وفاء به عهد بقاء نعمت است
شخصی غلام پرهیزگار و پارسائی داشت. زمانی سخت بیمار شد و از بهبود یافتن خود مأیوس گردید. با خداوند عهد بست اگر خوب شدم به شکرانه سلامتی خویش همین غلام را آزاد می کنم. خداوند هم او را شفا داد و از بستر حرکت کرد ولی دل از غلام نمی کند، بالاخره آزادش نکرد. پس از مدتی باز بیمار شد و مانند مرتبه پیش در بستر افتاد. به غلام گفت برو طبیب را بیاور تا معالجه کند. غلام خارج شد پس از درنگ مختصری بازگشت و گفت طبیب می گوید من او را مداوا نمی کنم زیرا آنچه می گوید وفا نمی کند و بر سر پیمان خود نیست. از شنیدن این سخن خواجه متنبه شد. گفت به طبیب بگو من از عهدشکنی توبه کردم، دیگر خلاف عهد نمی کنم. غلام گفت طبیب هم می گوید تو اگر بر سر وفا باشی ماهم شربت شفا به تو ارزانی خواهم داشت.(12)
چه بسیار اتفاق می افتد که انسان در شدت گرفتاری با خدای پیمانها می بندد ولی همین که نجات یافت و ابتلایش برطرف گردید از آنچه گفته بود فراموش می کند، حتی توجهی هم به پیمان خود نمی نماید. لذا خداوند می فرماید و اذا رکبوا فی الفلک دعو الله مخلصین له الدین فلما نجاهم الی البر اذا هم یشرکون ظاهر آیه: هر وقت سوار کشتی می شوند خدای را از سر اخلاص و با دلی آکنده از اقبال و توجه می خوانند همین که از دریا بیرون شدند و به خشکی رسیدند فراموش می کنند آن حالتی را که داشتند و آنچه می گفتند.
اسماعیل صادق الوعد
اسماعیل یکی از پیغمبران بود. در قرآن مجید به این کیفیت از او یاد شده و اذکر فی الکتاب اسمعیل انه کان صادق الوعد بیاد آور در کتاب اسماعیل را که او پیغمبری باوفا نسبت به قرار و پیمان خود بود. حضرت صادق (علیه السلام) فرمود اسماعیل مردی را وعده داد در محل معینی بیاید. آن مرد فراموش کرد. مدت یکسال آن پیغمبر شریف در قرارگاه منتظر شده بود. بالاخره مردم پس از جستجو به مکان او پی برده عرض کردند یا نبی الله مدتی است ما بی رهبر و رهنما، ناتوان شدیم و از بین رفتیم. فرمود فلان مردی که اهل طائف است مرا وعده داد که در اینجا بمانم تا برگردد از این محل نخواهم رفت تا باز آید. مردم پیش او رفتند و بر پیمان شکنی و خلف وعده سرزنش نمودند. خدمت اسماعیل رسید از اینکه قرار داد را فراموش کرده بسیار پوزش خواست. اسماعیل گفت به خدا سوگند اگر نیامده بودی همینجا می ماندم تا در قیامت یکدیگر را ملاقات کنیم. به همین جهت خداوند او را بنام اسماعیل صادق الوعد یاد کرده.(13)
12) اخلاق محسنی، ص 106.
13) مستدرک الوسائل کتاب حج، ص 85 در اخلاق محسنی مدت انتظار را سه روز نوشته اند.
