مطالب موجود در دسته بندی "عقاید اسلامی"

وحی

وحی

لازمه این تفسیر آن است که پیامبران را افرادی خیال‎باف و سست اندیشه بدانیم، در حالی که تاریخ، آنان را به عنوان افرادی خردمند و واقع‎نگر می‎شناسد. نقد نظریه‌ روان ناخودآگاه در تفسیر وحی در روانکاوی جدید ثابت شده است که انسان دارای دو روان است: روان خودآگاه، و روان ناخودآگاه. روان خودآگاه مربوط به ...

ادامه مطلب
راه‎های شناخت انبیاء

راه‎های شناخت انبیاء

حکمت الهی اقتضا دارد پیامبرانی از سوی خداوند برای هدایت مردم برانگیخته شوند تا از این رهگذر، زمینه لازم برای راهیابی انسانها به کمال و سعادت حقیقی خویش فراهم آید. حال این پرسش مطرح می شود که آیا اساساً راهی برای شناخت پیامبران حقیقی وجود دارد و اگر چنین است، آن راه کدام است؟ اهمیت ...

ادامه مطلب
چیستی و ضرورت دین

چیستی و ضرورت دین

الف: چیستی دین واژه دین در لغت کاربردهای مختلفی دارد برخی از کاربردهای آن که در فرهنگ‎های لغت عربی ذکر شده است، عبارتند از: جزا و مکافات، حساب و بررسی، اطاعت و انقیاد، ملت و آیین، روش و عادت، چیرگی و برتری، تدبیر امور، و آنچه وسیله پرستش خداوند است.[1] به گفته بعضی از پژوهشگران، ...

ادامه مطلب
«جبر و تفویض و اختیار» و «قضا و قدر»

«جبر و تفویض و اختیار» و «قضا و قدر»

الف) معناى لغوى جبر «جبر» در لغت به معناى واداشتن کسى به کارى با زور است، و «مجبور» یعنى کسى که با زور به کارى وادار شده است. ب) جبر در اصطلاح علماى عقاید اسلامى «جبر» در این اصطلاح یعنى: خداى متعال بندگانش را بر آن‌چه مى‏کنند مجبور کرده است؛ در کار نیک باشد یا ...

ادامه مطلب
مصادیق و تاریخچه بحث عدل الهی

مصادیق و تاریخچه بحث عدل الهی

ـ مصادیق عدل الهی مصادیق کلی عدل و حکمت الهی عبارتند از: 1. عدل و حکمت در آفرینش و تدبیر: یعنی خداوند هر موجودی را با توجه به استعداد و قابلیت ذاتی او ایجاد کرده، و متناسب با غایت مطلوب آن موجود، اسباب و شرایط لازم برای نیل به آن غایت را در اختیار او ...

ادامه مطلب
براهین عدل و حکمت الهی

براهین عدل و حکمت الهی

فلاسفه و متکلمان بر اثبات عدل و حکمت الهی براهین متعددی اقامه کرده‎اند. در این درس این براهین را بررسی خواهیم کرد. 1. برهان وجوب بالذات: برخی از متکلمان صفات الهی را براساس «وجوب بالذات» تبیین کرده‎اند. نخستین متن کلامی که این شیوه در آن به کار گرفته شده است، کتاب «الیاقوت فی علم الکلام» ...

ادامه مطلب
غایتمندی آفرینش

غایتمندی آفرینش

یکی از معانی حکمت، غایتمند بودن فعل است. غایتمندی فعل یکی از ویژگی‎های فاعل حکیم است. آن دسته از متکلمان که به اصل حسن و قبح عقلی اعتقاد داشته و عدل و حکمت الهی را براساس این اصل تفسیر کرده‎اند، بر غایتمند بودن آفرینش تأکید ورزیده‎اند و بر این عقیده‎اند که افعال خداوند معلل به ...

ادامه مطلب
شبهات جبر گرایان

شبهات جبر گرایان

در کتب کلامی در مسئله اختیار انسان شبهاتی نقل شده است که عده‎ای با استناد به آنها به عقیده جبر گرویده‎اند. این شبهات به برخی از آموزه‎ها و اصول کلامی و اعتقادی استناد داده شده است. اصول کلامی‎ای که طرفداران جبر به آنها استناد کرده‎اند عبارتند از: 1. قضا و قدر الهی یا سرنوشت. 2. ...

ادامه مطلب
انسان و سرنوشت (قضاء و قدر)

انسان و سرنوشت (قضاء و قدر)

این بحث از مسائل دیرینه‎ای است که همواره بشر در قدیم‎الایام در تمام تمدن‎ها به صورت یک مسئله شاخص و بارز با آن روبه‎رو بوده است. پس از ظهور اسلام در همان قرن اوّل هجری، در میان متکلمین اسلامی و حکماء بحث و گفت‌وگو در این مسئله رواج داشته است که از آن زمان تا ...

ادامه مطلب
تعریف عدل الهی

تعریف عدل الهی

عدل در لغت و اصطلاح در فرهنگ‎های لغت عربی برای عدل معانی یا کاربردهایی ذکر شده است که مهمترین آنها عبارتند از: تعادل و تناسب، تساوی و برابری، اعتدال یا رعایت حد وسط در امور، استوا و استقامت.[1] می‎توان گفت: جامع معانی یا کاربردهای یاد شده این است که هر چیزی در جایگاه متناسب خود ...

ادامه مطلب
حسن و قبح عقلی

حسن و قبح عقلی

اصل حسن و قبح عقلی در کلام عدلیه جایگاه برجسته‎ای دارد، و به عنوان مبنا و شالوده بحث‎های عدل در کلام اسلامی به شمار می‎رود. بدین جهت، متکلمان عدلیه در آغاز مبحث عدل الهی به بحث درباره این اصل پرداخته‎اند. تبیین قاعده حسن و قبح عقلی مفاد قاعده حسن و قبح عقلی دو چیز است: ...

ادامه مطلب
بررسی شرور و تفاوتها

بررسی شرور و تفاوتها

جایگاه بحث شرور در الهیات یکی از بحث‎های مهم و دیرینه در الهیات، بحث شرور است که در موارد مختلف مطرح گردیده است. یکی از موارد طرح این بحث در الهیات در مسئله توحید در خالقیت است. زیرا دو گانه پرستان به دو آفریدگار عقیده داشته‎اند یکی آفریدگار خیر و دیگری آفریدگار شرور. در مباحث ...

ادامه مطلب