شخصی حضور امام صادق (ع) مشرف شد و گفت: در قرآن دو آیه است که من طبق دستور آن دو آیه عمل میکنم، ولی نتیجه نمیگیرم.
امام صادق (ع) فرمود: آن دو آیه کدام است؟
او عرض کرد:
1- «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ». (دعا کنید مرا، که من دعای شما را مستجاب میکنم).[1]
2- «وَ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَهُوَ یُخْلِفُهُ وَ هُوَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ». (و هر چیزی را که در راه خدا انفاق کنید خدا جای آن را پر میکند و او بهترین روزی دهندگان است).[2]
من دعا میکنم، دعایم به استجابت نمیرسد، و انفاق میکنم ولی عوضش را نمیبینم.
امام صادق (ع) در مورد آیه اول فرمود: آیا فکر میکنی که خداوند از وعده خود تخلّف کند؟
او عرض کرد: نه.
فرمود: پس علّت عدم استجابت دعا چیست؟
او عرض کرد: نمیدانم.
امام فرمود: ولی من به تو خبر میدهم، کسی که اطاعت خدا کند در آنچه امر به دعا کرده، و جهت دعا را رعایت کند، دعایش اجابت خواهد شد.
او عرض کرد: جهت دعا چیست؟
امام فرمود: نخست حمد خدا کنی و نعمت او را یادآور شوی، شکر کنی و بعد درود بر پیامبر (ص) فرستی، سپس گناهانت را به خاطرآوری و اقرار کنی و از آنها به خدا پناه بری و توبه نمائی، این است جهت دعاء.
و امّا در مورد آیه دوم، آیا فکر میکنی خداوند خلف وعده میکند؟
او عرض کرد: نه.
امام فرمود: پس چرا جای انفاق پر نمیشود؟
او عرض کرد: نمیدانم.
امام فرمود: اگر کسی از شما مال حلالی به دست آورد و در راه حلال انفاق کند، هیچ درهمی را انفاق نمیکند، مگر اینکه خدا عوضش را به او خواهد داد.
پس شرط نتیجهگیری از انفاق، به دست آوردن مال از راه حلال و همچنین انفاق آن در راه حلال است.
[1] – سوره مؤمن: آیه 40.
[2] – سوره سبأ: آیه 39.