با اینا واحد امو پاس می کنم
امتحان یعنی اضطراب و بی خوابی و هزار مشکل … ولی ما فکر کردیم با یک برنامه ریزی مناسب و چند توصیه می شود کارنامه بهتری داشت. نظرات دکتر وفا را از دست ندهید.

برنامه ریزی برای ساعات مدرسه و بعد از مدرسه
افراد به لحاظ خلق و خو و شخصیت متفاوت اند و نسخه ای کلی نمی توان برای همه تجویز کرد. ژنتیک، تربیت، محیط و امکانات باعث می شود که یک فرد خصوصیات ویژه ای کسب کند. بعضی راحت طلب و خوش گذران اند، برخی جدی و با پشتکار. بعضی فکر می کنند که لحظه ها در حال فرار است و آنها عقب افتاده اند و برخی فکر می کنند که حالا حالاها وقت دارند. بعضی ها سر سخت و لجوج اند، برخی نرم خو و مسالمت جو هستند…. بنابراین هر کس با ویژگی های خاص خود رفتار می کند. البته از طرف دیگر، این واقعیت هم وجود دارد که دنیا هر لحظه در حال تغییر است و در این جهان پر از تغییر لحظه ای، اگر برنامه نداشته باشیم، نسبت به دیگران و جهان عقب خواهیم ماند و عقب ماندن یعنی ذلیل شدن، یعنی وابسته شدن، یعنی مدیر خود نبودن و در نهایت تسلط بر زندگی شخصی خود نداشتن.
اگر والدین خود برنامه داشته باشند و فرزندان خود را با برنامه بزرگ کنند (البته بعد وسواس گونه آن مدنظر نیست)، فرزندان به این نتیجه خواهند رسید که باید در حداقل زمان، حداکثر استفاده را ببرند. آن کس که برنامه دارد، اولاً دغدغه و دلهره ندارد، وقت خود را در اختیار دارد، از لحظه های خود بهره و لذت می برد و از همه مهم تر تمرکز فکر خواهد داشت و در درجه بعد، برای درس و امتحان، اضطراب نخواهد داشت. باید برای فرزندان زمان ها را تفکیک و مشخص کرد. باید بدانند که چند ساعت در مدرسه و چند ساعت در خانه اند؛ چه میزان از این زمان در خانه را می توانند به چه موضوعاتی اختصاص دهند و به راحتی مشغول همان کاری شوند که در برنامه آورده اند. مثلاً وقتی برنامه ریزی کرده اند که بازی کنند یا تلویزیون تماشا کنند، دیگر کسی مزاحم آنها نخواهد شد که چرا این کار را می کنی… در واقع آنها با برنامه ریزی برای خود، رفتار دیگران را نیز مدیریت خواهند کرد؛ البته به شرط آن که کلیه فعالیت ها از جمله درس خواندن را نیز مثل سایر برنامه به درستی انجام دهند. البته در سوال قبل هم پاسخ داده شد که والدین وقتی مشاهده کردند فرزندان از برنامه استفاده می کنند و رفتارشان برنامه مدارس است، باید از روش تشویق غیر مستقیم استفاده کنند.

سختگیری والدین، لجبازی بچه ها
مسلم است، همه ما به سمت موضوعات خوشایندی که برای ما لذت بیشتری دارد، می رویم و از درد و رنج فرار می کنیم. والدین باید دقت کنند که درس و کتاب و مدرسه را برای بچه ها معادل درد و رنج نسازند.درضمن مسؤولیت این کار را به عهده خودشان بگذارند و با آن روشی که قبلاً عرض شد، آنان را در این مسیر قرار دهند.
قطعاً بچه ها وقتی به زور وادار به کاری شوند، لجبازی می کنند؛ مخصوصاً اگر بفهمند که والدین شان نسبت به درس آنها بسیار حساس اند حد متوسط و تعادل را نباید فراموش کرد. به عبارت دیگر، نه بی توجهی محض و نه توجه زیاد. بچه ها باید به این باورعملی برسند که آنها نیز مانند سایرین مسؤولیت هایی دارند و هر گاه مسؤولیت ها و نقش خود را خوب ایفا کنند، مورد توجه جامعه، از جمله خانواده قرار می گیرند.
در شرایط کنونی که ایام امتحانات است، خانواده ها باید دقت کنند که در شرایطی آرام و فارغ از جرو بحث برای فرزندان فراهم کنند و به آنها اطمینان دهند که نتیجه خوب در امتحانات، حاصل تلاش آنان خواهد بود و نه چیز دیگر.

محیط خانواده در ایام امتحان
ناگفته پیداست که وقتی فرزندان امتحان دارند، شرایط به گونه ای باید باشد که انگاری والدین هم امتحان دارند؛ در واقع کلیه برنامه ها باید تحت تاثیر برنامه امتحانی فرزند باشد. از آرامش در خانه گرفته تا تماشای برنامه های مختلف، دید و بازدیدها و غیره… هر کار مهمی در خانواده باید به بعد از امتحانات موکول شود.
عده ای از بچه ها پیش از امتحانات اضطراب دارند و این اضطراب بر یادگیری آنها تاثیر سوء دارد.
باید به دانش آموزان این مطلب را یادآوری کنیم که آنها تاکنون از سد امتحانات متعددی گذشته اند و این بار نیز مانند امتحانات گذشته می توانند این دوران را پشت سر بگذارند.
برای رفع اضطراب دو روش اساسی وجود دارد؛ اول روش مساله مدارانه است که در این روش وضعیت یادگیری او باید مورد توجه قرار گیرد؛ که اگر ضعفی دارد با تکرار و تمرین برطرف شود و در فرصت باقیمانده، آن قسمت هایی را که در آن ضعیف تر است و احساس می کند که ممکن است در آن درس مشکل پیدا کند، با روش 20 درصد خواندن و 80 درصد تکرار و مرور آن، خود را تقویت کند.
روش دوم، روش هیجان مداری است. این روش برای کسانی موثر است که مشکل در یادگیری ندارند، ولی در شرایط و لحظه های خاصی دچار اضطراب می شوند. این قبیل افراد باید با تکنیک های ریلکشین و کنترل تنفس، بر اشتغال ذهنی خود کنترل ایجاد کرد و از قفل شدن ذهن در موقع امتحان جلوگیری کنند.
فرصت باقیمانده زمان خوبی است برای این که همه دانش آموزان و دانشجویان این تمرینات را انجام دهند و با آرامش حاصل از این تکنیک ها، هم مروری بر درسها داشته باشند و هم راحت بتوانند امتحان بدهند.
گاهی والدین به دلیل مشغله زیاد یا اطمینان بیش از حد به فرزند، جویای وضعیت تحصیلی او نیستند و دانش آموز در پایان هر فصل تحصیلی با حجم بالای درس ها مواجه است و با سردرگمی این روزها را به پایان برده و نتیجه خوبی نمی گیرد.
رعایت حد اعتدال و به عبارت دیگر حد وسط ، نکته مهمی است. فرزندان ثمره و سرمایه ما هستند و نباید نسبت به آنها بی توجه باشیم؛ مخصوصاً در بعد عاطفی.
همان گونه که کار، خانه ، ماشین و دارایی های دیگر برای ما اهمیت دارد و از آنها مراقبت می کنیم، فرزندان نیز صد چندان اهمیت دارند؛ البته نه طوری به آنها بچسبیم که نتوانند نفس بکشند! بلکه در حد تعادل و با انتقال آرامش.
استفاده از توهین، تحقیر و تنبیه، روش هایی بسیار منفی محسوب می شود و بی توجهی نیز در دراز مدت اثر دارد؛ اما توجه بی قید و شرط همراه با همدلی و محبت، ضمن ایجاد صفا و صمیمیت، احساس خوبی در فرزندان و والدین ایجاد می کند و هر دو را برای کارهایی که در پیش دارند،آماده موفقیت می سازد.
همیشه یادمان باشد که تمام آدم ها به محبت نیازمندند.
منبع:نشریه زندگی ایده آل شماره 42