عطسه یک فرایند فیزیکی است که جهت دفع مواد محرک داخل بینی انجام می شود. این فرایند به دلایل و اهدافی شکل می گیرد و ما در اینجا روایاتی را که از ائمه معصومین علیهم السلام در این باره وارد شده است را بررسی می نماییم. امام رضا علیه السلام فرمودند: هرگاه خداوند متعال نعمتی را به بنده اش بدهد و او تشکر آن نعمت را فراموش کند خداوند بادی را در بدن او (قسمت ششها) ایجاد می کند و آن باد بر اثر عطسه از بینی او خارج می گردد و او پس از عطسه می گوید: الحمد لله و خداوند همین حمد را شکر نعمت برای آن بنده قرار می دهد. (1)
امام صادق علیه السلام فرمود: هر که عطسه کند، سپس دستش را بر استخوان تیغه بینی نهد و بگوید: الحمد لله رب العالمین سپاسی بی شمار به آن اندازه که خداوند شایسته آن است و صلوات خدا بر محمد و آلش باد از سوراخ چپ بینی او پرنده ای کوچکتر از ملخ و بزرگتر از مگس بیرون آید تا به زیر عرش بالا رود و تا روز قیامت در آنجا برای او استغفار کند. (2) ایشان همچنین فرمودند: هر که صدای عطسه ای را بشنود پس خدای را حمد گوید و بر پیغمبر و آل او صلوات بفرستد، به درد چشم و دندان مبتلا نشود سپس فرمود: اگر آن را شنیدی آن ذکر را بگو اگر چه میان تو و عطسه کننده دریائی فاصله باشد.
امام صادق علیه السلام از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت فرمود: عطسه برای بیمار نشانه بهبودی و آسودگی بدن اوست. نسیم خدمتکار حضرت مهدی علیه السلام می گوید: آن حضرت به من فرمود: آیا تو را در مورد عطسه کردن بشارت دهم؟ گفتم آری. فرمود: عطسه علامت امان از مرگ تا سه روز است. (3)
از حضرت صادق علیه السلام ذکر شده که فرمود: التناوب من الشیطان و العطاس من الله عزوجل دهن دره از شیطان است ولی عطسه از ناحیه خداوند متعال می باشد.(4)
ایشان همچنین فرمودند: عطسه برای بدن سودمند است به شرط آنکه از سه تا بیشتر نشود و چون از سه بیشتر شد آن فرد بیمار و مریض است. از امام صادق علیه السلام همچنین نقل شده که فرمودند: «ان أنکر الاصوات الصوت الحمیر» لقمان / 19 فرمودند: منظور از آن صدای عطسه زشت است. (5)
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: هرگاه مردی سخنی بگوید و کسی عطسه کند آن عطسه گواه درستی آن سخن است. (6)

پی نوشت ها:

1- بحار الانوار، ج 76، ص 55.
2- اصول کافی، ج 2، ص 657.
3- بحار الانوار، ج 51، ص 5.
4- همان، ج 76، ص 52.
5- اصول کافی ج 2، ص 654.
6- همان، ج 2، ص 655.
منبع:مقاله ی عطسه و نکات اخلاقی آن