ریزش برف سنگین و سرمای طاقت فرسا میتواند باعث فلج یک منطقه شود. حتی در مناطقی که تجربه زمستانهای ملایم را دارند نیز میتوان انتظار کولاک و سرمای شدید را داشت. توفانهای زمستانی میتواند سیل، تندبادهای شدید، بستهشدن جادهها، ازکار افتادن خطوط برق را به دنبال داشتهباشند. بارش برف شدید و یخبندان از حوادثی است که در اکثر جاده ها و نواحی کوهستانی شمال کشور به وقوع می پیوندند و خسارات جانبی و مالی فراوانی ببار می آورد. سرمای غیر معمول ممکن است سبب یخ بستن زمین تا عمق قابل ملاحظه ای شود که بر اثر آن لوله های آب و فاضلاب ممکن است ترک بردارند.
اقدامات قبل از وقوع بارش برف شدید ویخبندان
تجهیزاتی مثل نمک برای آبکردن یخ جاده، شن برای سهولت رفت و آمد، پارو، بیلچه و یا لوازمی برای کنار زدن برف را به تجهیزات زمان بحران خود اضافه کنید.
استفاده از ضد یخ براى رادیاتور و افزودنیهایى همچون الکل درآب شیشه شور در دماى بسیار پایین مهم است.
آب شیشه شور در سرماى زیاد یخ می زند.
در خانه لباس گرم داشته باشید.
همیشه چراغ قوه و یا روشنایی سیار در دسترس باشد.
کیف امداد و کمکهای اولیه را همیشه در منزل آماده داشته باشید .
همواره به گزارش های هواشناسی رادیو و تلویزیون توجه کنید .
نزدیکترین مراکز امدادرسانی ، مانند جمعیت هلال احمر ، راهداری ، درمانگاه ها ، آتش نشانی و قرارگاه های نیروی انتظامی را ، که در هنگام حادثه می تواند به شما کمک کنند ، شناسایی کنید.
ازآنجا که احتمال میرود منبع اصلی سوخت قطع شود، سوخت مناسب برای گرما به اندازه کافی تأمینکنید.
برای مثال چوب خشک برای سوزاندن در بخاری یا شومینه. با عایقبندی دیوارها، درزگیری شکاف در و پنجرهها، پوشاندن پنجرهها و نیز نصب پنجرههای مناسب توفان مهیای آمدن زمستان شوید.
خانه، طویله، سایبان و جاهایی را که ممکن است برای خانواده، همسایهها، احشام و یا تجهیزات سرپناه خوبی باشند را از قبل آماده کنید.
شاخههای درختان را که امکان سقوطشان در طول توفان میرود را دورکنید.
کپسول آتشنشانی را در دسترس قرارداده، مطمئن شوید تمامی اعضای خانه محل آن را میدانند.
آتشسوزی خانه که بخاطررعایت نکردن نکات ایمنی در مورد منابع گرمایی رخ میدهد.
نحوه بستن شیر اصلی آب را بیاموزید زمان ترکیدن لولهها میتواند مفید باشد.
بیاموزید که هنگام کمک به افراد سالخورده، ناتوان و همسایهها چه باید کرد.
برای بررسی میزان استحکام بام خانه در برابر وزن سنگین توده برف یا آب، چنانچه ناودان خوب کار نمیکند از یک کارشناس کمک بگیرید.
خودروی خود را بررسی نمایید:
برای جلوگیری از یخزدگی مطمئن شوید که خودرو ضدیخ دارد.
حتما زنجیر چرخ داشته باشید و در صورت لزوم از آن استفاده کنید.
وضعیت شبکه احتراق و باتری خودرو باید در بهترین شرایط باشند قطبهای باتری نیز باید تمیز باشند.
ترمزها، دندهها و میزان آب و روغن ماشین را خوب بررسی کنید.
فیلترهوا و سوخت را در صورت نیاز تعویض کنید.
بخاری و یخزدا باید بخوبی کارکنند.
لولههای اگزوز را بررسی کنید تا روزنه یا مشکلی نباشد درصورت خرابی آن را تعویض و یا تعمیر کنید.
میزان روغن و کیفیت آن را بررسی کنید.
روغنهای سنگینتر در دمای پایین سفت میشوند و روغنکاری موردنظر را انجام نمیدهند.
از درستی کار ترموستات خودرو مطمئن شوید.
برفپاکن و تجهیزات شیشه جلوی ماشین باید درست کارکنند هرگونه اشکالی را رفعکنید، منبع آب شستشوی شیشهها را پرنگهدارید.
لاستیک مناسب زمستان در خودرو بکار ببرید.
درطی فصل زمستان، همواره حداقل نیمی از باک را پرنگهدارید.
در هر خودرو حتما باید دارای لوازم اضطراری باشد که دارای یک عدد بیلچه؛ جاروی کوچک و یا پارو، چراغقوه، رادیو باتریی، باتری اضافه، آب، خوراک سبک، کبریت،کلاه، جوراب و دستکش اضافی، کیف کمکهای اولیه همراه با یک چاقوی کوچک، داروهای لازم و ضروری، پتو، دو رشته زنجیر یا طناب، نمک و شن برای پاشیدن در جاده، سیم بکسل و شبرنگ باشد.
به جای پوشیدن یک دست لباس سنگین چند دست لباس مناسب، راحت، سبک ولی گرم بپوشید، کلاه فراموش نشود، درضمن برای محافظت از ریهها دهان و بینی خود را با شالگردن بپوشانید.
اقدامات حین وقوع بارش برف شدید ویخبندان
هنگام وقوع بارش برف شدید ویخبندان درمکان امن ومطمئن پناه بگیرید.
برای حفظ روحیه خانواده از حرفهاى مایوس کننده و پیش بینیهاى بد و ناگوار بپرهیزید.
سرماى شدید و بادهاى سخت مى تواند ظرف چند دقیقه باعث یخ زدن قسمتهاى باز بدن شود.
پس تمام بدن، دستها و پاها را بطور کامل بپوشانید.
توجه کنید گرماى بدن از نقاط باز بدن به سرعت خارج شده و سرما نیز براحتى وارد مى شود پس بهتر است در اولین اقدام یقه و سر آستینها و پاچه هاى شلوار را با بند یا کش ببندید و پاچه هاى شلوارتان را درون پوتین یا جورابتان کنید.
مراقب سقوط درختان، تیرک ها و دکل های برق باشید.
برای دریافت اخبار هواشناسی و اطلاعات لازم به رادیو، تلویزیون گوشدهید.
درصورت لزوم، با حفظ دمای معمول اتاق سوخت را حفظ کنید.
هر از گاهی بخاری و دستگاههای گرمکننده اتاقهای دیگر را خاموش کنید.
برای جلوگیری از یخ زدگی لولهها هر ماده عایق و یا چندلایه روزنامه را به دور لولهها بپیچید.
همه شیرهای آب داغ را تا آخر بازکنید و روی لولهها بریزید.
وقتی از چراغ نفتی استفاده میکنید، هواکش را روشن بگذارید تا گازهای سمی در اتاق نماند.
چراغ نفتی را در بیرون از خانه دوباره نفت کنید و درصورت امکان با فاصله خیلی زیاد از اجسام قابل اشتعال قراردهید.
مواد غذایى و آب موجود در منزل را جهت نیاز چند روزه خانواده خود باز بینى نموده و در صورت کم بودن براى جیره بندى آن برنامه ریزى کنید قبل از خروج از منزل درصورت امکان آدرس مقصد، و زمان حرکت خود را به یکی از بستگان اطلاع دهید.
وقتی بیرون از خانه هستید دهانتان را بپوشانید و ریهها را از ورود هوای سرد محافظت کنید و فقط در مواقع کاملاً ضروری صحبت کنید.
برای اینکه بیمار نشوید و مشکلی پیش نیاید لباسهای خیس خود را عوض کنید، چون لباس مرطوب گرما را به سرعت از بین میبرد.
مراقب علایم سرمازدگی مثل کرخت شدن و رنگپریدگی در قسمت انتهایی انگشتها، شصت پا، نرمه گوش و نوک بینی باشید.
درصورت مشاهده مشکل، درخواست کمک کنید.
اگر علایم افت شدید دمای بدن مشاهده شد:
مصدوم را به جای گرمی ببرید؛ لباسهای خیس را درآورده و او را در پتویی بپوشانید، مراکز حیاتی بدنش را گرم کنید،و مصدوم را به مراکز درمانی انتقال دهید.
اگر درحال رانندگی هستید
مخزن سوخت ماشینتان پر باشد،
در صورتی که اتومبیلتان خراب شد تا رسیدن کمک در داخل اتومبیل بمانیددر صورتی که وسیله نقلیه خراب شد پس از تماس با مراکز امدادی تا رسیدن کمک های امدادی لازم در داخل اتومبیل بمانید تا از خطر سرمازدگی و عوارض ناشی از آن و از جمله حیوانات درنده در امان باشید.
از انجام فعالیت های خسته کننده و بی نتیجه ، مانند هل دادن اتومبیل خودداری کنید.
در صورتى که ماشین شما درون برف فرو رفته است ، کافى است ابتدا برف جلوى چرخها را برداشته و با دنده سنگین به آرامى حرکت کنید.
در صورت ماندن در بارش برف شدید و یخبندان در جاده در اولین اقدام هر آنچه پوشاک در صندوق عقب ماشین دارید بردارید.
مطمئن باشید که به همه آنها نیاز پیدا خواهید کرد.
در صورتى که کیسه خواب به همراه دارید آن را در داخل ماشین بر تن کنید.
در صورتى که سوخت ماشین شما به پایان رسید و نیروهاى امدادى هنوز به شما نرسیده اند، مى توانید با آتش زدن لاستیک زاپاس ماشین براى کمک، علامت دود ایجاد کنید و تا زمانى که لاستیک مى سوزد از گرماى آن براى نجات جان خود استفاده کنید.
(بهترین روش برای آتش زدن لاستیک، استفاده کردن از بنزین، پارچه آغشته به نفت و یا مواد قابل اشتعال دیگر همچون روغن موتور می باشد).
تنها درصورت لزوم رانندگی کنید.
اگر مجبور به این کار هستید این مواردرا درنظر داشته باشید، در روز رانندگیکنید و برنامه خود را با دیگران درمیان بگذارید، در جاده اصلی رانندگی کنید و از میانبرها عبور نکنید.
اگر بخاطر وجود بارش برف شدید ویخبندان در ماشین گیر افتادهاید :
از جاده کناربکشید.
چراغ خطر را روشن بگذارید و از آنتن رادیو ماشین و یا پنجره پارچه یا نشانه اضطراری برای درخواست کمک آویزان کنید.
ابداً پیاده براه نیفتید مگراینکه ساختمانی را در آن نزدیکی ببینید که بتوانید در آن پناه بگیرید.
مراقب باشید که بخاطر بارش برف ممکن است فاصلهها واقعی بنظر نیایند، واینکه ممکن است ساختمانی نزدیک باشد ولی برای پیادهروی در برف عمیق خیلی دور باشد.
برای اینکه گرم بمانید بخاری و موتور ماشین را هر یک ساعت حدود 10 دقیقه روشن کنید.
وقتی موتور ماشین روشن است یکی از پنجرههای به سمت باد را برای تهویه هوا بازکنید و به نوبت برفها را از لوله اگزوز پاک کنید.
این کار بخاطر جلوگیری از مسمومیت با گاز سمی منواکسیدکربن است.
همگی دور هم جمع شوید از کت خود به عنوان پتو استفاده کنید.
نوبتی بخوابید، حتما باید یک نفر تا آمدن گروه نجات در تمام اوقات بیدار باشد.
درشب چراغهای داخل را روشن بگذارید که در اینصورت گروه نجات و امدادگران قادر به دیدن شما میباشند.
اگر در مکانی دورافتاده تنها ماندهاید،
برای جلب توجه گروه امداد و کسانی که با هلی کوپتر به جستجوی منطقه میآیند با استفاده از سنگ و یا شاخه درخت با حروف بزرگ در فضایی باز کلمه کمک را بنویسید.
درصورت ضرورت، ماشین را رهاکرده و پیاده به راه بیفتید البته بشرطیکه کولاک از شما عبور کردهباشد.
اقدامات بعد از وقوع بارش برف شدید ویخبندان
وقتی برفها را پارو میزنید زیاد تقلا و فعالیت نکنید.
چون این کار باعث حمله قلبی میشود که عمدهترین علت مرگ و میر در زمستان است.
اگر لازماست برفها را پاروبزنید قبل از بیرون آمدن کمی نرمش کنید و دست و پای خود را ورزش دهید.