اصول ملکات حمیده چهار است: حکمت، عفت، شجاعت، عدالت. رؤس ملکات ارجمند انسانی منحصر در همین ملکات چهارگانه است.
مطالب موجود در دسته بندی "سیر و سلوک"
نصایح اخلاقی آیت الله شب زنده دار ؛ یقین بهتربن مونس قلب
امام امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در وصیت خود به فرزندشان امام حسن مجتبی علیه‌السلام می‌فرمایند: «خیر ما ألقی فی‌القلب الیقین»؛ (من‌لایحضره‌الفقیه/4/291) قلب انسان مانند زمینی است که برای شکوفایی نیاز به بذر دارد و امام علیه‌السلام ضمن این فرمایش، بهترین بذر را یقین معرفی کرده‌اند؛ چراکه آن‌قدر آثار ارزنده‌ای بر یقین مترتب می‌شود که جداً بهت‌آور ...
نصایح اخلاقی آیت الله ناصری ؛ «شیعه حقیقی کیست؟»
خداوند متعال چندین مرتبه در قرآن کریم اعلام فرموده است که من بنده‌های خودم را دوست دارم و مؤمنین هم مرا دوست دارند. از این‌رو اگر خداوند دوستمان نداشت این همه نعمت و مهلت در معصیت به ما نمی‌داد! خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «قل إن کنتم تحبّون‌الله فاتبعونی»؛ (آل‌عمران/31) کسی نیست که بگوید من ...
نصایح اخلاقی آیت الله شب زنده دار ؛ «ثمرات درخت یقین»
خواجه نصیرالدین طوسی در کتاب «اوصاف الاشراف» در مورد یقین این‌طور فرمودند که: «یقین اعتقاد جازم و ثابتی است که زوالش ممکن نیست و آن مرکب از دو علم است، علم به مطلب و علم به اینکه خلاف آن محال است»، سپس ایشان برای یقین، مراتبی را در نظر می‌گیرد؛ مرتبه اول؛ علم‌الیقین است که ...
نصایح اخلاقی آیت الله شب زنده دار ؛ منشأ پیدایش ایمان و تقویت آن
ایمان از راه‌های مختلفی برای انسان حاصل می‌شود که اولین منشأ پیدایش آن، فطرت است. خداوند انسان را طوری آفریده که توجه به خدا را به همراه دارد؛ «فطرت الله التی فطرالناس علیها»؛ که این ایمان، فطری است که در نهاد همه انسان‌ها به ودیعه نهاده شده است. ایمان دوم، ایمان استدلالی است که شخص، ...
نصایح اخلاقی آیت الله شب زنده دار ؛ پرهیز از محرمات ، زمینه‌ساز نیل به کمالات
از جمله چیزهایی که باید در انسان کامل بشود، ایمان به غیب است و خداوند متعال وعده داده که من این مددهای غیبی را شامل شما می‌کنم؛ حال انسان باید زمینه‌هایی را برای خود فراهم آورد و آن‌گاه از فیاض عالم بخواهد که: «دست مرا بگیر»؛ تا مددهای غیبی که نردبان ترقی و کمال نفس است، شامل حال انسان بشود.
توصیه های اخلاقی آیت الله مظاهری ؛ «مقام صبر در عبادت»
صبر از نظر علمای اخلاق «أم‌الفضایل» است؛ یعنی همه فضیلت‌ها از این صفت سرچشمه می‌گیرد. اگر کسی ملکه صبر و استقامت در زندگی داشته باشد، عاقبت به خیر می‌شود و سقوط نمی‌کند. و برعکس یک آدم بی‌صبر، بالاخره در زندگی سقوط می‌کند و سقوطش هم عجیب است. وقتی تاریخ را مرور کنیم، خواهیم دید که ...
شب زنده داری
شب زنده داری:(1) از نظر قرآن کریم، انسان در حرکت به سوی پروردگار هستی است و منتهای این سیر که در مسیری پر رنج و پر مشقّت واقع شده است، خداوند متعال می‌باشد: «یا أَیُّهَا الْإِنْسانُ إِنَّکَ کادِحٌ إِلى رَبِّکَ کَدْحاً فَمُلاقیهِ؛ اى انسان! تو با تلاش و رنج بسوى پروردگارت می روى و او ...
دستورالعملی ارزنده برای سیر و سلوک : تلاوت قرآن
تلاوت قرآن(1) دستورالعمل بعدی که خداوند توسّط جبرئیل به پیامبر خود ابلاغ می فرماید، خواندن قرآن کریم است: «وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتیلا؛ و قرآن را با دقّت و تأمّل بخوان».(2) یعنی قرآن را با آرامش و آهسته آهسته، تلاوت کن. مقصود از ترتیل آن است که آیات، شمرده شمرده تلاوت شود. گویا اینکه تلاوت کننده با ...
دستورالعملی ارزنده برای سیر و سلوک : عترت (علیهم السلام)
عترت (علیهم السلام)(1) به مناسبت مطالبی که در مورد قرآن کریم و تأثیر شگرف انس با آن کتاب نورانی در پیشرفت سیر و سلوک بیان شد، لازم است قدری به ضرورت تمسّک به ثقل قرآن، یعنی عترت«سلام الله علیهم» پرداخته شود و اثرات سازندۀ ارتباط با چهارده‌معصوم«سلام الله علیهم»، تشریح گردد. از جمله روایاتی که ...
نصایح آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی ؛ شیطان در کمین دعاهای ما!
انسان نباید خالق را به مخلوق قیاس کند. قانون کلی‌‌ای داریم که خداوند خوش ندارد و اینکه مورد سخط هم هست که اگر محتاج شدم و گره به کارم افتاد، ابتدا سراغ مخلوقی مثل خودم بروم؛ بلکه عکس آن است، دوست دارد که اول به سراغ او بروی.
دستورالعملی ارزنده برای سیر و سلوک فعالیّت و ذکر
فعالیّت و ذکر(1) •فعالیت خداوند منّان، دستورالعمل بعدی را در این آیه بیان می‌فرماید: «اِنّ لَکَ فِی النَّهارِ سَبْحاً طَویلاً؛ و البته برای تو در روز کار و اشتغال طولانى است (و کمتر به عبادت میرسی)».(2) مقصود حق تعالی از نزول این آیۀ شریفه، امر به تلاشی بی‌وقفه برای دنیا و آخرت، در جهت بهتر ...