شجاعت فضیلتی مهم است، به گونه ای که قرآن شریف آن را اساس حکومت الهی دانسته و آن را مورد محبت و عنایت خاص قرار داده است: … ان الله اصطفه علیکم و زاده بسطه فی العلم و الجسم…[1]. … به درستی که خدا او را بر شما برگزید و در دانش و توانایی او ...
مطالب موجود در دسته بندی "فضایل اخلاقی"
شکر
«شکر» در لغت به معنای تصور نعمت در ذهن و اظهار آن در گفتار و کردار است.[1] شکرگزاری با قلب، زبان و عمل، در روایات اسلامی نیز به همین معنی آمده است و امام صادق ـ علیه السلام ـ می فرماید: «مَنْ اَنعَمَ اللهُ علَیهِ بنِعمهٍ فَعَرَفها بِقلبِهِ فَقَد اَدّی شُکرها»[2] هر کس نعمت خدا ...
سکوت
جنبه مثبت و منفی زبان نعمت زبان و بیان از ویژگی خاصی برخوردار است، لکن از این نکته نیز نباید غفلت کرد که زبان دارای دو بُعد مثبت و منفی است و نمی توان گفت چون زبان نعمت عظمای الهی است پس باید هر چه بیشتر آن را به کار انداخت و بدون حساب هر ...
سلام و مصافحه
پیوند های اجتماعی، نیازمند«تحکیم» است. استوار سازی این رشته ها با کلّی گویی به دست نمی آید. باید نمونه های عملی و مصداقهای خاصّ و روشن ارائه شود، تا مرزهای دوستی و پیوند های عاطفی استوار تر گردد و پایدار بماند. «سلام» و دست دادن یکی از این امور است. سلام، چراغ سبز آشنایی است. ...
زکات
مقدمه انسان برترین آفریده خدای مهربان است و برای رسیدن به کمال و سعادت در دنیا و آخرت، به برنامه ای کامل نیاز دارد که همه نیازهای مادّی و معنوی، روحانی و جسمانیِ زندگی اش را مورد توجه قرار داده و دستورات و راهنمایی های لازم را به او بنماید. دین اسلام نیز کامل ترین ...
خشوع در عبادت
خشوع و اهمّیّت آن در لغت «خشوع و خشیت، ترسی است آمیخته با تعظیم.»[1] و در اصطلاح به حالتی گفته می شود که کسی در برابر سلطانی قاهر قرار گرفته به طوری که تمام توجهش به وی معطوف گشته و از همه جا بریده باشد.[2] از رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و ...
خمس
خالص ترین و اساسی ترین مالیات اسلامی خمس یکی از واجبات مالی اسلام بوده و از نظر قرآن و روایات دارای اهمیّت خاصی می باشد و یکی از مسائل حیاتی جامعه به شمار می رود که بر هر مسلمانی آشنائی به ماهیّت و مقررات آن ضروری است، لذا در این نوشتار پیرامون آن توضیحات کوتاهی ...
حج
جایگاه حجّ در اسلام « إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّهَ مُبارَکاً وَ هُدیً لِلْعالَمِینَ فِیهِ آیاتٌ بَیِّناتٌ مَقامُ إِبْراهِیمَ وَ مَنْ دَخَلَهُ کانَ آمِناً وَ لِلَّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَیْهِ سَبِیلاً وَ مَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعالَمِینَ»[1] نخستین خانه ای که برای مردم بنا شده، همان است که ...
مقام دوستی کنندگان در راه خدا
روشن است که دشمنی با این گروه ها نیز از مصداق های آشکار «بغض فی الله» می باشد. مقام دوستی کنندگان در راه خدا دوستی و دشمنی در راه خدا علاوه بر تنظیم زندگی انسان در این دنیا بر محور امر خدا، در واقع بذری است که ثمره ارزشمند آن بیشتر در آن دنیا تجلی ...
تواضع
تواضع آن است که انسان، خود را از کسانی که در جاه و مقام از او پایین ترند، برتر نداند و نیز به معنای شکسته نفسی و افتادگی آمده است که آدمی خود را از دیگران بالاتر نبیند.[1] ریشه تواضع «وضع» است به معنای خویش را کوچک نشان دادن، در مقابل «تکبر» که خود را ...
تقوا
در تعریف تقوا گفته اند: «حفظ کردن نفس است از آنچه بیم ضررش می رود.»[1] بخشی از ضررها را عقل سلیم تشخیص می دهد و بخشی را شرع مقدس بیان کرده است و با توجه به این که خواسته های عقل سالم مورد امضای شرع می باشد معنای اصطلاحی تقوا در سخن امام صادق ـ ...
ترک گناه و محرمات
از مهمترین مراحل در تهذیب نفس و سیر و سلوک، ترک محرمّات است. یعنی همان گونه که در تربیت و سالم سازی بدن از انجام بعضی امور و خوردن پاره ای از خوردنیها باید پرهیز کرد، در تربیت و تهذیب نفس نیز از انجام برخی کارها و استفاده از بعضی غذاها باید اجتناب ورزید. قطب ...