هدف از آفرینش

هدف از آفرینش

و ما خلقت الجنّ و الانس الاّ لیعبدون.
من جن و انس را نیافریدم جز برای اینکه عبادتم کنند (و از این طریق تکامل یابند و به من نزدیک شوند. « ذاریات ، 56»
هدف خلقت انسان
از مهمترین سؤالاتی که هر کس از خود می‌کند این است که ما برای چه آفریده شده‌ایم؟ و هدف آفرینش انسانها و آمدن به این جهان چیست؟
آیات فوق به این سؤال مهم و همگانی با تعبیرات فشرده و پر محتوائی پاسخ می‌گوید:
می‌فرماید: من جن و انس را نیافریدم جز برای اینکه عبادتم کنند.
(و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون)
آیات مورد بحث تنها روی مسأله‌ عبودیت و بندگی تکیه می‌کند، و با صراحت تمام آن را به عنوان هدف نهایی آفرینش جن و انس معرّفی می‌نماید.
هدف اصلی همان (عبودیت) است که در آیات مورد بحث به آن اشاره شده، و مسأله‌ (علم و دانش) و(امتحان و آزمایش) اهدافی هستند که در مسیر عبودیت قرار می‌گیرند، و (رحمت واسعه‌ خداوند) نتیجه‌ این عبودیت است.
به این ترتیب روشن می‌شود که ما همه برای عبادت پروردگار آفریده شده‌ایم، اما مهم این است که بدانیم حقیقت «عبادت» چیست؟
آیا تنها انجام مراسمی مانند رکوع و سجود و قیام و قعود و نماز و روزه منظور است؟ یا حقیقتی است ماورای اینها؟ هر چند عبادات رسمی نیز همگی واجد اهمیتند.
برای یافتن پاسخ این سؤال باید روی واژه‌ (عبد) و (عبودیت) تکیه کرد و به تحلیل آن‌ها پرداخت.
(عبد) از نظر لغت عرب به انسانی می‌گویند که سر تا پا تعلق به مولا و صاحب خود دارد، اراده‌اش تابع اراده‌ او،‌ و خواستش تابع خواست او است. در برابر او مالک چیزی نیست، و در اطاعت او هرگز سستی به خود راه نمی‌دهد. و به تعبیر دیگر (عبودیت) اظهار آخرین درجه‌ خضوع در برابر معبود است، و به همین دلیل تنها کسی می‌تواند معبود باشد که نهایت انعام و اکرام را کرده است و او کسی جز خدا نیست. بنابراین عبودیت نهایت اوج تکامل یک انسان و قرب او به خدا است. عبودیت نهایت تسلیم در برابر ذات پاک او است.
عبودیت اطاعت بی‌قید و شرط و فرمانبرداری در تمام زمینه‌هاست و بالأخره عبودیت کامل آن است که انسان جز به معبود واقعی یعنی کمال مطلق نیندیشد جز در راه او گام برندارد، و هر چه غیر او است فراموش کند حتی خویشتن را![1] در حدیث دیگری از امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‌خوانیم که امام حسین ـ علیه السّلام ـ در برابر اصحابش آمد و چنین فرمود: ان الله عزوجل ما خلق العباد الا لیعرفوه، فاذا عرفوه عبدوه، فاذا عبدوه استغنوا بعبادته عن عباده من سواه.
(خداوند بزرگ بندگان را نیافریده مگر به خاطر این که او را بشناسند، هنگامی که او را بشناسند عبادتش می‌کنند، و هنگامی که بندگی او کنند از بندگی غیر او بی‌نیاز می‌شوند).
لذا در حدیثی از امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‌خوانیم که وقتی از تفسیر این آیه (و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون) از آن حضرت سؤال کردند، فرمود: خلقهم للعباده:آنها را برای عبودیت آفریده است.
راوی می‌گوید: سؤال کردم: خاصهام عامه؟آیا گروه خاصی منظور است یا همه‌ مردم؟[1] . سوره‌ی ذاریات آیه‌ی 56 ـ نمونه، ج 22، ص 384.

مطالب مشابه

دیدگاهتان را ثبت کنید