دعای 46 صحیفه سجادیه
ایشان هنگامی که سلام نماز را گفتند و از نماز فارغ شدند ، ایستادند و رو به قبله کردند و فرمودند :
یَا مَنْ یَرْحَمُ مَنْ لَا یَرْحَمُهُ الْعِبَادُ
اى کسى که رحم مىکند، به آنکه بندگان به او رحم نمىکنند.
وَ یَا مَنْ یَقْبَلُ مَنْ لَا تَقْبَلُهُ الْبِلَادُ
و اى کسى که مىپذیرد، آن را که (اهل) شهرها او را نمىپذیرند.
وَ یَا مَنْ لَا یَحْتَقِرُ أَهْلَ الْحَاجَهِ إِلَیْهِ
و اى کسى که حاجتمندانش را خوار و پست نمىشمارد.
وَ یَا مَنْ لَا یُخَیِّبُ الْمُلِحِّینَ عَلَیْهِ .
و اى کسى که اصرارکنندگانِ خود را ناامید نمىکند.
وَ یَا مَنْ لَا یَجْبَهُ بِالرَّدِّ أَهْلَ الدَّالَّهِ عَلَیْهِ
و اى کسى که دست رد بر پیشانى آنان که به محبّت او اعتماد دارند، نمىزند.
وَ یَا مَنْ یَجْتَبِی صَغِیرَ مَا یُتْحَفُ بِهِ ، وَ یَشْکُرُ یَسِیرَ مَا یُعْمَلُ لَهُ .
و اى کسى که تحفه خردى را که به او داده مىشود، برمىگزیند و اندک عملى را که براى او انجام مىشود، سپاس مىدارد.
وَ یَا مَنْ یَشْکُرُ عَلَى الْقَلِیلِ وَ یُجَازِی بِالْجَلِیلِ
و اى کسى که (عمل) کم را سپاس مىگذارد و پاداش بزرگ مىدهد.
وَ یَا مَنْ یَدْنُو إِلَى مَنْ دَنَا مِنْهُ .
و اى کسى که به هر که به او نزدیک شود، نزدیک مىشود.
وَ یَا مَنْ یَدْعُو إِلَى نَفْسِهِ مَنْ أَدْبَرَ عَنْهُ .
و اى کسى که به سوى خود مىخواند کسى را که، از او روى گردانَد.
وَ یَا مَنْ لَا یُغَیِّرُ النِّعْمَهَ ، وَ لَا یُبَادِرُ بِالنَّقِمَهِ .
و اى کسى که نعمت را تغییر نمىدهد و به کیفر سخت، شتاب نمىکند.
وَ یَا مَنْ یُثْمِرُ الْحَسَنَهَ حَتَّى یُنْمِیَهَا ، وَ یَتَجَاوَزُ عَنِ السَّیِّئَهِ حَتَّى یُعَفِّیَهَا .
و اى کسى که نیکى را بارور مىکند، تا آن را بیفزاید و از بدى درمىگذرد، تا آن را محو کند.
انْصَرَفَتِ الآْمَالُ دُونَ مَدَى کَرَمِکَ بِالْحَاجَاتِ ، وَ امْتَلَأَتْ بِفَیْضِ جُودِکَ أَوْعِیَهُ الطَّلِبَاتِ ، وَ تَفَسَّخَتْ دُونَ بُلُوغِ نَعْتِکَ الصِّفَاتُ ،
فَلَکَ الْعُلُوُّ الْأَعْلَى فَوْقَ کُلِّ عَالٍ ، وَ الْجَلَالُ الْأَمْجَدُ فَوْقَ کُلِّ جَلَالٍ .
آرزوها پیش از رسیدن به پایان کرمت، با حاجتها برآورده شده است و ظرف خواستهها با زیادى جودت، پر گشته است
و توصیفها پیش از رسیدن به وصف تو، از هم گسیختهاند. پس بلندترین بلندى بر فوق هر بلندى،
و بزرگترین بزرگى بر فوق هر بزرگى براى توست.
کُلُّ جَلِیلٍ عِنْدَکَ صَغِیرٌ ، وَ کُلُّ شَرِیفٍ فِی جَنْبِ شَرَفِکَ حَقِیرٌ ، خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَیْرِکَ ، وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِ لَّا لَکَ ،
وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلَّا بِکَ ، وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلَّا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَکَ
هر بزرگى نزد تو کوچک، و هر بزرگوارى در کنار بزرگوارىات حقیر است. آنان که بر جز تو وارد شدند، ناامید گشتند و آنان که به غیر تو پرداختند،
زیان دیدند و آنان که بر درگاه جز تو رفتند، ضایع شدند و جویندگان که غیر از فضل تو جویا شدند، دچار خشکسالى گردیدند
.
بَابُکَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ ، وَ جُودُکَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِینَ ، وَ إِغَاثَتُکَ قَرِیبَهٌ مِنَ الْمُسْتَغِیثِینَ .
در تو براى آنان که خواهانند، باز است و بخشش تو براى درخواستکنندگان، روا است
و فریادرسىات به فریاد رس خواهان، نزدیک است.
لَا یَخِیبُ مِنْکَ الآْمِلُونَ ، وَ لَا یَیْأَسُ مِنْ عَطَائِکَ الْمُتَعَرِّضُونَ ، وَ لَا یَشْقَى بِنَقِمَتِکَ الْمُسْتَغْفِرُونَ
آرزومندان از (درگاه) تو بىبهره نمىشوند و آنان که به تو پرداختند، از عطایت مأیوس نمىگردند
و آمرزشخواهان به کیفرت تیرهبخت نمىشوند.
رِزْقُکَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاکَ ، وَ حِلْمُکَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاکَ ، عَادَتُکَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِیئِینَ ، وَ سُنَّتُکَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِینَ
حَتَّى لَقَدْ غَرَّتْهُمْ أَنَاتُکَ عَنِ الرُّجُوعِ ، وَ صَدَّهُمْ إِمْهَالُکَ عَنِ النُّزُوعِ .
روزىِ تو براى کسى که تو را نافرمانى کرده، گسترده است و حلمت به کسى که با تو دشمنى نموده، پرداخته است.
عادت تو احسان به بدکاران، و روش تو مهربانى با تجاوزکنندگان است. تا اینکه مهلت دادن
تو آنان را از بازگشتن فریب داد و فرصت دادن تو، آنها را از دست برداشتن بازداشت.
وَ إِنَّمَا تَأَنَّیْتَ بِهِمْ لِیَفِیؤُوا إِلَى أَمْرِکَ ، وَ أَمْهَلْتَهُمْ ثِقَهً بِدَوَامِ مُلْکِکَ ، فَمَنْ کَانَ مِنْ أَهْلِ السَّعَادَهِ خَتَمْتَ لَهُ بِهَا ،
وَ مَنْ کَانَ مِنْ أَهْلِ الشَّقَاوَهِ خَذَلْتَهُ لَهَا .
همانا از این رو با آنان درنگ کردهاى، تا به فرمان تو بازگردند و از آن جهت مهلتشان دادهاى که به دوام پادشاهى خود اعتماد دارى.
پس هر که از سعادتمندان باشد، برایش به سعادت پایان دهى و هر که از شقاوتمندان باشد، او را از آن جهت خوار مىکنى.
کُلُّهُمْ صَائِرُونَ ، إِلَى حُکْمِکَ ، وَ اُمُورُهُمْ آئِلَهٌ إِلَى أَمْرِکَ ، لَمْ یَهِنْ عَلَى طُولِ مُدَّتِهِمْ سُلْطَانُکَ ،
وَ لَمْ یَدْحَضْ لِتَرْکِ مُعَاجَلَتِهِمْ بُرْهَانُکَ .
همه ایشان به حکم تو مىرسند و کردارشان به فرمان تو خواهد رسید. درازى زمانِ ایشان، سلطنت تو را سست نکرده
و از جهت شتاب نکردن در عذاب آنان، برهان تو باطل نشده است.
حُجَّتُکَ قَائِمَهٌ لَا تُدْحَضُ ، وَ سُلْطَانُکَ ثَابِتٌ لَا یَزُولُ ، فَالْوَیْلُ الدَّائِمُ لِمَنْ جَنَحَ عَنْکَ ،
وَ الْخَیْبَهُ الْخَاذِلَهُ لِمَنْ خَابَ مِنْکَ ، وَ الشَّقَاءُ الْأَشْقَى لِمَنِ اغْرَّ بِکَ .
حجّت تو پابرجاست که باطل نمىشود و سلطنت تو ثابت و بىزوال است. پس افسوس همیشگى، براى کسیست که از تو برگشته
و یأس ذلّتبار براى کسیست که از تو ناامید شده و بدبختترین بدبختى براى کسیست که به تو مغرور گشته.
مَا أَکْثَرَ تَصَرُّفَهُ فِی عَذَابِکَ ، وَ مَا أَطْوَلَ تَرَدُّدَهُ فِی عِقَابِکَ ، وَ مَا أَبْعَدَ غَایَتَهُ مِنَ الْفَرَجِ ، وَ مَا أَقْنَطَهُ
مِنْ سُهُولَهِ الَْمخْرَجِ عَدْلًا مِنْ قَضَائِکَ لَا تَجُورُ فِیهِ ، وَ إِنْصَافاً مِنْ حُکْمِکَ لَا تَحِیفُ عَلَیْهِ .
أَکْثَرَ چه زیاد است از حالى به حالى گشتن او، در عذاب تو! و چه طولانى است پىدرپى بازگشتنش، در کیفرت! و چه دور است
که در پایان ( کار ) او گشایش حاصل شود! و چه ناامید است از به آسانى رهایى یافتن ! ( همه گرفتارىهایش )
از روى عدل در حکم توست، که در آن ستم نمىکنى. و از حکم منصفانه توست، که بر او جفا نمىنمایى.
فَقَدْ ظَاهَرْتَ الْحُجَجَ ، وَ أَبْلَیْتَ الْأَعْذَارَ ، وَ قَدْ تَقَدَّمْتَ بِالْوَعِیدِ ، وَ تَلَطَّفْتَ فِی التَّرْغِیبِ ، وَ ضَرَبْتَ الْأَمْثَالَ ،
وَ أَطَلْتَ الْإِمْهَالَ ، وَ أَخَّرْتَ وَ أَنْتَ مُسْتَطِیعٌ لِلمُعَاجَلَهِ ، وَ تَأَنَّیْتَ وَ أَنْتَ مَلِیءٌ بِالْمُبَادَرَهِ
پس به تحقیق حجّتها را، پىدرپى آشکار کردهاى و عذرها را، بیان نمودهاى و هشدارها را، پیشتر دادهاى
و با لطف خود، ترغیب نمودهاى و مَثَلها زدهاى و مهلتِ طولانى دادهاى و با آنکه بر شتاب نمودن توانایى،
(عذاب را) به تأخیر انداختهاى و با آنکه به پیشدستى کردن قادرى، درنگ نمودهاى.
لَمْ تَکُنْ أَنَاتُکَ عَجْزاً ، وَ لَا إِمْهَالُکَ وَهْناً ، وَ لَا إِمْسَاکُکَ غَفْلَهً ، وَ لَا انْتِظَارُکَ مُدَارَاهً ، بَلْ لِتَکُونَ حُجَّتُکَ أَبْلَغَ ، وَ کَرَمُکَ أَکْمَلَ ،
وَ إِحْسَانُکَ أَوْفَى ، وَ نِعْمَتُکَ أَتَمَّ ، کُلُّ ذَلِکَ کَانَ وَ لَمْ تَزَلْ ، وَ هُوَ کَائِنٌ وَ لَا تَزَالُ .
درنگ نمودن تو از روى ناتوانى نبوده است و مهلت دادنت نه از روى سستى، و خوددارىات نه از روى غفلت، و به تأخیر انداختنت
نه از روى نرمى کردن است. بلکه براى آنست که حجّت تو رساتر، و کرم تو کاملتر، و احسان تو فراوانتر،
و نعمت تو تمامتر باشد و همه آنها از ازل بوده است، و آنها تا ابد پایدار خواهد بود.
حُجَّتُکَ أَجَلُّ مِنْ أَنْ تُوصَفَ بِکُلِّهَا ، وَ مَجْدُکَ أَرْفَعُ مِنْ أَنْ یُحَدَّ بِکُنْهِهِ ، وَ نِعْمَتُکَ أَکْثَرُ مِنْ أَنْ تُحْصَى بِأَسْرِهَا ،
وَ إِحْسَانُکَ أَکْثَرُ مِنْ أَنْ تُشْکَرَ عَلَى أَقَلِّهِ
حجّت تو بزرگتر از آنست که به همه آن وصف شود، و بزرگى تو بالاتر از آنست که حقیقت آن به حدّى درآید، و نعمت تو بیشتر از آنست
که تمامش به شماره آید، و احسان تو افزونتر از آنست که بر کمترین آن شکر توان کرد.
وَ قَدْ قَصَّرَ بِیَ السُّکُوتُ عَنْ تَحْمِیدِکَ ، وَ فَهَّهَنِیَ الْإِمْسَاکُ عَنْ تَمْجِیدِکَ ،
وَ قُصَارَایَ الْإِقْرَارُ بِالْحُسُورِ ، لَا رَغْبَهً یَا إِلَهِی بَلْ عَجْزاً .
و سکوت، مرا از سپاس تو به کوتاهى انداخته، و خوددارىْ (از سخن)، مرا از بزرگ داشتن تو درمانده کرده،
و نهایت تلاش من اقرار به درماندگى است. نه از روى بى رغبتى -اى خداى من- بلکه از روى ناتوانى است.
فَهَا أَنَا ذَا أَؤُمُّکَ بِالْوِفَادَهِ ، وَ أَسْأَلُکَ حُسْنَ الرِّفَادَهِ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اسْمَعْ نَجْوَایَ ، وَ اسْتَجِبْ دُعَائِی ،
وَ لَا تَخْتِمْ یَوْمِی بِخَیْبَتِی ، وَ لَا تَجْبَهْنِی بِالرَّدِّ فِی مَسْأَلَتِی ، وَ أَکْرِمْ مِنْ عِنْدِکَ مُنْصَرَفِی ، وَ تُرِیدُ مُنْقَلَبِی ،
إِنَّکَ غَیْرُ ضَائِقٍ بِمَا تُرِیدُ ، وَ لَا عَاجِزٍ عَمَّا تُسْأَلُ ، وَ أَنْتَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ،
وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
پس اینک منم که آهنگ آمدن به درگاه تو را نمودم و پذیرایى نیکو از تو مىخواهم. پس بر محمّد و خاندانش درود فرست و نجوایم را بشنو
و دعایم را مستجاب کن و روزم را به ناامیدى به پایان نرسان و در خواهشم، دست رد بر پیشانىام نزن و رفتنم را از نزدت و بازگشتم
را به سویت، گرامى دار. به درستى که تو آنچه بخواهى، برایت سخت و دشوار نیست و از آنچه از تو درخواست شود،
ناتوان نیستى و تو بر هر چیزى توانایى و هیچ حرکت و نیرویى نیست، مگر به یارى خداوند بلندمرتبه بزرگ.