اگر می‌خواهید نتیجه مناسبی از مطالعه خود به دست بیاورید باید چهار اصل زیر را برای به دست آوردن یک تمرکز واقعی مورد توجه قرار دهید:
1) محیط مناسبی برای مطالعه انتخاب کنید.
2) علل عادی پراکندگی حواس را از میان بردارید.
3) از وضع بدن خود مطمئن شوید (از نظر سلامتی، بهداشت روحی و روانی).
4) هدف خود را به خوبی درک کنید.
وقتی تمرکز حواس ندارید، مطالعه نکنید. باعلاقه و میل کامل شروع به مطالعه کرده و خود را غرق در مطالعه کنید. بعضی از دانش‌آموزان می‌گویند با دیدن کتاب ناراحت می‌شویم. می‌دانید چرا این حالت به وجود می‌آید؟ نگرانی مداوم و زیاد، یکی از علل آن است. وقتی در حالت ناراحتی مطالعه می‌کنید تمام انگیزه‌های لازم برای مطالعه به عوامل ایجاد ناراحتی تبدیل خواهد شد. در این حالت حتی فکر مطالعه هم ایجاد غم و اندوه می‌کند و حالت افسردگی در شما به وجود می‌آورد.
اتاقی برای مطالعه
اتاقی انتخاب کنید که هر روز و در صورت امکان در ساعت‌های معینی از روز، در اختیار باشد زیرا استفاده از یک مکان ثابت سبب آمادگی ذهنی برای تمرکز حواس می‌شود. از دوستان و اعضای خانواده بخواهید در ساعت‌های مطالعه کمتر با شما در تماس و گفتگو باشند.
باید اکسیژن و هوای تازه در اتاق باشد. کمبود اکسیژن کارایی و یادگیری مغز را کاهش می‌دهد، رطوبت اتاق مناسب باشد (رطوبت 50 درصد مناسب است.) دمای اتاق حدود 20 درجه سانتی‌گراد «برای مطالعه ثمربخش و یادگیری کامل» باشد که این دما محرک فعالیت و هوشیاری ذهن است.
گرمای زیاد و رطوبت کم اتاق باعث خشکی مخاط چشم و احساس خواب‌آلودگی می‌شود.
نور اتاق باید مناسب باشد و از چراغ مطالعه استفاده کنید. کمبود نور خستگی عضلات چشم را به دنبال دارد و باعث کاهش ساعات مطالعه می‌شود.
خصوصیات میز مطالعه
سطح میز شما نباید براق باشد زیرا بازتابش نور باعث خیرگی چشم می‌شود.
ارتفاع میز طوری باشد که به راحتی و بدون قوز کردن پشت آن بنشینید و کمی پاهایتان روی زمین باشد. سطح میز کافی بوده و از انباشتگی روی آن پرهیز کنید زیرا باعث سردرگمی و عصبی شدن شما می‌شود.
تغذیه در ایام امتحانات
نوع غذا و همچنین میزان غذای مصرفی در مطالعه و یادگیری موثر است.
غذاهایی که چرب هستند، در معده توقف بیشتری دارند (دو تا سه ساعت) و جزو غذاهای سنگین محسوب می‌شوند زیرا خوردن غذاهای سنگین و پرخوری باعث هجوم خون به معده می‌شود و تا مدتی خون به سایر قسمت‌های بدن به خصوص مغز به حد کافی نمی‌رسد و به دنبال آن چرت و خواب‌آلودگی ایجاد می‌شود. پرخوری هیچ کس را باسواد نکرده است. به قول سعدی شیراز» اندرون از طعام خالی دار تا در او نور معرفت بینی/ تهی از حکمتی به علت آن‌که پری از طعام تا بینی»
مصرف سبزی‌های تازه، به همراه نان و پنیر بسیار مفید است. مصرف فیبرهای غذایی همیشه مفید است خصوصا در زمان امتحانات که زمان نشستن طولانی است و بی‌حرکتی و نشستن زیاد خود باعث ایجاد یبوست می‌شود.
مصرف دارو در ایام امتحانات
1) اگر مبتلا به سرماخوردگی هستید، در زمان مصرف داروهایی که خواب‌آور هستند دقت کنید و با مشاوره پزشک نوع دارو تغییر داده شود.
2) بیماری سینوزیت: سینوزیت باعث سردرد، تهوع، استفراغ و خواب‌آلودگی شدید و باعث غیبت در امتحان می‌شود. چه بکنیم که این اتفاق نیفتد؟ 1- ساعت استحمام در شب باشد. موها را خشک کنید. گرچه داخل اتاق هوا مناسب است اما توصیه می‌کنیم سر خود را بپوشانید (کلاه یا روسری) تا یک ساعت سر خود را پوشیده نگه دارید.
3) اگر سردرد، سرماخوردگی و سینوزیت دارید، حتما از بخور آب گرم استفاده کنید. داخل آب هیچ ماده‌ای اضافه نکنید. زمان بخار دادن 5 تا 10 دقیقه باشد. حتما در این مدت آب دارای بخار مناسب باشد. قبل از خوابیدن این کار را انجام دهید و سر خود را بپوشانید و بخوابید.
