چکیده گستره و تسلط فرهنگ و تمدن غرب بر مشرق زمین و انفعال و تاثیرپذیرى برخى از مشرق زمینیان، بحث و کاوش در این باره را ضرورى مىسازد . به علاوه نسبت میان فرهنگ اسلامى و فرهنگ مدرن و سازگارى یا تضاد و ناسازگارى میان آن دو، شناخت مؤلفههاى جهانبینى مدرن را براى مسلمانان امرى ...
مطالب موجود در دسته بندی "کلام جدید"
سیمای جهانی شدن اسلامی
چکیده على رغم گذشتبیش از یک دهه از زایش و رویش پدیده جهانىشدن (Globalization) یا در واقع، جهانىسازى (Globalism) ، هنوز زوایاى مختلف آن در هالهاى از ابهام و تردید قرار دارد که سؤالهایى را برمىانگیزد; از جمله، جهانىشدن به چه معناست؟ و تاریخ پیدایش اصطلاح جهانىشدن یا جهانىسازى و پیشینه رویکرد و گرایش به ...
علم و دین
علم و عالمان در هر جامعه و مرکز علمى، تابعیتى از هویت فرهنگى آن جامعه و مرکزند و اصولا مؤسسه هاى آموزشى و پژوهشى، طبق فرهنگ و ایدئولوژى، اقدام به برنامه ریزى و سامان دهى مى کنند و این تصور که از طریق نظام آموزشى غربى مى توان به اهداف اسلامى دست یافت، ادعایى فریب ...
ایمان دینی
آیا عقل در قلمرو دین جایی دارد؟ جایگاه و نقش آن در قلمرو دین چیست؟ آیا نقش عقل صرفاً در مقام تعلیم و فهم گزارههای دینی است، یا عقل در مقام تبیین و تعلیل نیز نقش دارد؟ نقش ایمان در دین چیست؟ فرآیند ایمانآوردن دارای چه مراحلی است؟ آیا ایمان متکی بر عقل است یا ...
چیستی دین
مفاهیم نظرى، به ویژه مفاهیمى که با انسان ارتباط دارند، به طور عمده در معرکه ى آرا قرار مى گیرند; مفهوم دین نیز از این وضعیت مستثنا نیست; به همین دلیل، همواره در میدان نظرات مختلف قرار داشته است و تاکنون به توافق مشترک تحویل نیافته است; البتّه این پیچیدگى بدان معنا نیست که انسان ...
انسان شناسی دینی
انسان شناسی دغدغه دیرین انسان است. زیرا هر انسانی دست کم با خود روبرو است و درباره خود میاندیشد و تلاش میکند خود را بشناسد. شناخت انسان از منظر دین می تواند پاسخی در خور به این نیاز دائمی بشر ارائه دهد. موضوع انسان از منظر دین را میتوان از دو مسیر مطالعه کرد. یکی ...
آسیبشناسی دین پژوهی معاصر
آسیبشناسی یا پاتولوژی ابتدا در علوم طبیعی مطرح گردید و به عملی اطلاق میشد که به دنبال مطالعه آسیبها و بیماریها و بینظمیها و عوامل اختلال در ارگانیسم بدن به منظور درمان آنان بود. بعدها آسیبشناسی در علوم اجتماعی هم کاربرد پیدا کرد چون در قرن نوزدهم به دنبال مقایسه جسم انسان و پیکره اجتماع، ...
علم الهی و اختیار آدمی
مقدمه یکی از مسائل عمیق و پیچیده فلسفی، که از یک سو با خداشناسی و از سوی دیگر با انسانشناسی پیوند مییابد، مسأله سازگاری علم الهی با اختیار انسان است. علم الهی، در نظر غالب متألّهان، علمی نامحدود است و خداوند ذاتی است آگاه به همه امور که نه تنها به امور گذشته و حال، ...
معجزه
مقدمه توجه انسانها به معجزه به عنوان پدیدهای غیر عادی و دلالت آن، بویژه بر صدق مدعای آورندهاش، به زمان صدور معجزات به دست پیامبران الهی _ علیهم السلام _ باز میگردد. از قرآن کریم چنین برمیآید که مردم از پیامبران خویش که مدعی نبوت الهی بودهاند، نشانه خدایی میطلبیدهاند و در مواردی که این ...
سکولاریسم
1. واژه شناسی و تعریف واژه سکولاریسم[1] برگرفته از واژه لاتینی secularis، مشتق از seculum به معنای «نیا» یا «گیتی» در برابر «مینو» است. و مفهوم کلاسیکِ مسیحیِ آن نقطه مقابل ابدیّت و الوهیّت است. سکولار یعنی آن چه به این جهان تعلّق دارد و به همان اندازه از خداوند و الوهیّت دور است. و ...
دین و عدالت اجتماعی
مقدمه شاید عنوان مقاله را بارها شنیده و در این باره مطالبی خوانده باشید. از آن جا که درباره پیاده کردن نظام اسلامی و مشکلات تئوریک و عملی آن بسیار سخن گفته شده، طبعاً مقولهی عدالت اجتماعی نیز مورد توجه و بحث قرار گرفته است. اما جای تأمل است که این بحث از مطالعهای عمیق ...
دین و اخلاق
دین در ابعاد گوناگونی همچون پیریزی نظام ارزشی، فراهم آوردن ضمانت اجرایی و تقویت انگیزه درونی به یاری اخلاق میشتابد و آدمیان را به تهذیب و تزکیه روحی فرا میخواند. پیوند دین و اخلاق از زوایای گوناگونی قابل بررسی است و نویسنده در این نوشتار به نقد دیدگاهی پرداخته که از تقابل دین و اخلاق ...