(مفرح القلب)، (حوک) یا (بادروج)
تداوا فان الذی انزل الداء انزل الدواء
مداوا کنید زیرا آنکه درد را فرستاد دوا را نیز فرستاده است.
(نهج الفصاحه 1137)
بادرنجبویه گیاهی است پایا، پر شاخه به ارتفاع 30 تا 80 سانتی متر که به حالت خوردرو و وحشی در ایران می روید. این گیاه در درمان سردرد با منشأ عصبی، ضعف حافظه و خستگی روحی مفید است. بادرنجبویه به اشکال مختلفی از قبیل اسانس، روغن، عصاره روغنی پماد، کمپرس و دم کرده مصرف می شود. اسانس این گیاه در آرام کردن معده با منشأ عصبی، احساس چنگ زدگی معده، تپش قلب، سردردهای یک طرفه، سرگیجه عصبانیت، استفراغهای دوران بارداری، کم خونی دختران جوان، درد عصبی دندان و رفع تند خویی در زنان و دختران بسیار مفید است. برگی این گیاه بهترین دارو برای کسانی است که هنگام نگرانی و اضطراب ناراحتی معده پیدا می کنند و دم کرده آن جهت تهوع، مراحل اولیه سرماخوردگی، خستگی عصبی و افسردگی مفید است. گفتنی است کمپرس پماد روغنی حاصل از این گیاه جهت دفع حشرات و درمان زخم نیش آن و رفع نیش عصبی از زمان این سینا تجویز شده است.
گیاه بادرنجبویه در طب سنتی با نامهای مفرح القلب، قرنفل بستانی و فرنگ مشک آمده است. نام علمی آن در رشت و اطراف آن وارنگ بو نیز می باشد.
از نظر طبیعت این گیاه گرم و خشک است. برگهای بادرنجبویه را در فرانسه مانند چای دم کرده و به عنوان ضد تشنج، معرق، محرک معده و ضد اسپاسم می خورند.
جویدن آن دهان را خوشبو و از برگهای سر شاخه آن به عنوان تب بر و کنترل بیماریهای مغز، کبد و قلب استفاده می کنند. خوردن آن برای تقویت کبد و معده نافع و به هضم غذاهای سنگین کمک کرده و باد و گاز معده را می برد.
همچنین طبق آخرین تحقیقات انجام شده در کنگره بین المللی آلزایمر این گیاه در درمان آلزایمر نیز موثر است.
سرآمد همه این کلام این که بادرنجبویه و دم نوش آن به عنوان چای امام علی(ع) معروف گشته و حضرت آن را به عنوان چای مصرف می کردند. پس می توانند یک دمنوش مطمئن در رفع خستگی ها و آرامبخش اعصاب تلقی شود.
طرز تهیه چای بادرنجبویه
یک قاشق غذاخوری بادرنجبویه را در قوری ریخته و به آن آب جوش اضافه کنید و بگذارید به مدت 15 دقیقه دم بکشد. دمنوش به دست آمده را هم به تنهایی و هم با مقدار کمی نبات یا عسل نوش جان بفرمایید.
احادیث منقول از بادرنجویه
امام صادق(ع):
حوک (/ باذروج) سبزی پیامبران است. بدان که در آن، هشت ویژگی است: هضم کننده است؛ گرفتگی عروق و مجاری را می گشاید؛ آروغ را خوش بو می سازد؛ دهان را بوی خوش می بخشد؛ غذا را دوست داشتنی می سازد؛ درد و بیماری را از درون بدن، بیرون می کشد؛ و امان انسان از جذام است؛ [و] چون در درون انسان جای گیرد، همه بیماری ها را فرو نشاند.
(کذا فی جمیع المصادر، و القیاس: «ثمان». الکافی، جلد 6، صفحه 364، حدیث4، مکارم الأخلاق، جلد1، صفحه 388، حدیث 1309 و فیه «یسهل الدم» بدل «یسل الداء»، بحار الأنوار، جلد 66، صفحه 215، حدیث 13، دانش نامه احادیث پزشکی 236 /1)
امام علی(ع):
نزد پیامبر خدا از حوک- که همان بادروج است- سخن به میان آوردند. فرمود: «سبزی من و سبزی پیامبران پیش از من است و من، آن را دوست دارم و می خورم».(مکارم الأخلاق، جلد1، صفحه387، حدیث 1306، بحارالأنوار، جلد 66، صفحه 214، حدیث 13 دانش نامه احادیث پزشکی:2/)
منبع:نشریه روشنان، شماره 10.