حفظ قرآن به دو شکل ممکن است: 1. حفظ ترتیبی[1] 2. حفظ موضوعی
«حفظ ترتیبی» یعنی حفظ آیات از ابتدای قرآن تا پایان آن. «حفظ موضوعی» به معنای حفظ آیات دسته‌بندی شده در موضوع‌های متفاوت است. کسانی که از حافظه‌ی متوسط و وقت بیش‌تر برخوردارند، شایسته است در مسیر حفظ ترتیبی گام بردارند. برای آنان که از حافظه‌ی متوسط یا فرصت کافی بی‌بهره‌اند، حفظ موضوعی یا حفظ بعضی از سوره‌های کوچک و دارای فضیلت، سودمندتر است. یکی از یاران پیامبر اسلام ـ صلی اللّه علیه و آله ـ نزد حضرت آمد و گفت: قرآن از ذهنم رمیده و نگهداری‌اش برایم دشوار شده است.
حضرت فرمود: «لا تُحَمِّلْ عَلَیْکَ ما لاتُطیقُ وَ عَلَیْکَ بِالسُّجُود.»[2] کاری که توان انجامش را نداری، انجام مده؛ و بر تو باد سجده کردن.
سفره کرم و نعمت الاهی برای همگان باز است و چقدر زیبا است که هرکسی می‌تواند به اندازه‌ی ظرفیت و توان و استعداد خود از قرآن کریم استفاده نماید. در رحمت حفظ قرآن بر همگان گشوده است، عده‌ای که از استعداد و حافظه‌ی قوی برخوردارند و وقت لازم جهت حفظ دارند بسیار به‌جاست که از ابتدا شروع به حفظ نموده و منظم و به ترتیب سوره‌ها را حفظ نمایند.
ولی افرادی که توان حفظ کامل و از ابتدا تا انتها را ندارند، در حد توان برای خود برنامه‌ریزی نمایند؛ به ‌گونه‌ای که سوره‌های مورد علاقه را حفظ نمایند و شروع آن از سوره‌های کوچک باشد.
نکته‌ی جالب توجه این است که حفظ موضوعی قرآن برای همگان مفید فایده و امکان‌پذیر است. قرآن مشتمل بر معارف گرانبها و متعددی است در موضوعات مختلف اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی، حقوقی، عبادی و… که ما می‌توانیم با انتخاب موضوع، آیات مربوط به آن‌را شناسایی نموده و حفظ نماییم.