نویسنده: سید موسی مظهری

از امام صادق (ع) نقل شده است، کسی که در شب سوره الرحمن را بخواند و بعد از هر (فبای آلاء ربکما تکذبان) بگوید «لابشیء من الائک رب الکذب»؛ پروردگارا هیچ یک از نعمت های تو را تکذیب نمی کنم، خداوند فرشته و ملکی را بر او موکل کند که اگر در اول شب خواند، او را تا صبح محافظت نمایند واگر در هنگام صبح آن را خواند، موکل نماید بر او فرشته ای که او را تا شب حفظ نماید. (مجمع البیان: 9/ 296،س16)
امام صادق (ع) فرمودند: کسی که سوره الرحمن را با لبیک گفتن به ندای شکرانه الهی بخواند. یعنی طبق دستور بالا-، اگر در شب قرائت کرده و بمیرد شهید مرده است و اگر در روز بخواند و بمیرد شهید مرده است و در حکم شهید بوده و ثواب شهدا را می برد.(ثواب الاعمال / 144 ،ج2)
در این کلام، امام صادق (ع) به یک ارزش انسانی اشاره نموده و آن شهادت است. در دین مبین اسلام موارد گوناگونی است که اگر برای کسی توفیق نباشد، جای گزینی برای آن ذکر شده است. که از جمله این موارد عالی ترین نوع مرگ، یعنی شهادت می باشد، که جایگزین آن، تلاوت سوره الرحمن است.
از امام صادق (ع) نقل شده که تلاوت سوره الرحمن را هرگز رها نکنید؛ چرا که این سوره هرگز در قلب های منافقان استقرار ندارد. خدا، سوره الرحمن در قیامت را به صورت انسانی قرار دهد که زیباترین چهره و خوشبوترین رایحه را دارد، پس در جایگاهی قرار می گیرد که به خداوند متعال نزدیک تر است. خداوند از سوره الرحمن سؤال می کند، چه کسی در زندگی دنیا به محتوای تو قیام نموده و به تلاوت تو ادامه داد؟ پاسخ می دهد: خداوندا فلان کس و فلان کس که در این لحظه، چهره این افراد نورانی و سپید می شود و خداوند به آنها می فرماید: اکنون که هر که را می خواهید شفاعت کنید. اهل تلاوت الرحمن برای هیچ کس شفاعت نمی کنند مگر این که به آنها گفته می شود: وارد بهشت شوید و هر کجا می خواهید ساکن شوید. (وسائل الشیعه: 6/146، ح 2)
در این حدیث نورانی، به چند ارزش سوره الرحمن اشاره شده است که جای تأمل است.
1. سوره الرحمن، اصلا در دل های منافقان راه ندارد. یعنی اهل نفاق هرگز از آثار و خواص الرحمن بهره مند نمی شوند.
2. با تلاوت سوره الرحمن، انسانیت انسان تحقق می یابد و انسان به حقیقت خود می رسد. انسان وقتی به حقیقت خود را یافت، از همگان به خداوند متعال نزدیک تر است. بی گمان رسیدن به این مقام بلند، در گرو رسیدن به حقایق الرحمن است.
3. به برکت تلاوت و اقامه سوره الرحمن، قلب آدمی نورانی می شود.
4. از این رهگذر این سوره، انسان به مقام شفاعت می رسد.
فاطمه زهرا(س) از رسول خدا(ص) روایت نموده که در قیامت، به قاریان سوره های حدید، واقعه و الرحمن گفته شود که در بهشت فردوس ساکن شوید. (کنزالمعال: 1/582، ح2642)
در تفسیر نمونه، جلد 12، صفحه 563 آمده «بعضی از مفسران بزرگ گفته اند، فردوس باغی است که همه نعمت ها در آن جمع باشد.»
ابی بن کلب می گوید: حضرت رسول (ص) می فرمودند: هر کس سوره الرحمن را قرائت کند، خداوند بر ناتوانی او ترحم نماید و او سپاس و شکر آن چه را که خداوند بر او انعام نموده، به جا آورده است(مجمع البیان، ج24، ص54). دراین جا. پنج روایت در باب فضائل و آثار سوره مبارکه الرحمن نقل شده که نمودار 8 اثر برای تلاوت کننده آن است. 1) مصونیت بخش شبانه روزی اوست 2) به مقام شهدا راه یابد و مرگش مرگ عادی نخواهد بود و مانند شهدا عند ربهم یرزقون خواهد بود.3) به جایگاه حقیقی انسانیت می رسد. 4) به اوج تقرب به سوی خدا می رسد.
5) به مقام شفیعان راه پیدا می کند. 6) فردوس که بهشت خاص است، نصیب او گردد. 7) هرگز درخود ضعف وحقارت نمی بیند. 8) به مقام شاکران دست یابد که مقامی بس عظیم است.
منبع: نشریه بشارت- ش77