود شخصاً به چین یا کشورهای تولید کننده ابزارآلات طب سوزنی می روند و لوازم مورد نیاز را وارد می کنند و چون اغلب لوازم یک بار مصرف هستند پس می بینید که باید نسبت به ویزیت پزشکان دیگر کمی بالاتر باشد.
این طب به صورت یک یا دو جلسه در ماه نیست و در این طب برای بیمار نسخه تجویز نمی شود. در طب سوزنی شاید 10 جلسه متوالی باید بیمار مراجعه و تحت درمان قرار گیرد:
محورهای طلایی بدن کدام هستند؟
بدن انسان در 14 محور تقسیم شده که 360 نقطه طلایی در آن قسمت ها واقع شده اند. این محورها به صورت متناسب در قسمت های مختلف بدن تقسیم شده اند. هر محوری هم نمایانگر یک عضو بدن است مثل محور طحال، محور کیسه صفرا، محور معده و … مشکلات مردم تلفیقی از این محورها است.
اقدامات دیگری که علاوه بر طب سوزنی به همراه آن به منظور درمان انجام می گیرد.
طب سوزنی علاوه بر بدن در ناحیه گوش نیز انجام می گردد زیرا نقاط فراوانی در گوش بیمار وجود دارد که از نظر اعصاب مرتبط با مریدین ها و اورگان های حیاتی بیماران است که می توان به منظور بهبود عضو و جریان خون و انرژی یا چی از نقاط گوش استفاده نمود.
ضمناً توأم با طب سوزنی در بعضی نقاط که در اصطلاح به نام Ah-Shi-Points نامیده می شود و نقاط حساس (2) می باشد به منظور نتیجه بهتر و افزایش سرعت جریان خون از ماده ای به نام موکسا استفاده می شود. موکسا یک ماده صددرصد گیاهی است که در کوهستان های چین رشد می کند و هر ساله چینی ها با خشک کردن این گیاه و تبدیل آن به شکل های مختلف مخروطی، سیگاری یا سوکسای چسبناک توده ای آن را به کشورهای دیگر صادر می کنند. از خصوصیات این گیاه این است که حرارت را در خود نگه می دارد و این حرارت را رفته رفته به انتهای سوزن که در نقطه مربوطه و گاهی در مفصل دردناک مورد نظر قرار دارد انتقال می دهد. از طریق حرارت و عکس العمل مربوطه به گلبول های سفید و آزاد شدن فاکتورهای ضدالتهابی موجب رفع کم درد، زانو درد، دردهای روماتیسمی و غیره شده و یا به علت افزایش جریان خون در رفع بیماری ها کمک شایانی را انجام می دهد.
به علاوه گاهی لازم است بعد از طب سوزنی در بعضی نقاط بدن از بادکش استفاده شود که این عمل نیز به افزایش جریان خون و جلوگیری از استاز یا رکود خون و چی کمک فراوانی نموده و درد و اسپاسم عضلات را کاهش می دهد.
اثربخشی طب سوزنی
تحقیقات علمی بر روی طب سوزنی به علت سخت بودن ایجاد گروه کنترل مناسب مشکل است. امروزه برای تایید یا رد اثر بخشی یک روش درمانی از پزشکی شاهد مبنا استفاده می شود که براساس انجام مطالعات متعدد و مستقل دقیق علمی و مبتنی بر متودولوژی صحیح است. با اینکه ادعاهای درمانی زیادی برای طب سوزنی عنوان می شود اما هنوز دلایل کافی برای تایید این کاربردها وجود ندارد.
برای درد حاد کمر طب سوزنی اثر مثبتی نداشته است ولی در دردهای مزمن کمر اثربخشی مثبتی مشاهده شده است. این اثر مثبت تفاوتی با اثر درمان های معمول پزشکی مدرن یا سنتی نبوده است.
اثر طب سوزنی در همراهی با روش باروری آزمایشگاهی (IVF) هم مثبت و هم منفی بوده است.
در مورد اثر طب سوزنی بر تهوع و استفراغ بعد عمل، مطالعات نشان داد که طب سوزنی اثر مثبتی داشته اما اثرش کمتر یا مساوی با اثرات داروهای رایج بوده است.
اثر طب سوزنی بر درد گردن در مطالعاتی بیشتر از اثر درمان کاذب بوده است.
اثر طب سوزنی در مورد سردردهای بدون علت مثبت بوده ولی این اثر نیاز به مطالعات بیشتر دارد. در مورد سردردهای میگرنی هم اثرمثبتی دیده شده ولی به نظر می رسد این اثر ربطی به نحوه قرار گرفتن سوزن ها نداشته است. با این حال اثرات بهتر و عوارض کمتری نسبت به داروهای پیشگیری از میگرن دیده شده است.
در مورد اثر بر دردهای استئوآرتریت نتایج تحقیقات نقض کننده هم هستند. هم نتایج مثبت و هم نتایج منفی از این تحقیقات به دست آمده است.
در پی یک بازبینی سیستمیک تحقیقات مشخص شد که طب سوزنی اثری در درمان فیبرومیالژی ندارد.
در مورد بیماری های اسم، فلج بل، وابستگی به کوکائین، افسردگی بالینی، دیس منوره ( با استفاده از تحریک الکتریکی پوست )، صرع، گلوکوم، بی خوابی، سندرم رودک تحریک پذیر، تحریک زایمان بچه، آرتریت روماتوئید، درد شانه، روان گسیختگی، ترک سیگار، سکته حاد، توان بخشی پس از سکته، آرنج تنیس بازان و فراموشی عروقی هم مطالعه گروه کوچران (3) نتوانست شواهدی مبنی بر اثر مثبت یا منفی به نفع طب سوزنی بیابد که این به علت تحقیقات ضعیف، مبهم و بد کیفیت بوده و نیاز به مطالعات بهتر احساس می شود.
نتایج مثبت بعضی تحقیقات در مورد طب سوزنی می تواند ناشی از خطا در تحقیقات و ضعف در طراحی مقاله باشد. ادوارد ارنست و سیمون سینگ بیان کرده اند که با افزایش کیفیت مقالات در سال های اخیر شواهد مثبت کمتر و کمتری از موثر بودن طب سوزنی نسبت به پلاسبو در درمان بسیار از بیماری ها آشکار می شود.
خطرات، عوارض و ریسک های طب سوزنی
چنانچهن شما برای شروع درمان با طب سوزنی، نزد یک دکتر متخصص بروید، خطرات استفاده از این روش درمانی بسیار پایین است. اما لازم است از برخی از خطرات و عوارض جانبی احتمالی نیز آگاه باشید:
* درد، خونریزی یا کبودی در بخش های سوزن خورده
* صدمه به اعضای داخلی همچون ریه ( در صورتی که سوزن با فشار و به صورت عمیق وارد شود )
* بیماری های عفونی مانند هپاتیت و ایدز ( در صورت استفاده از سوزن های مستعمل )
در صورت استفاده صحیح از این تکنیک هیچ عارضه ای ایجاد نخواهد شد. اما به دنبال ورود افراد غیرحرفه ای و غیرمتخصص در این کار، احتمال عفونت و آسیب اعضای بدن وجود دارد. از عوارض دیگر طب سوزنی موارد زیر را می توان نام برد:
* ضعف و بی حالی و غش کردن بیمار در صورت تحریک نقاط ممنوعه.
* درمان نشدن و حتی ایجاد مشکلات جدید در صورت تحریک نادرست نقاط که این عوارض در صورتی که درمان توسط متخصص طب سوزنی انجام شود به صفر می رسد.
برای پیشگیری از بروز عوارض عفونی، سوزن ها باید استریل باشند و می توان هر یک از آنها را برای یک و فقط یک بیمار استفاده کرد.
همچنین قبل از هر بار استفاده از سوزن ها باید آنها را با الکل یا مواد ضدعفونی کننده تمیز کرد.
بدن هر فرد، برای درمان، به نوعی خاصی از طب سوزنی پاسخ مثبت می دهد. اما شرایطی وجود دارد که ممکن است عوارض را در بعضی افراد افزایش دهد:
چنانچه از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنید، ممکن است کبودی بیشتری داشته باشید و حتی دچار خونریزی شوید.
در برخی از انواع طب سوزنی، پالس های خفیف الکتریکی از طریق سوزن ها به بدن منتقل می شود که ممکن است در عملکرد قلب برخی افراد که از ضربان ساز استفاده می کنند، تداخل و اشکال ایجاد کند.
زایمان زودرس، عارضه ای است که در اثر تحریکات برخی از انواع طب سوزنی بر خانم های باردار ظاهر شده است.
و در آخر اینکه اثرات طب سوزنی در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشند. اما بسیاری از مردم از آن به عنوان یک عامل موثر و مثبت یاد می کنند.
به هر حال، مطالعات مختلف نشان داده اند که طب سوزنی تاثیرات مطلوبی دارد. همچنین این درمان برای افرادی که صبر بیشتری برای دریافت جواب دارند، جواب بهتری می دهد.
از آنجا که عوارض جانبی طب سوزنی بسیار کم است، امتحان کردن آن به شما توصیه می شود. چنانچه دچار درد یا بیماری هایی که توضیح داده شد هستید شاید بد نباشد این روش را هم برای تسکین دردها و آرامش بیشتر امتحان کنید.
پینوشتها:
1. Course.
2. Tenderness Point.
3. Cochrane Collaboration.
منبع مقاله:
محمد رضا صافی، حسین سعید تهرانی، سعید انصاری، ( زیر نظر دکتر محمد پور فخاران و احمد حبیب الهی)؛ (1391)، آشنایی با طب سوزنی، قم: ابتکار دانش، چاپ اول.