پدر و مادرها اغلب نمیدانند به چه صورت میتوانند در امر آموزش و یادگیری دروس به فرزندان کمک کنند. آنها شاید صدها بار این کلمه را تکرار کرده باشند «بخوان، بخوان» و دلشان میخواهد در این زمینه به فرزندانشان کمک کنند اما این حرفها بسیاری وقتها نهتنها اثر ندارد که نتیجه عکس هم میدهد.
فرزند شما در زندگی تحصیلی خود نیز به شما وابسته است و در صورتی که بتوانید در تحصیل او نقش فعالتری داشته باشید، یادگیری برای او دلپذیرتر میشود و اعتماد به نفس بیشتری پیدا میکند تا اینکه در برابر او بیتفاوت باشید. شاید بهخاطر حضور شما، نسبت به درس خواندن دلگرم شود و آینده درخشانتری داشته باشد. برخی والدین شرکت در زندگی تحصیلی فرزند خود را مشکل میدانند و حال و حوصله این کار را ندارند و اصلا خود را درگیر این مسایل نمیکنند. برخی از دلایل این سهلنگاری و بیتفاوتی عبارتاند از:
نداشتن وقت و انرژی و برنامه ویژه رسیدگی به فرزندان، تعلیم و تربیت منحصرا کار متخصصان است، نمیتوان با تقدیر و سرنوشت به مبارزه پرداخت و هر چه قسمت باشد همان میشود، فرزند من به کمک من نیازی ندارد و من نمیتوانم کاری برایش انجام دهم، فرزند من استعداد کافی ندارد و کمهوش است، نمیخواهم برای آموزگار ایجاد مزاحمت کنم و…
12 توصیه به والدین
مربی بودن صبر میخواهد و انجام راهکارهای عملیاتی زیر میتواند به شما کمک کند:
1) کلمات مناسب را در آشکار یا پنهان نسبت به کودک خود ادا کنید. هرگز از کلمات کمهوش بودن، کماستعداد بودن، کمشانس بودن استفاده نکنید که یک داروی مخرب برای آنهاست. همیشه سعی کنید حتی کوچکترین پیشرفت آنها را مورد تشویق و تحسین قرار دهید.
2) محیط خانه را برای یادگیری، مناسب کنید. در زمان مطالعه تمام عوامل مزاحم از قبیل رادیو، تلویزیون و… را حذف کنید.
3) در صورت امکان تکالیف و تمرینهایی که انجام داده یک بار مرور کنید. به او کمک کنید تا روز بعد با آمادگی کامل به مدرسه برود.
4) به او یاد بدهید تکالیف سنگین را به بخشهای کوچکتر تقسیم کند. از انجام دادن تکالیف او جدا خودداری کنید زیرا عصایی برای او خواهید شد که همیشه باید این عصا زیر دست او باشد و ترک آن یعنی شکست او.
5) جدولی از برنامه امتحانی فرزندانتان تهیه کنید و به آنها در برنامهریزی مناسب و برای مطالعه درسهای مختلف کمک کنید.
6) به فرزندانتان کمک کنید تا به تنهایی پاسخ پرسشهای درسیشان را بیابند.
7) در صورت نیاز با آموزگار فرزندتان درمورد چگونگی انجام آزمونهای پایانی صحبت کنید و اطلاعات لازم را از او بگیرید.
8) نقاط ضعف و قوت درسی فرزندانتان را در درسهای مختلف بشناسید و حتیالامکان درصدد رفع آنها برآیید.
9) به فرزندانتان اطمینان دهید که موفقیت آنها برایتان ارزش و اهمیت دارد.
10) خواستهها و انتظارات خارج از توان بچهها نداشته باشید.
11) همیشه درباره امتحان دادن، مثبت صحبت کنید و بچهها را از آن نترسانید.
12) «درس بخوان! چرا درس نمیخوانی؟ به فکر امتحان فردا نیستی! فردا تجدید میشوی! مگر فردا امتحان نداری؟» این پند و اندرزهای مخرب در شب امتحان نه تنها سازنده نیست بلکه توانایی به خاطر آوردن آنچه را یاد گرفته از دست میدهد.
والدین باید اضطراب خود را مهار کنند
توجه به مقوله آموزش بچهها فقط محدود به زمان امتحانات نیست. والدین باید متوجه باشند که محیط خانه و شرایط موجود در آن از نظر روانی، بر یادگیری پنهان و آشکار بچهها تأثیر به سزایی دارد بنابراین همواره باید محیط خانه در شرایط نرمالی قرار گیرد البته خود والدین هم در زمان امتحانات از نظر روانی آسیبپذیرتر می شوند که باید خود را در مواقع بروز تنش کنترل کنند البته این به معنی آن نیست که همیشه بچهها محور خانه باشند. به هر حال بچهها باید تنش، درگیری و بحث و جدلهای (نه در حد بحران) درون خانواده را نیز ببینند. در کنار آن باید آرامش و شادی را هم ببینند بنابراین فراهم کردن این شرایط همواره چه در زمان امتحان و چه در زمان غیر امتحان ضرورت دارد. اختصاص دادن بخشی از خانه به بچهها برای انجام تکالیف و خواندن درس برای امتحان لازم است البته منظور از اختصاص فضای ویژه، صرفاً اتاق مخصوص بچهها نیست چرا که در همه خانوادهها این فضا در دسترس نیست. باید توجه داشت کوچکترها به علت قادر نبودن به تجزیه و تحلیل شرایط خانه در مواقع تنش بین والدین از آسیبپذیری به دور نیستند. به هر حال فراهم کردن محیط امن و آرام برای بچهها در هر زمان لازم است اما در مواقع امتحان بچهها، والدین هم به واسطه امتحان آنها دچار استرس و اضطراب میشوند که باید سعی کنند خود را کنترل کنند.