نویسنده:خطیب شهیر استاد سید حسن احمدی اصفهانی
محمد رضا رحمتی شهرضا

عمامه پیامبر(ص)
درکتاب شریف سنن النبی علامه طباطبایی(ره)درباره عمامه مبارک پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد(ص)می خوانیم:
«…و کانت له عمامه تسمی السحاب فوهبها من علی(ع)فربما طلع علی فیقول اتاکم علی فی السحاب»(1)
…عمامه ای داشت که به آن سحاب می گفتند آن را به علی(ع)بخشیده بود، چون علی(ع)با آن عمامه می آمد، رسول خدا(ص)می فرمود:علی در سحاب پیش شما آمد.
«و روی ان عمامته کانت ثلاث آکوار او خمسا»(2)
…عمامه آن حضرت به اندازه بود که سه دور و یا پنج دور به سرش می پیچید.
«…و روی انه کان له عمامه سوداء یتعمم بها و یصلی فیها»(3)
آن حضرت عمامه ای مشکی داشت که به سر می بست و با آن نماز می خواند.
نام عمامه پیامبر سحاب است که در روایات خواهیم خواند که حضرت مهدی«عج»هنگام ظهور، آن را به همراه دارد.در روایت است که حضرت علی(ع)پس از رحلت پیامبر، آن عمامه را برسر می گذاشته است.(4)
در کتاب مناقب روایت شده که رسول خدا(ص)در روز جمعه عمامه سحاب را بر سر می نهاد.(5)
ابوبصیر گوید امام صادق(ع)به من فرمود:
«…یکون علیه…و عماعته السحاب…»(6)
«…[امام زمان «عج»هنگام قیام]عمامه پیامبر که سحاب نام دارد بر سردارد.»
درحدیثی آمده است که امام صادق(ع)درباره وقایع پس از ظهور به مفضل فرمود:«وقتی لشکر سید حسنی وارد کوفه می شود، حسنی از لشکرخود جدا شده و حضرت مهدی «عج»نیز از لشکر جدا شده و میان دو لشکر قرارمی گیرند.حسنی خطاب به حضرت «عج» می گوید:اگر تو مهدی آلِ محمّد هستی، عمامه جدِّ تو رسول خدا(ص)به نام سحاب کجاست؟ …پس حضرت جوالی یا مانند آن را حاضر می نماید که او را سَفَط می گویند و در آنچه او خواسته در آن است.»
مفضّل پرسید:ای آقای من!همه آنها در سَفَط است؟ حضرت(ع)فرمود:«بلی!والله!و همچنین ترکه جمیع پیغمبران هم در آن قرار دارد.»(7)
«عن یعقوب بن السراج قال:قلت لابی عبدالله(ع)متی فرج شیعتکم؟قال:اذا اختلف ولد العباس و هی سلطانهم و طمع فیهم من لم یکن یطمع و خلعت العرب اعتنها و رفع کل ذی صیصیه صیصیه و ظهر السفیانی و اقبل الیمانی و تحرک الحسنی خرج صاحب هذا الامر من المدینه الی مکه بتراث رسول الله(ص)قلت و ما تراث رسول الله(ص)فقال سیفه و درعه و عمامته وبرده و رایته و قضیبه و فرسه و لامته و سرجه.»(8)
یعقوب سراج گوید به امام صادق(ع)عرض کردم:فرج شیعه شما کی خواهد بود؟ فرمود:«هر وقت حضرت صاحب الامر با ارثیه رسول خدا(ص)از مدینه به سوی مکه رهسپار شود.»
عرض کردم:ارثیه رسول خدا(ص)چیست؟ فرمود:«شمشیر او و زره او و عمامه او و عبای پشمین او و پرچم او و عصای او و اسب او و آلات جنگی او و زین مرکبِ او.»
پیراهن رسول خدا(ص)
پیامبر(ص)وسائلی را به عنوان ارث از خود باقی گذاشت و امیرالمؤمنین(ع)را نیز وصیّ خویش قرار داد.چنانچه درروایت که درابتدای این فصل آمد، خواندیم.علاوه برآن در روایتی می خوانیم که یعقوب بن شعیب می گوید امام صادق(ع)به من فرمود:«حدثنا محمد بن همام قال:حدثنا حمید بن زیاد الکوفی قال:حدثنا الحسن بن محمد بن سماعه قال حدثنا احمد بن الحسن المیثمی عن عمه الحسین بن اسماعیل عن یعقوب بن شعیب عن ابی عبدالله(ع)انه قال:الا اریک قمیص القائم الذی یقوم علیه فقلت بلی قال:فدعا بقمطر ففتحه و اخرج منه قمیص کرابیس فنشره فاذا فی کمه الایسر دم فقال:هذا قمیص رسول الله(ص)الذی علیه یوم ضربت رباعیته و فیه یقوم القائم فقبلت الدم و وضعته علی وجهی ثم طواه ابوعبدالله(ع)ورفعه.»(9)
«آیا پیراهنی را که قائم به هنگام قیام، آن را در برخواهد داشت نشانت ندهم؟»عرض کردم:چرا، راوی گوید:امام(ع)جعبه ای خواست و آن را گشود و از آن پیراهن کرباسی بیرون آورد و بازش کرد.با کمال تعجب دیدم که آستین چپش خون آلود بود سپس فرمود:«پیراهن رسول خدا همین بود روزی که دندانهای جلویش ضربت دید و حضرت قائم این پیراهن در برش قیام می کند.»من آن خون را بوسیدم و برصورتم نهادم سپس امام صادق(ع)پیراهن را پیچید و برداشت.
و این پیراهن نشانه حضرت قائم «عج»هم خواهد بود.چنانچه ابوبصیر گوید امام صادق(ع)به من فرمود:
«…یکون علیه قمیص رسول الله(ص)الذی علیه یوم احد…»(10)
«…[امام زمان «عج»هنگام قیام]پیراهن رسول خدا(ص)برتن او خواهد بود که در جنگ احد برتن داشت.»

کلاهخود، کمربند و جامه بُرد پیامبر اقدس(ص)
به روایتی که درابتدای این فصل آوردیم مراجعه کنید که در آن ذکر شده بود که این وسایل جزئ ماترک پیامبر گرامی اسلام(ص)بوده و به امیرالمؤمنین(ع)رسید.
در ضمن در تاریخ می خوانیم:ابن سعد گوید:پیغمبر زره می پوشید وکمربندی چرمی از جنس قلاده شمشیر برکمر می بست و شمشیر را حمایل می نمود و سپر بر پشت می افکند و شمشیر واسلحه اش زرکوب و نقره کوب بود.پنج نیزه و چند حربه(کارد دو تیغه ای که دسته اش در وسط است)و چند زره و کلاهخود داشت.ابن جماع می گوید:پیغمبر سه جبه مخصوص داشت که درجنگ(زیرزره)می پوشید.ازآن جمله یکی سندس سبز نازک.دیگر جبه ای با آستین تنگ و یک کمربند چرمی با سه حلقه نقره بود…پیغمبر(ص)روز فتح مکّه کلاهخود بر سر وارد شد.(11)…پیامبر(ص)در جنگها زره و کلاهخود نیز می پوشیدند.در جنگ احد دو زره پوشیده بودند.(12)
این ودایع نبوّت همچون یگر ودایع، دست به دست به ائمه اطهار و سرانجام به حضرت بقیه الله الاعظم رسیده است.
«عن یعقوب بن السراج قال قلت لابی عبدالله ع متی فرج شیعتکم
قال اذا اختلف ولد العباس و وهی سلطانهم و طمع فیهم من لم یکن یطمع و خلعت العرب اعنتها و رفع کل ذی صیصیه صیصیته و ظهر السفیانی و اقبل الیمانی وتحرک الحسنی خرج صاحب هذا الامر من المدینه الی مکه بتراث رسول الله ص قلت و ماتراث رسول الله ص فقال سیفه و درعه و عمامته و برده و رایته و قضیبه و فرسه و الامته و سرجه.»(13)
یعقوب سراج گوید به امام صادق (ع)عرض کردم:فرج شیعه شما کی خواهد بود؟ فرمود:«هروقت حضرت صاب الامر با ارثیه رسول خدا(ص)از مدینه به سوی مکه رهسپار شود.»
عرض کردم:ارثیه رسول خدا(ص)چیست؟ فرمود:«شمشیر او و زره او و عمامه او و جامه بُرد او و پرچم او و عصای او و اسب او و آلات جنگی او و زین مرکب او.»
در حدیثی آمده است که امام صادق(ع)درباره وقایع پس از ظهور به مفضل فرمود:«وقتی لشکر سید حسنی وارد کوفه می شود، حسنی از لشکر خود جدا شده و حضرت مهدی «عج»نیز از لشکر جدا شده و میان دو لشکر قرار می گیرند.حسنی خطاب به حضرت «عج» می گوید:اگر تو مهدیِّ آلِ محمّد هستی، بُردِ جد تو، رسول خدا(ص)کجاست؟…پس حضرت جوالی یا مانندِ آن را حاضر می نماید که او را سَفَط می گویند و درآنچه او خواسته در آن است.»
مفضّل پرسید:ای آقای من!همه آنها در سَفَط است؟ حضرت(ع)فرمود:«بلی!والله!و همچنین ترکه جمیع پیغمبران هم در آن قرار دارد.»(14)
ابوبصیر گوید امام صادق(ع)به من فرمود:
«…یکون علیه قمیص رسول الله(ص)الذی علیه یوم احد…»(15)
«…[امام زمان«عج»هنگام قیام]پیراهن رسول خدا(ص)برتن او خواهد بود که در جنگ احد برتن داشت.»
«عن یعقوب بن شعیب عن ابی عبدالله(ع)انه قال الا اریک قمیص القائم الذی یقوم علیه فقلت بلی قال فدعا بقمطر ففتحه و اخرج منه قمیص کرابیس فنشره فاذا فی کمه الا یسر دم فقال هذا قمیص رسول الله(ص)الذی علیه یوم ضربت رباعیته و فیه یقوم القائم فقبلت الدم و وضعته علی وجهی ثم طواه ابوعبدالله(ع)و رفعه.»(16)
یعقوب بن شعیب می گوید امام صادق(ع)به من فرمود:«آیا پیراهنی را که قائم به هنگام قیام، آن را در برخواهد داشت نشانت ندهم؟» عرض کردم:چرا، راوی گوید:امام(ع)جعبه ای خواست وآن را گشود و از آن پیراهن کرباسی بیرون آورد و بازش کرد.با کمال تعجب دیدم که آستین چپش خون آلود بود سپس فرمود:«پیراهن رسول خدا همین بود روزی که دندانهای جلویش ضربت دید و حضرت قائم این پیراهن در برش قیام می کند.»من آن خون را بوسیدم و برصورتم نهادم سپس امام صادق(ع)پیراهن را پیچیده و برداشت.
حضرت علی(ع)می فرماید:«به خدا سوگند، گویی او را با چشم خود می بینم که وارد مکه شده، درحالی که بُرد پیامبر برتن و عمامه ای زرد بر سر دارد.کفش های پیامبر به پای او دقیقا منطبق است و نیزه رسول اکرم در دست اوست.در پیشاپیش او بزهای لاغری حرکت می کنند، آن ها را بسوی کعبه سوق می دهد که آنجا احدی او را نمی شناسد.»(17)

نیزه پیامبر اکرم(ص)
نیزه از جنگ افزارهای رایج میان عرب در دوران پیش و پس از اسلام بوده که عرب آن را «رُمح»می خواند که از نظر جنس و حالت انواع گوناگون داشت.
حضرت علی(ع)درباره امام زمان(ع)می فرماید:«به خدا سوگند، گویی او را با چشم خود می بینم که وارد مکه شده، درحالی که بُرد پیامبر بر تن و عمامه ای زرد بر سردارد.کفش های پیامبر به پای او دقیقا منطبق است و نیزه رسول اکرم در دست اوست و در پیشاپیش او بزهای لاغری حرکت می کنند، آن ها را به سوی کعبه سوق می دهد که آنجا احدی اورا نمی شناسد.»(18)

اسب شهباء پیامبر(ص)و زین آن
در حدیثی آمده است که امام صادق(ع)درباره وقایع پس از ظهور به مفضّل فرمود:«وقتی لشکر سید حسنی وارد کوفه می شود، حسنی از لشکر خود جدا شده و حضرت مهدی «عج»نیز از لشکر جدا شده و میان دو لشکر قرار می گیرند.حسنی خطاب به حضرت «عج»می گوید:اگر تو مهدیّ آلِ محمد هستی، اسب جدِّ تو رسول خدا(ص)به نام مربوع(19)و ناقه عضبای او و استر دلدل او و حمار او که یعفور می گفتند(20)وشتر سواری او براق کجاست؟…پس حضرت جوالی یا مانندِ آن را حاضر می نماید که او سَفَط می گویند و درآنچه او خواسته در آن است.»
مفضّل پرسید:ای آقای من!همه آنها در سَفَط است؟حضرت(ع)فرمود:«لیل!والله!و همچنین ترکه جمیع پیغمبران هم در آن قرار دارد.»(21)
«عن یعقوب بن السراج قال قلت لابی عبدالله ع متی فرج شیعتکم قال اذا اختلف ولد العباس و وهی سلطانهم و طمع فیهم من لم یکن یطمع و خلعت العرب اعنتها و رفع کل ذی صیصیه صیصیته و ظهر السفیانی و اقبل الیمانی و تحرک الحسنی خرج صاحب هذا الامر من المدینه الی مکه بتراث رسول الله ص قلت وما تراث رسول الله(ص)فقال سیفه ودرعه وعمامته وبرده و رایته وقضیبه و فرسه و لامته و لا سرجه.»(22)
یعقوب سراج گوید به امام صادق(ع)عرض کردم:فرج شیعه شما کی خواهد بود؟فرمود:«هروقت حضرت صاحب الامر با ارثیه رسول خدا(ص)ازمدینه به سوی مکّه رهسپار شود.»
عرض کردم:ارثیه رسول خدا(ص)چیست؟فرمود:«شمشیر او و زره او و عمامه او و عبای پشمین او و پرچم او و عصای او و اسب او و آلات جنگی او و زین مرکبِ او.»

نعلین پیامبر اکرم(ص)
حضرت علی(ع)می فرماید:«به خدا سوگند، گویی او را با چشمِ
خود می بینم که وارد مکه شده، درحالیکه بُردِ پیامبر برتن و عمامه ای زرد برسر دارد.کفش های پیامبر به پای او دقیقا منطبق است و نیزه رسول اکرم دردست اوست.در پیشاپیش او بزهای لاغری حرکت می کنند، آن ها را بسویِ کعبه سوق می دهد که آنجا احدی او را نمی شناسد.»(23)
همچنین به روایتی که در ابتدای این فصل ذکر شد مراجعه شود.

انگشتر وعصای پیامبر(ص)
که پیامبر اکرم(ص)تمامی این وسائل شخصی خود را به امیرالمؤمنین(ع)دادند و نزد ائمه بود و الان نزد امام زمان «عج»می باشد.
در تاریخ می خوانیم:«هنگامی که پیامبر(ص)خواستند به نجاشی و قیصر روم نامه بنویسند، بعضی ها اظهار داشتند:سلاطین و پادشاهان نامه های بدون مهر را نمی پذیرند.لذا انگشتری از نقره درست کردند که روی آن در سه سطر نوشته شده بود.
درحدیثی آمده است که امام صادق(ع)درباره وقایع پس از ظهور به مفضّل فرمود:«وقتی لشکر سید حسنی وارد کوفه می شود، حسنی از میان لشکر خود جدا شده و حضرت مهدی «عج»نیز از لشکر جدا شده و دو لشکر قرار می گیرند.حسنی خطاب به حضرت «عج» می گوید:اگر تو مهدی آل محمد هستی، عصای جد تو، رسول خدا(ص)
کجاست؟…پس حضرت جوالی یا مانند آن را حاضر می نماید که او را سفط می گویند و درآنچه او خواسته در آن است.»
مفضل پرسید:ای آقای من!همه آنها در سَفَط است؟حضرت(ع)فرمود:«بلی!والله!و همچنین ترکه جمیع پیغمبران هم در آن قرار دارد …به خدا سوگند تمام ترکه جمیع پیغمبران، حتی عصای رسول خدا(ص)،نزد امام زمان(ع)است.»(24)
«عن یعقوب بن السراج قال قلت لابی عبدالله(ع)متی فرج شیعتکم قال اذا اختلف ولد العباس و وهی سلطانهم و طمع فیهم من لم یکن یطمع و خلعت العرب اعنتها و رفع کل ذی صیصیه صیصیته و ظهر السفیانی و اقبل الیمانی وتحرک الحسنی خرج صاحب هذا الامر من المدینه الی مکه بتراث رسول الله(ص)قلت و ما تراث رسول الله(ص)فقال سیفه ودرعه و عمامته و برده و رایته و قضیبه و فرسه و لامته و لا سرجه.»(25)
یعقوب سراج گوید به امام صادق(ع)عرض کردم:فرج شیعه شما کی خواهد بود؟فرمود:«هر وقت حضرت صاحب الامر با ارثیه رسول خدا(ص)از مدینه به سوی مکه رهسپار شود.»
عرض کردم:ارثیه رسول خدا(ص)چیست؟فرمود:«شمشیر او و زره او و عمامه او و عبای پشمین او و پرچم او و عصای او و اسب او و آلات جنگی او و زینِ مرکبِ او.»
در روایتی نیز چنین می خوانیم:
«عن محمد بن مسلم، انه سال ابا جعفر(ع)عن الخضاب.فقال:کان رسول الله(ص)یختضب و هذا شعره عندنا»
محمد بن مسلم از امام باقر(ع)از خضاب کردن(رنگ کردن موی سرو صورت)پرسید، آن حضرت(ع)فرمود:«رسول خدا(ص)خضاب می کرد،و اکنون موی خضاب شده آن حضرت، نزد ماست.»(26)
«عن ابی عبدالله(ع)قال کان الحسین(ع)یخضب راسه بالوسمه و کان یصدع راسه و عندنا لفافه راسه التی کان یلف بها راسه»(27)
امام صادق(ع)فرمود که امام حسین(ع)با وسمه خضاب می کردو سر را می بست، و دستمالی که برسرمی بست نزد ماست.

پی نوشت ها :

1. .سنن النبی:122.
2. .سنن النبی:134.
3. .سنن النبی:134.
4. .نجم الثاقب باب دوم؛ بحارالانوار38:297.
5. .نجم الثاقب باب دوم؛ بحارالانوار38:297.
6. .الغیبه للنعمانی:308.
7. .الهدایه الکبری:404.
8. .الغیبه للنعمانی:272.
9. .الغیبه للنعمانی:308.
10. .الغیبه للنعمانی:308.
11. .نظام اداری مسلمانان در صدر اسلام:67.
12. .فروغ جاویدان 2:226.
13. .الغیبه للنعمانی:272.
14. .الهدایه الکبری:404.
15. .الغیبه للنعمانی:308.
16. .الغیبه للنعمانی:308.
17. .روزگارِ رهایی 1:458.
18. .روزگار رهایی 1:458.
19. .در الهدایه الکبری برقوع آمده است.رک:الهدایه الکبری:404.
20. .در سنن النبی:134 آمده از اخلاق(ص)حضرت این بود که حیوانات و اسلحه و اثاث خود را نامگذاری می کرد.اسم پرچمش، عقاب و اسم یکی از شمشیرهایش که در جنگها همراه داشت ذوالفقار بود.اسم ناقه آن حضرت غصباء و الاغش یعفور بود.
21. .الهدایه الکبری:404.
22. .الغیبه للنعمانی:272.
23. .روزگار رهایی 1:458.
24. .الهدایه الکبری:404.
25. .الغیبه للنعمانی:272.
26. .مکارم الاخلاق 1:87.
27. .مکارم الاخلاق:80.
منبع:امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف وارث ودایع نبوت و امامت / حسن احمدی اصفهانی ؛ محمد رضا رحمتی شهرضا/قم :تهذیب.1389