نویسنده: دکتر جمیله علم‌الهدی این نوشته شامل آیاتی است که مدلول آنها ظهور (نه علّیت) تشکیکی حق در جهان است. جهان هستی دست کم دو نوع دلالت نسبت به خداوند دارد، در نوع اول، جهان معلول حق است، ولی در نوع دوم، جهان آینه‌ی حق است. به عبارت دیگر، میان دلالتی که مصنوعی بر صانع ...
بررسی آیات ناظر به انسان‌شناسی به شش مطلب توجه دارد که عبارت است از: حقیقت انسان، جایگاه انسان در جهان، حرکت انسان، وحدت نوع انسان در ذات، آزادی انسان و غایت انسان.
نویسنده: دکتر جمیله علم‌الهدی واژگان متنوعی در قرآن نظیر سیر، کدح، هجرت، رجعت، اتیان، صیرورت تبیین مفهوم حرکت انسان را برعهده دارند. برخی از آنها مثل واژه‌ی «سیر» (1) ناظر به جابه‌جایی و حرکت مکانی است و برخی نظیر صیرورت ناظر به حرکت استکمالی ذاتی است؛ چنان که در آیات «وَلِلّهِ مُلْکُ السَّماوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا ...
نویسنده: آیت الله عبدالله جوادی آملی یکی از مهمترین چیزهائی‌که قرآن روی آن تکیه دارد، مسئله ادعا و دعوت است. قرآن کریم، یک ادعا و داعیه دارد و یک دعوت. ادعایش این است که کلام خداست و دعوتش به معارف و اصول دین است. درباره‌ی این دو امر، یعنی ادعا و دعوت، خدای متعال می‌فرماید: ...
قرآن کریم، هم ادعائی دارد و هم دعوتی؛ ادعایش این است که کلام خداست، و دعوتش هم به معارف و اصول دین است، یعنی؛ توحید، وحی، رسالت، نبوت و معاد.
نویسنده: آیت الله عبدالله جوادی آملی در بحث تفسیر موضوعی قرآن کریم، خطوط کلی تفسیر روشن است؛ چون قرآن ذاتاً نور است نیازی به روشنگری دیگری ندارد، و از این جهت که «تِبْیَانًا لِّکُلِّ شَیْءٍ» (1) است، همه‌ی معارف را بیان میکند، پس قهراً خودش بَیِّن و روشن خواهد بود و از این جهت که ...
قرآن دعوت به برهان و استدلال میکند، و معیار این دعوت هم غیب و عقل است؛ قرآن بر محور عقل دعوت میکند و با معیار عقل، برهان اقامه میکند، و بنا را بر عقل می‌گذارد نه بر حس و تجربه
نویسنده: آیت الله عبدالله جوادی آملی راه شناخت و جهان‌بینی ما تنها احساس و تجربه نیست. گرچه تجربه برای شناخت گوشه‌های جهان به نوبه‌ی خود سودمند و لازم است ولی کافی نیست وگرچه تجربه راهی برای شناخت ابعاد جهان است، ولی آغاز راه نیست، بین راه است. چون خود تجربه به عقل تکیه میکند. اگر ...
نویسنده: آیت الله عبدالله جوادی آملی یکی از موضوعات مهم قرآن، تبیین تکامل انسان است. مراحل پنجگانه[ی انسان چنین است]؛ اول؛ مرحله‌ی معرفت و آگاهی و شناخت. دوم؛ مرحله‌ی حرکت و هجرت و تلاش و کوشش. سوم؛ مرحله‌ی سرعت و شتاب در هجرت و حرکت. چهارم؛ مرحله‌ی سبقت و پیشگام و پیشتاز بودن در فضائل ...
نویسنده: آیت الله عبدالله جوادی آملی از نظر قرآن کریم هر موجودی که هستی‌اش عین ذات او نیست، فقیر است و نیازمند به مبدأ هستی‌بخش می‌باشد و از نظر قرآن کریم آن حقیقت هستی‌بخش خداست و لاغیر. و همانطوریکه خداوند شریکی در اصل ذات ندارد شریکی در آفرینش موجودات نیز ندارد. قرآن مطالبی درباره‌ی توحید ...
نویسنده: آیت الله عبدالله جوادی آملی خدا چون هستی محض و هستی صرف است به هر چیزی محیط است، و از هیچ چیزی غائب نخواهد بود، زیرا هستی نامحدود، شهود و حضور نامحدود را دربر خواهد داشت و با حضور نامحدود و شهود بی‌پایان، غیبت راه ندارد. پس هیچ چیز از خدا غائب نیست خواه ...
نویسنده: آیت الله عبدالله جوادی آملی ایمان به خدا و قیامت و نبوت و رسالت و عمل صالح، انسان را به حیات طیب می‌رساند و عصاره‌‌ی آن بحث در ضمن چند اصل یا چند امر مطرح است. اصل اول؛ طبق آیه‌‌ی سوره‌‌ی انفال، اجابت دعوت پیامبر انسان را زنده میکند. «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اسْتَجِیبُواْ ...