قسم به نفس و خدایی که آنرا آفرید بدن، نفس، عقل، قلب و روح، هر کدام به رزق پاک و روزى حلال نیازمند هستند و طرح به دست آوردن این رزق و روزى پاک هر کدام از این ها را خداوند حکیم على الاطلاق و حکیمان تربیت شده او؛ یعنى انبیا و ائمه طاهرین (علیهم ...
مطالب موجود در دسته بندی "اخلاق اسلامی"
سنخیت و عدم سنخیت نفوس
آثار تربیت نفس مسأله مهمّ دیگرى که در سوره یوسف مطرح شده است، مسأله نفسى است که در کمال سقوط قرار گرفته و به علت افتادن در بند سقوط، آثار شیطانى و زشتى را از خود بروز مى دهد و صاحب خود را سال ها به گناه و ستم سنگینى دچار مى سازد؛ علت آن ...
ضرورت تهذیب نفس
قدرت نفس در وجود انسان خداوند -تبارک و تعالى- مى فرماید: «وَ مَا تَأْتِیهِم مِنْ ایَهٍ مِنْ ایَاتِ رَبِّهِمْ إِلاَّ کَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِینَ»[1]؛ نَفْس یکى از مهم ترین قدرت ها در وجود انسان است که تمام برنامه هاى وجود انسان در سیطره او قرار دارد، حتى اوست که اگر از او مواظبت شود، میدان براى ...
سیر الهی نفس با چراغ عقل و وحی
حرکت نفس در مسیر الهی خداوند- تبارک و تعالى- مى فرماید: «سُبْحَانَ الَّذِى خَلَقَ الاْءَزْوَاجَ کُلَّهَا مِمَّا تُنْبِتُ الاْءَرْضُ و َمِنْ أَنفُسِهِمْ و َمِمَّا لاَ یَعْلَمُونَ»[1]؛ منزّه [از هر عیب و نقصى] است آنکه همه زوج ها را آفرید از آنچه زمین مى رویاند و از وجود خودشان و از آنچه نمى دانند. درباره دو ...
عادات نفس در ترازوی ایمان
سیری ناپذیری نفس اهل بصیرت، اشتها و معده نفس را بسیار گسترده مى دانند و بیانشان این است که این گستردگى از آیات، معارف الهیه و روایات استفاده مى شود. اگر نفس با حسنات تغذیه شود، پس نمى زند و تا هنگامى که صاحب نفس زنده است، با اشتهاى کامل و به صورت موجود گرسنه ...
عمل صالح؛ مرکب صعود نفس
سقوط و صعود نفس در طبیعت، هر موجودى با توجه به ذات و هویت و حیثیت آن، میلى دارد که آن موجود بر اساس همان میل حرکت مى کند. در این جا باید چند واقعیت را توضیح داد تا جایگاه زلیخا در سقوط نفس و یوسف در صعود نفس روشن شود. در آیه اى از ...
محاسبه نفس
مرابطۀ نفس یکی از قدم هایی که بزرگان از علمای اخلاق فرمودند، به تبع روایات اهل بیت(علیه السلام) که برای حرکت به طرف خدای متعال و جزء ضروریات هر انسانی این است که انسان باید اهل مرابطه با نفس باشد و مرابطه معنایش این است که انسان نفس را مواظبت کند و او را به ...
مقامات الهی؛ حاصل تربیت نفس
معنای «سبحان الله» سوره مبارکه یس از سوره هاى بسیار مهم قرآن مجید است که در مکه معظم نازل شده و حاوى بسیارى از مثال هاى مهم الهى است. اهمیت این سوره به دلیل مطالب موجود در آن است. پیامبر بزرگ اسلام(صلی الله علیه وآله وسلم) از این سوره به قلب قرآن تعبیر کرده اند. ...
نفس پرستی مانع خدا پرستی
مقابله حضرت فاطمه(س) با نفس پرستی نحوه بهره مندی و جامعه اسلامی از این هدایت به خاطر روشنگری است که فاطمه زهرا(س) داشتند، از دو زاویه به طور اختصار این حادثه مورد بررسی قرار گرفت. یکی، از زاویه فلسفه تاریخی و جامعه شناختی و دیگر لایه عمیق تر و باطنی تر یعنی از زاویه ارتباطی ...
اراده انسان در انتخاب بهشت و جهنم
انتخاب راه بهشت و جهنم تقسیم پایان قیامت به بهشت و جهنم در قرآن مجید، به این خاطر است که مردم در دنیا با اختیار و انتخاب خودشان به دو دسته تقسیم شده اند؛ زیرا در حساب پروردگار چنین تقسیمى وجود ندارد، او مردم را چنین تقسیم نکرده است، بلکه او با کتاب ها و ...
ابعاد وجودی انسان
انسان، تنها خلیفه خدا در زمین خداوند- تبارک و تعالى- مى فرماید: «سُبْحَانَ الَّذِى خَلَقَ الاْءَزْوَاجَ کُلَّهَا مِمَّا تُنْبِتُ الاْءَرْضُ وَمِنْ أَنفُسِهِمْ وَمِمَّا لاَ یَعْلَمُونَ»[1] منزّه[از هر عیب و نقصى]است؛ آنکه همه زوج ها را آفرید از آنچه زمین مى رویاند و از وجودشان و از آنچه نمى دانند. خداوند- تبارک و تعالى- در ابتداى ...
انسان؛ موجود مادی ومعنوی
اوج وصال و اوج هجران در سوره مبارکه یوسف، نکات فراوانی وجود دارد که دو مورد آن اهمیت فوق العادهای دارد:«حقیقتاول، اوج وصال انسان به وجود مقدس حضرت حق و دوم، اوج هجران و جدایى انسان از پروردگار است».بحث از اوج وصال و منافع ابدى مربوط به انسان است و بحث از اینکه این انسان ...