نویسنده: سیدکاظم سیدباقری یکی از اساسیترین مفهومها در حوزهی علوم سیاسی و اجتماعی قدرت است؛ تا آنجا که برخی آن را موضوع علم سیاست میدانند. در نگاه بنیادین، قدرت در نظریههای سیاسی و اجتماعی، اغلب مفهوم بحثانگیزی بوده است. (1) برای قدرت تعریفهای گوناگونی از زاویههای مختلف عرضه شده است. در این نوشته نیز منظور ...
دسته بندی های موجود در بخش"قرآن شناسی"
مطالب موجود در بخش "قرآن شناسی"
قدرت سیاسی و مفهومهای مرتبط با آن
نویسنده: سیدکاظم سیدباقری قدرت از مفهومهای کلیدی سیاست و حاکمیت در هر نظامی است. به بیان دیگر، هر گاه مجموعه و نظام سیاسی برپا میشود، بحث از قدرت نیز مطرح است؛ حال مطلوب یا نامطلوب باشد، مشروع یا نامشروع. از آنجا که در قرآن کریم، مفهومها و واژگان متفاوتی به کار رفته است که با ...
بررسی ماهیت قدرت
نویسنده: سیدکاظم سیدباقری وقتی از ماهیت پدیدهای میپرسیم، از مشخصهها و ویژگیهای آن به نوعی سؤال میکنیم؛ البته منشأ، مبدأ، عوامل شکلگیری، هدف و مؤلفههای آن را نیز میتوان در زیر مجموعهی بحث ماهیت بررسی کرد. دربارهی ماهیت قدرت، باید اشاره کرد که تبیین آن نسبت به منظومههای فکری مختلف دیگر متفاوت و پیچیده است. ...
خاستگاه قدرت مطلوب
نویسنده: سیدکاظم سیدباقری یکی از پرسشهای بنیادین در فلسفهی سیاسی، سؤال از منشأ قدرت و حاکمیت است. این پرسش یکی از دغدغههای جدی فیلسوفان و اندیشمندان سیاسی در گسترهی تاریخ بوده است. به نظر میرسد این بحث معمولاً با مؤلفهها منابع قدرت خلط میشود. در نتیجه اغلب هنگام بحث از منشأ قدرت، از مؤلفهها و ...
مبانی قدرت مطلوب
نویسنده: سیدکاظم سیدباقری «مبنا» بنای پایهداری است که نظام سیاسی و قدرت حاکم بر آن استوار باشد. مبانی همواره زیرساخت ارزشها و هنجارهای جامعهها را تبیین میکنند و با توجه به همین نکته است که هر نظام فکری مبانی خاص خود و به پیروزی از آنها هدفهای ویژهی خود را دارد. آن مبانی راهبرد و ...
روشهای رشد دادنِ انسان
نویسنده: عبدالله نصری از چه روشهایی برای رشد انسان میتوان استفاده کرد؟ آیا از هر روشی برای رشد انسان میتوان استفاده کرد یا نه؟ آیا قرآن کریم برای رشد افراد انسانی روشهایی را تعلیم میدهد یا نه؟ قرآن کریم همانگونه که هدف رشد، راه و مسیر رشد، و مسایل رشد را مطرح ساخته است، روشهای ...
شاخصهای قدرت مطلوب در قرآن
وقتي ميگوييم قدرت مطلوب، قطعاً بايد داراي هويت خاص خود باشد و شاخصهايي نيز آن را از قدرت نامطلوب جدا کند و داراي مرزهاي ويژهي خود باشد.
مبانی انسانشناختی قدرت نامطلوب
نویسنده: سیدکاظم سیدباقری مبانی هستیشناختی در نوع نگرش به انسان تأثیرگذار است. بینش مادی صرف به هستی، انکار خدا و گسست ارتباط با مدبّر هستی انسانی به وجود میآورد که خود را پیرو دستورهای خداوند نمیداند و با پنداشتههای خودبافته، گسترهی عقل خویش را چنان گسترده میکند که خود را رقیب خدا میانگارد و در ...
مبانی هستی شناختی قدرت نامطلوب
نویسنده: سیدکاظم سیدباقری 1- دنیامداری یکی از مبانی قدرت نامشروع آن است که قدرتمندان همه چیز را در همین دنیا جستجو میکنند و میپندارند همه چیز در همین دنیا به پایان میرسد. در این نگره آنچه اصالت مییابد، ارزشها، اصول و هنجارهای دنیوی است؛ اندیشههای اخروی و جهان پسین انکار میشود. قرآن کریم در موارد ...
شاخصههای قدرت نامطلوب
نویسنده: سیدکاظم سیدباقری 1- ایجاد فساد براساس آیههای قرآن کریم، یکی از ویژگیهای قدرت نامطلوب آن است که در زمین و دیار خود فساد و جامعه را از اصلاح دور میکنند. در لغت آمده است فساد، ضد و نقیض صلاح است (1) و مفسده، خلاف مصلحت است. هنگامی که گفته میشود «فَسَّدَ الشَیءَ» یعنی آن ...
کارکردهای مشترکِ قدرت مطلوب و نامطلوب
نویسنده: سیدکاظم سیدباقری قدرتها، مطلوب یا نامطلوب، در برخی کارکردها مشترک اند. برخی هدفها نیز ویژهی هر قدرت است که مفصل در این نوشته به آنها اشاره خواهیم کرد. برای نمونه هر دو نوع قدرت به دنبال ایجاد امنیت هستند؛ زیرا بدون امنیت اصولاً فضا و بستری فراهم نمیشود که بتوان به دنبال هدفها و ...
هدف ها و کارکردهای قدرت مطلوب
نویسنده: سیدکاظم سیدباقری 1. کارکردهای قدرت مطلوب با توجه به کارکردهای مشترکی که برای قدرت نام بردیم، در ادامه اشاره خواهیم کرد قدرت مطلوب از آنجا که دارای هدفهای متفاوتی و دیگرگون است، طبعاً کارکرد آن نیز جز کارکردهای مشترک باید متفاوت باشد. این کارکردها آن را از قدرت فاسد جدا میکند؛ آن گونه که ...