اگرهمه ی ما انسان ها ازابتدا شروع هرکاری ،عوامل سعادت و پویایی آن را شناخته و به کارببندیم هرگز درگذر زمان گرفتارناملایمات و شکست ها نخواهیم شد،و به نظریکی ازبزنگاه های مهم تربیتی همین شناخت است.
در پاسخ به این سؤال می توان بحث ها و گفتارهای زیادی داشته باشیم که هرکدام از دیگری زیباترو جذاب تر ،قرآن و احادیث،علم امروز ،تجربه های شخصی ،گفتاربزرگان و اندیشمندان و…،همه وهمه،پرداخت هایی به این بحث داشته اند و کوله باراین موضوع را مملو ازمعلومات و اطلاعات رنگین و زیبا نموده اند که متأسفانه امکان پرداختن ،به آن به صورت تفصیلی دراین نوشتار وجود ندارد .به همین خاطر به چند مورد آن در قالب نکاتی کاربردی -هر چند مختصر-اشاره می کنیم تا با دانستن و عمل کردن به آنها ،چراغ راهی شود برای همه ی کسانی که قدم در این مسیرگذاشته و دوستدارتشکیل زندگی زیبا و زیباتری هستند.
1-نخستین گام موفقیت انسان در گستره ی حیات و زندگی ،بهره مندی از بینشی روشن و بصیرتی آسمانی است.دیدگاهی که ،آفرینش را درآیینه ی نگاه آدمی ،با صورتی زیبا و حقیقی به تصویرمی کشاند .آنان که از این مائده ی الهی بی بهره اند ،زندگی خویش را «ساحل تفریح و خوشگذرانی »و یا «میدان بازی و سرگرمی»می دانند و دامنه ی تلاش خود را در روزهای زودگذر،به دست فراموشی می سپرند .فاطمه زهرا (س)-آن بزرگ بانوی اسلام -شبی که درسن 9 سالگی به منزل شوهر خود علی (ع)پا نهاد با چشمانی اشکبار و حالتی نگران رو به همسرخود کرد و فرمود:«درباره ی حال و رفتار خود فکر کردم و به یاد عمرخویش و منزلگاه دیگر به نام قبرافتادم،امروز از خانه ی پدر به خانه ی شوهر منتقل شدم و روزی دیگر از اینجا به خانه ی قبر و جایگاه ابدی خود خواهم رفت،در این آغازین لحظه های زندگی تو را به خدا سوگند می دهم که بیا به نماز بایستیم تا با هم دراین شب خدا را عبادت کنیم…»
آری،داشتن چنین بینشی از زندگی بود که این زوج موفق،درطول تاریخ،الگوی همه ی مسلمانان قرارگرفتند.
2-با همسرتان با مهربانی و صداقت صحبت کنید.می گویند:«صداقت رمز بزرگ موفقیت در زندگی است حتی اگر وانمود به صداقت کنید بازهم موفقید.»گاهی صادقانه رفتارکردن-خصوصاً اگر احساسات منفی فراوانی نسبت به همسرتان داشته باشید-بسیار دشواراست.اما اگربه جای زخم زبان زدن و نفرت،با همسرتان صادقانه برخورد کنید،او را وادارخواهید کرد به حرف های شما گوش بدهد،شما را درک کند و در برابر شما پاسخگو باشد،تغییرات رفتاری می توانند موجب تغییرات فکری شوند .یادتان باشد اگربا همسرتان مهربانانه صحبت کنید خشم و تدافع ،بین شما کم می شود و جو آرام تری فراهم می آید که می تواند درآن جو آرام،مشکلات خود را به بحث بگذارید و دل به حل آنها نبندید.
3-نقش یک الگو را بازی کنید و با همسرتان همان طوررفتارکنید که دوست دارید با شما رفتارشود،اگر می خواهید همسرتان محترمانه رفتارکند و صبورتر باشد و همکاری ،عشق ،حمایت و مهربانی بیشتری نشان دهد باید دراکثر مواقع با او همین برخوردها را داشته باشید .با این کار،احساس خوبی نسبت به خودتان در همسرخود ایجاد می کنید.
4-زوجین باید دربرخورد با رفتار ناشایست همسرشان صرفاً همان عمل را تقبیح نمایند نه کل وجود را.چون دراین صورت باعث تحریف شخصیت همسر و تضعیف عزت نفس او می شود و مشکلاتی را درزندگی به بارمی آورد.
5-درمورد کارهای خوب همسرتان اظهار نظرکنید .مردان و زنان به یک اندازه نسبت به بازخوردهای مثبت و تشویق،واکنش نشان می دهند.اگربه طورمرتب رفتارهای مسئولانه ی همسرتان را تشویق کنید،او نیز رغبت بیشتری به برآورده کردن خواسته هایتان نشان می دهد.
6-کلامی که ما درارتباط با دیگران به زبان می آوریم ،بسیار بیشتر از آنچه تصور می کنیم دارای پیام و معنا هستند،حجم و آهنگ صدا ،نوع نگاه کردن ،وضعیت ایستادن و حتی نفس کشیدن ها ،همگی به شنونده کمک می کند تا کلمات ما را تفسیر کند و پیام آن را دریابد.بنابراین اگرچه ممکن است ناخودآگاه مراقب این موارد در هنگام ارسال پیام خود نباشیم ،اما باید توجه داشته باشیم که به هرحال شیوه ی دریافت و استنباط یک سخن دقیقاً به شیوه ی ابراز آن برمی گردد .ازاین روست که بسیاراتفاق می افتد که یک پیام به آسانی ،مغایربا منظور ما دریافت می شود.گفتارفقط «7الی 24»درصد از کل پیام ما را تشکیل می دهد.
7-از وضعیت روحی همسرتان درک درستی داشته باشید و متناوب با آن رفتار کنید.همسرانی که روحیه ی همسرانشان را می شناسند و می دانند در وضعیت های مختلف روحی او،چگونه با او برخورد نمایند بدون شک زندگی موفقی خواهند داشت.وقتی همسرکسی خندان است،صدایش رنگ شادی دارد،حرکاتش تؤام با اعتماد است،همسرتیزبین باید درک کند که همسرش روزخوبی را در پی داشته است و موقعیت خوبی است جهت بحث و گفتگو و…،بر عکس وقتی احساس می کنید همسر شما از روحیه ی خوبی برخوردار نیست روحیه ی او را خراب ترنکنید،از مشقت های زندگی ننالید ،درخواست نکنید فشار وارد نیاورید و….تا بدین ترتیب روابط شما آسیب نبیند.
8-در رابطه با برآوردن توقعات،آنچه مهم است چگونگی خواستن است.ما با عبارات و جملات متفاوتی می توانیم یک موضوع را مطرح کنیم.بهترین و مؤثرترین روش این است که نحوه ی بیان ما،ازلحن آمرانه و دستور به دورباشد و جمله ها ،بیانی گرم وزبانی صمیمی داشته باشد.دراین صورت ،معمولاً طرف مقابل متقاعد می گردد که در صورت فراهم بودن شرایط ،خواسته های ما را تحقق ببخشند .زنان و مردان به طور یکسان و همگون فکرنمی کنند،عمل نمی کنند و واکنش نشان نمی دهند.لذا باید این خصیصه ی جنسیتی را در انتظار داشتن از همسرتان مد نظرداشته باشید و ازآنها توقعات غیرواقعی و غیرهماهنگ با جنس آنها نداشته باشید.
9-گاهی انسان در زندگی خود با این گلایه همسرش مواجه می شود که«تو هیچ گاه به حرف من گوش نمی دهی»یا «اگرگوش کرده بودی متوجه خواسته ی من شده بودی:و….آیا تا به حال به این گلایه ها توجهی کرده اید؟گوش دادن یکی از دشوارترین رفتارهایی است که انسان بدان احتیاج دارد.پژوهشگران اثبات کرده اند که 0/045 اززمان عمده ی ارتباطی انسان به «گوش دادن»می گذرد و بقیه،صرف «سخن گفتن»،«خواندن»و«نوشتن»می شود.با این وجود هنوزبسیاری ازانسان ها «گوش دادن »را یک مهارت نمی دانند بلکه آن را مساوی با «شنیدن »می پندارند .درحالی که «گوش دادن »عملی ارادی است که نیازبه دقت و توجه دارد اما «شنیدن»عملی غیرارادی است که به دقت نیازندارد .بنابراین می توان یکی ازلوازم زندگی مشترک شیرین را «هنرگوش دادن »دانست و فراگیری آن را ضروری .
10-ازکاه،کوه نسازید و مسائل را بزرگ نکنید،بدانید که در زندگی افراد خوش بین ،کاه و کوه هردو وجود دارد ولی در زندگی افراد بدبین فقط کوه وجود دارد،زیرا آنها از هرکاه،کوهی می سازند و دربرابر آن اظهارعجزمی کنند.
11-بحران ها و مشکلات زندگی،محک لیاقت و شایستگی شما به شمارمی آیند .سعی کنید با عبورازاین بحران ها ،لیاقت ،جدیت و توان خود را به اثبات رسانید.
12-ازیک بعد نگری بپرهیزیم .یک بعد نگری عبارت است از«تمرکز شدید و افراطی بریک روی سکه»
13-به همسرتان اجازه دهید بعضی مواقع با خودش تنها باشد.
14-و… .
منبع:نشریه قدر ،شماره 20.