مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
مارگزیدگی می‌تواند خطرناک و کشنده باشد. ضرورت دارد که خیلی سریع عمل کرده و اقدامات اولیه‌ی درمانی را برای قربانی فراهم سازید. در این مقاله چند نکته و رهنمود در خصوص کمک‌های اولیه در مارگزیدگی معرفی می‌شود.
جنگل، ساحل، برج و بارو مقاصد مورد علاقه‌ای هستند که همیشه در تعطیلات از رفتن به این مکانها لذت می‌بریم. این سفر می‌تواند یک سفر ماجراجویی بوده و یا تنها برای تمدد اعصاب انجام شود. و شما به سختی انتظار هرگونه حادثه‌ی نامطلوب را برای خود و همراهانتان در طول سفر دارید. اما، چه می‌شود اگر توسط یک مار گزیده شوید؟ حتی تصور مارگزیدگی شما را به وحشت می‌اندازد. ترسناک است! بله، در واقع بسیار دلهره‌آور بوده و خطر جانی بسیار بالایی برای شما به همراه دارد. مراقبتهای فوری و به دنبال آن مراجعه به پزشک در این زمان بسیار حیاتی می‌باشند. کمک‌های اولیه نقش مهمی در این امر ایفاء می‌کنند. بدون اهمیت به اینکه مار سمی بوده و یا غیر سمی، ضرورت دارد که مراقبت لازم در زمان مناسب انجام شود تا از صحت و سلامت فردی که توسط مار گزیده شده، اطمینان حاصل شود.
در وحله‌ی نخست، سعی نموده تشخیص دهید که آیا مار سمی بوده یا خیر. به خاطر داشته باشید که یک مار سمی دو نقطه‌ی گزیدگی برجای می‌گذارد در حالی که مار غیر سمی نشانه‌ای به شکل سم اسب در محل گزیدگی برجای می‌گذارد. مارهای غیر سمی تنها شما را می‌ترسانند و به هیچ وجه آسیبی به شما وارد نمی‌سازند. همچنین گزیدگی آنها ممکن است موجب بروز واکنش‌های فوری مانند سیاه و کبود شدن بافت و یا تورم در محل گزیدگی و یا حتی ممکن است موجب تهوع شوند.
کمک‌های اولیه‌ی مارگزیدگی توسط مار غیر سمی
گزیده شدن توسط مار غیر سمی ممکن است موجب درد و یا بروز عفونت‌های پوستی شود. اما این وضعیت به هیچ عنوان خیلی جدی و خطرناک نیست. با این وجود، تعجب می‌کنید که بدانید، فرد ممکن است به دلیل شوک وارده جان خود را از دست دهد. بنابراین این مراحل را دنبال نمایید:
• به فرد کمک کنید از شوک خارج شده و آرام شود. این اطمینان را به قربانی دهید که یک مار غیر سمی او را نیش زده و از اینرو جای نگرانی وجود ندارد.
• همچنین، به او بگویید که تمام مارهای سمی به طور کامل از سم پر نبوده و حتی اگر پر از سم نیز باشند، لزوماً مقدار و دوز سمی و مسومیت‌زا را در نیش خود وارد بدن فرد نمی‌کنند. این کار به کاهش فشار خون، تعرق، لرزش، و یا تپش قلب فرد کمک خواهد کرد.
• با وجود آنکه تشخیص داده‌اید که مار غیر سمی بوده است اما باز هم قربانی را در اسرع وقت به پزشک برسانید.
کمک‌های اولیه‌ی مارگزیدگی توسط مار سمی
سرعت عمل و اقدام فوری در این مورد ضرورت دارد. پیش از شروع روند کمک‌های اولیه، با خدمات پزشکی اورژانس تماس بگیرید. به خاطر داشته باشید که باید جان قربانی را نجات دهید.
• قربانی را آرام ساخته و به او اطمینان دهید که حالش خوب خواهد شد. به او کمک کنید از شوک بیرون آید به این دلیل که افزایش در ضربان قلب و یا لرزش ممکن است به عوارض بیشتری منجر شود.
• لباس و جواهرات اطراف محل گزیدگی را بیرون بیاورید.
• محل مارگزیدگی را بدون فشار به آن بی حرکت سازید.
• با استفاده از آب گرم و صابون بلافاصله زخم را بشویید.
• مصدوم را به بالا حرکت ندهید و گزیدگی را زیر سطح قلب نگه دارید.
• بیمار را به دقت مورد بررسی قرار دهید.
• هرگز سعی نکنید سم را با دهانتان بمکید، همانگونه که معمولاً به هنگام صدمه دیدن و خونریزی از زخم کسی انجام می‌دهید.
• نباید سعی در خارج ساختن سم با استفاده از بریدن محل زخم و یا با استفاده از مکش کنید.
• بر روی زخم از هیچ گونه یخ استفاده نکنید
• به فرد نوشیدنی‌های گرم ندهید.
• جهت درمان بیشتر، بیمار را در اسرع وقت به بیمارستان برسانید.
• پزشک را از هرگونه نشانه‌ای که پس از مارگزیدگی متوجه شده‌اید، مطلع سازید. شرایطی مانند خواب آلودگی، خونریزی از لثه و یا افتادن پلک‌ها بایستی حتماً به اطلاع پزشک رسانده شود.
همیشه بهتر است که به هنگام مسافرت به مکان‌هایی که امکان وجود مار در آنها می‌رود، اقدامات احتیاطی لازم را اتخاذ نمایید. ترجیحاً اگر امکان دارد، از رفتن به چنین مکان‌هایی خودداری کنید. اگر مجبور به رفتن به این مکانها هستید، از کفشهای چرمی محکم و سنگین که تا زانو می‌رسد، و نیز شلوار بلند و دستکش استفاده کنید. با خود همراه داشتن جعبه‌ی کمک‌های اولیه در حین سفر بسیار ضروری است. به هنگام راه رفتن صدا تولید کنید. آخرین نکته اما نه کم اهمیت‌ترین آن، همیشه مراقب و گوش به زنگ باشید!
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.
