چکیده: روش محبت یکی از روش های عاطفی در تربیت دینی است که امیرالمومنین علی (ع) آن را بهترین بستر تربیت می دانستند. بدون شک هیچ روشی چون محبت در تربیت دینی انسان موثر نیست و مفیدترین روش های تربیت به نیروی محبت کارآیی پیدا می کند. جهان آفرینش بر اساس محبت و رحمت سامان ...
نویسندگان: آیت الله احمد بهشتی (1) و پیام صدریه (2) چکیده این نوشتار در دو بخش درباره ی اخلاق فردی و مدیریتی، آن گونه که از نامه های نهج البلاغه استفاده می شود، بحث کرده است. در بخش اول درباره ی درک صحیح از خود، نگاه درست به مسئولیت، آزادگی، زهد، تخلق به فضائل و ...
2. اخلاق سیاسی و اداری – درک صحیح از مسئولیت. نگاه امیرالمؤمنین(علیه السلام) به حکومت، با عنوان وظیفه و عهدی که خداوند از علما و دانشمندان گرفته است، معنا می یابد. این اصل زمانی مجال تحقق می یابد که به خواست مردم شرایط حکومت توسط امام(علیه السلام) فراهم شد. بنابراین اصل دموکراسی و مردم سالاری ...
– عدالت گرایی، حق گرایی. رفتار امام(علیه السلام) از ابتدای حکومت بر اجرای تام و تمام عدالت و حق بنا نهاده شد. این سفارش در نامه های نهج البلاغه بارها به صورت مستقیم و غیر مستقیم به کارگزاران شده است؛ گرچه مردم هم برای برپاداری حق و عدل مخاطب امام(علیه السلام) بوده اند (نک: ن38). ...
– وفای به عهد. سیاست علوی که همراه با سایر برنامه های حکومتی طریق حق و عدل را پیش می گیرد، اقتضا می کند که هم جانب اسلام و مسلمانان و هم احترام تعهدات و معاهدات را حفظ کند. بنابراین وفا بر تعهدات غیر مسلمانانی که عهد بسته اند امری واجب تلقی می شود. دستور ...
چکیده حکمت هفتاد و سه نهج البلاغه به یکی از شرایط مهم امام در مفهوم عام کلمه می پردازد و آن تقدّم تعلیم خویش بر تعلیم دیگران است. پای بندی به این اصل سبب می شود در هدایت و راهنمایی دیگران پیش از تعلیم گفتاری به وسیله ی کردار و سیره عملی اقدام کنیم. کسی ...
رهیافت اخلاقی برحسب آنچه در قسمت اول مقاله بیان شد به رهیافت تعلیم و تربیت نزدیک است با این تفاوت که اولی خاص و دومی فراگیرتر است. در مقاله ی حاضر به نکته چینی از حکمت 73 نهج البلاغه با دو رهیافت اخیر می پردازیم: اصل تقدّم اخلاق درون شخصی بر برون شخصی گفتیم رفتار ...
چکیده مکتب اخلاقی اسلام، در همان قرن نخست، به برکت آیات روشنگر قرآن و سیره ی اخلاقی پیامبر(علیه السلام) و احادیث اخلاقی ایشان، به ویژه احادیث اخلاقی فراوان و کلمات قصار و خطبه های امیرالمؤمنین(علیه السلام) و سیره ی اخلاقی ایشان در طول 52 سال پس از پیامبر(صلی الله علیه و آله)، حتی بیش از ...
2. تصحیح مفاهیم و شرایط ارزشمند بودن فضایل اخلاقی همواره تحول های عظیم ارزشی و فرهنگی، درگیر با مفاهیم ارزشی گذشته بوده است. اگر در شرایط جدید ترسیم دقیق ارزشها صورت نگیرد و مفاهیمی جایگزین مفهوم های گذشته نگردد یا مفاهیم قبلی در معرض اصلاح و تجدید نظر قرار نگیرد؛ مفاهیم ارزشی پیشین با همان ...
3. ترجیح اهمّ بر مهم در اخلاق از آن جا که زندگی بشر سرشار از تصادمها و تضادهای بین موقعیتها و در نتیجه ارزشهای گوناگون اخلاقی است، بنابراین یک مکتب اخلاقی کامل باید تکلیف پیروانش را هنگام بروز چنین تزاحمها و تضادهایی روشن کند. به عنوان مثال هنگام تعارض بین راستگویی و به تهدید افکندن ...
چکیده شناخت خلق ها و تمیز محمود و پسندیده از مذموم و زشت آنها و آراسته شدن به اخلاق پسندیده و نیکو و زائل ساختن اخلاق ناپسند از نظر امیرالمؤمنین در رأس دانش ها قرار دارد. اخلاق نیکو در نظر آن حضرت، به منزله ی برترین همنشین و بالاترین حسب برای انسان است. یکی از ...
عیب پوشی یا سترالعیوب ضد کشف عیوب، پوشیدن و مخفی کردن عیب هاست و آن از شعبه های نصیحت است، و حدی برای ثواب آن نیست. چنان که از اخبار فراوان استفاده می شود، رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود: من ستر علی مسلم ستره الله فی الدنیا و الاخره؛ هر که برعیب مسلمانی ...