نخست لازم است واژه فطرت تعریف شود تا افق مناسب برای بحث ایجاد گردد. «فطرت» از ماده «فطر» به معنای شکافتن چیزی از طرف طول است، سپس به هرگونه شکافتن اطلاق شده است و از آن جا که آفرینش و خلقت به منزله شکافتن پرده تاریک عدم است، یکی از معانی مهم این واژه، همان ...
دسته بندی های موجود در بخش"اسلام شناسی"
- اصول اعتقادی (777)
- تربیت و مشاوره (598)
- خانواده (227)
- جوان و نوجوان (148)
- ازدواج (117)
- تحصیل (65)
- علوم قرآنی (343)
- شبهات اخلاقی (217)
- اعیاد اسلامی (211)
- عید غدیر خم (185)
- ماه رمضان (176)
- سایر روزها و ماه ها (103)
- شب های قدر (46)
- عید نوروز (45)
- روز مباهله (41)
- عید فطر (35)
- روز قدس (31)
- ماه شعبان (20)
- ماه رجب (20)
- آیت الله بهجت (54)
- آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی (43)
- آیت الله سید علی آقا قاضی (42)
- شیخ مفید (42)
- شهید دستغیب (38)
مطالب موجود در بخش "اسلام شناسی"
اختیار انسان در شرایط گوناگون فرق می کند، آیا این مسأله در سنجش اعمال انسان در روز قیامت تأثیری دارد ؟
ابتدا باید بیان شود که حکمت خداوند به این تعلق گرفته است که انسان مختار باشد قال الله تبارک و تعالی: «إِنَّا هَدَیْناهُ السَّبِیلَ إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً»[1] به این معنا که ما راه را به او نشان دادیم خواه شاکر باشد و پذیرا گردد یا ناسپاس. این آیه خط بطلان بر مکتب جبر ...
اگر خدا آینده ما را تعیین می کند و از آینده ما خبر دارد، چرا می خواهد که ما بد باشیم؟ چرا به ما قدرت بر کار بد داده است تا به جهنم برویم؟
این که در سؤال آمده (خداوند تعیین کننده آینده ما است) نیاز به تبیین دارد: اگر منظور از تعیین آینده، تعیین سرنوشت و قضا و قدر الهی است، دو صورت دارد؛ اگر تعیین سرنوشت از سوی خداوند به معنای انکار اسباب و مسببات و از آن جمله قوه و نیرو و اراده و اختیار بشر ...
جبر محیط اجتماعی و تاریخی در فرد مقصّر یا قاصر تأثیر دارد یا خیر به عبارتی آیا وی مختار است یا مجبور؟
برای روشن شدن زوایای مختلف بحث، در گام نخست با نظر افکندن به خاستگاههای تئوریک بحث جبر اجتماعی و تاریخی، به تحلیل و تبیین و ارزیابی این دو رویکرد پرداخته و در پایان ارتباط این دو مقوله را با شخص مقصر و قاصر بررسی خواهیم کرد. 1. جبر اجتماعی غالباً اعتقاد به جبر اجتماعی در ...
خداوند با اینکه میدانست افرادی مثل شمر به جهنم میروند پس چرا آنها را آفرید و آیا لطف خدا اقتضا نمیکرد برای اینکه شمر به جهنم نرود او را نیافریند؟
همانطور که میدانیم شمر یک انسان است و اگر گنهکار شده است از این رو است که مثل سایر انسانها دارای اختیار بوده است و به جای قدم نهادن در راه بندگی، راه عصیان را پیش گرفته است. پس سؤال را این طور میتوان مطرح کرد که چرا خداوند انسان مختار را آفرید با علم ...
معیار و ملاک حضرت حق در انتخاب اولیاء ا… چیست؟ آیا فقط علم حضوری خداوند است؟ اشکال اینست که خداوند در عالم ذر که ارواح تمام انسانها را جمع کرد آن ها را شاهد بر یگانگی خود گرفت و آنها «بلی» گفتند، آیا این «بلی» اختیاری بود یا اجباری؟
اگر بخواهیم به طور مفصّل و دقیق به این پرسش پاسخ دهیم، ابتدا باید سؤال مذکور را به سه پرسش تبدیل نمائیم و آن سه پرسش اینست: 1. در پیشگاه خداوند معیار در گزینش اولیاء الله چیست؟ 2. اگر معیار انتخاب, علم حضوری الهی است آیا علم حضوری خداوند به افعال انسان موجب سلب اختیار ...
اگر کسی بگوید ابن ملجم لعنه الله علیه در کشتن حضرت علی ـ علیه السّلام ـ قصد خیر داشت. چون فرضاً یقین پیدا کرده بود که حضرت علی ـ علیه السّلام ـ و معاویه و عمر و عاص فتنه برای اسلام هستند و باید از مسیر اسلام برداشته شوند. لذا هرچند در کشتن علی ـ علیه السّلام ـ به خطا رفت لکن از باب انقیاد باید معاقب نشود؟
پرسش دو بعد دارد، یک بعد کلی و عام و یک بعد شخصی و خاص. بعد کلی قضیه را، لازم است به این صورت مطرح نمود که اگر مسلمان معتقد به مبانی اسلام از قبیل وحدانیت ذات حق، رسالت پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ معاد و … مرتکب خطایی بزرگی چون قتل ...
آیا فقط برای اینکه جبر پیش نیاید خدا جلوی توطئه سقیفه و عمر نگرفت, در صورتی که اگر خداوند چنین می فرمود هدف نبوت عامه و خاصه حاصل می شود آیا این نتیجه کمی است و ارزش یک امداد غیبی را نداشتند؟
برای روشن شدن جواب از تذکر چند نکته ناگزیریم: 1- منطق اسلام آزادی در انتخاب راه سعادت و پذیرش دین است: انسان و همچنین جنیان، مختار و آزاد آفریده شده اند تا خود با اختیار خود راه سعادت را، و دینی را برگزینند. چنانکه قرآن می فرماید: (اِنّا هدیناه السبیل اما شاکراً و اما کفوراً)[1] ...
آیا سرگذشت هر فرد نزد خداوند تعیین شده است؟ آیا قابل تغییر است؟ و اگر خداوند به همه چیز دانا و به عاقبت هر فرد آگاه است، چرا او را خلق می نماید؟
یکی از اوصاف خداوند سبحان علم است و به این معنا که به تمام امور دنیا آگاه و دانا است، و از هر چیزی آگاه است. علم خداوند مراتب مختلفی دارد که برخی از آن ها صفات ذات خداوند است و برخی صفت فعلی. لازم به ذکر است که علم و دانایی خداوند، از نقایص ...
آیا انسان در انتخاب سرنوشت خود و انتخاب کارهای نیک و بد مختار است یا خداوند سرنوشت و انجام این کارها را بر انسان از قبل مقرر کرده است؟
این سؤال از مسائل دیرینهای است که همواره بشر با آن روبهرو بوده است. پس از ظهور اسلام در همان قرن اوّل هجری، در میان متکلمین اسلامی و حکماء بحث و گفتوگو در این مسئله رواج داشته است. از آن زمان تا به حال، عقاید و آراء متفاوت و متضادی در این زمینه ارائه شده ...
آیا عوامل معنوی بر عوامل طبیعی غلبه دارد؟ مثلاً هواشناسی بر اساس بررسی های طبیعی میگوید فردا باران نمیبارد، ولی عوامل معنوی مثل دعا باعث باریدن باران می شود. اینها چگونه تفسیر میشوند؟
در حوادثی که در محیط زندگی انسان رخ می دهد از دیدگاه قرآن دو گونه عوامل نقش دارند: 1. عوامل طبیعی: همان چیزهایی که در طبیعت به عنوان سبب وقوع حوادث دیده میشوند و همه آن را قبول دارند، مثل نزول باران که سبب رویش گیاهان میشود. «و از ابرهای بارانزا آبی فراوان نازل کردیم، ...
با توجه به قضا و قدر الهی, تلاش برای رسیدن به سعادت مفهومی ندارد، چون سرنوشت ما از قبل معلوم است؛ همان گونه که دعا کردن تأثیری ندارد؟
برای روشن شدن زوایای مختلف بحث ناگزیراز بیان چند مطلب هستیم: 1. مفهوم قضا و قدر واژه «قدر» به معنای اندازه، و «تقدیر» به معنای سنجش و اندازهگیری و چیزی را با اندازه معینی ساختن است و واژه «قضاء» به معنای یکسره کردن و به انجام رساندن و داوری کردن (که آن هم نوعی به ...