1. قال الامام علی – علیه السّلام – : کلُّ قَولٍ لیسَ للهِ فیهِ
ذکرٌ فَلَغْوٌ.

«بحار الانوار، ج 74، ص 419»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: هر سخنی که در آن ذکر و یاد خدا نباشد،
لغو و بیهوده است.

2. قال الامام علی – علیه
السّلام – : اصلُ صَلاحِ القَلبِ اِشتغالُهُ بذکرِ الله.

«بحار الانوار، ج 93، ص 188»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: اساس و ریشه پاکی و اصلاح قلب، مشغول
نمودنِ آن به ذکر خداوند است.

3. قال الامام علی – علیه
السّلام – : الذّکرُ ذکران: ذکرُ الله عزّوجلّ عند المُصیبهِ و افضَلُ من ذلکَ
ذکرُ اللهِ عندَما حرّم الله علیک فیکونُ حاجزاً.

«مشکاه الانوار، ص 145»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ذکر خداوند بر دو گونه است: 1. ذکر و یاد
خداوند عزوجل در هنگام مصیبت. 2. بهتر از آن ذکر و یاد خداوند در برابر چیزی است
که بر تو حرام نموده است که آن ذکر مانع از ارتکاب حرام می گردد.

4. قال رسول الله – صلی الله
علیه و آله – : مَنْ اطاعَ اللهَ فَقَد ذکرَ الله و اِنْ قَلَّتْ صَلاتُهُ و
صیامُهُ و تلاوَتُه و مَنْ عَصَی اللهَ فقد نَسِیَ الله … .

«بحار الانوار، ج 93، ص 154»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: کسی که خدا را اطاعت نماید، پس به
تحقیق به یاد خدا بوده است، هر چند نماز و روزه و تلاوت قرآنش کم باشد و کسی که از
اطاعت خداوند سرباز زند، پس به تحقیق خدا را فراموش نموده است، هر چند نماز و روزه
و تلاوت قرآن زیاد انجام دهد.

5. قال الامام علی – علیه
السّلام – : ذکرُ اللهِ نورُ الایمانِ.

«بحار الانوار، ج 93، ص 89»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: یاد خدا، نور ایمان است.

6. قال الامام علی – علیه
السّلام – : الذّکرُ مجالَسَهُ المحبوبِ.

«غرر الحکم، ج 1، ص 15»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ذکر و یاد پروردگار، همنشینی با محبوب
(خدا) است.

7. قال
الامام الصادق – علیه السّلام – : الذّکرُ ذکران: ذکرٌ خالصٌ یوافِقُهُ القلبُ و
ذکرٌ صارفٌ یُمنی ذکرَ غیرِهِ.

«بحار الانوار، ج 90، ص 159»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: ذکر بر دو گونه است: ذکر خالص که دل با
آن موافق باشد و ذکر بازدارنده (از یاد خدا) که یاد غیر خدا را در بردارد.

8. رُویَ
عن بعضِ الصّادقَین – علیه السّلام – انّه قال: الذّکرُ مقسومٌ علی سبعهِ اعضاءٍ:
اللّسانِ و الرّوحِ و النّفسِ و العَقلِ والمَعرِفَهِ
و السرِّ و القلبِ و کلُّ واحدٍ منها یَحتاجُ الی الاِستقامَهٍ … .

«مشکاه الانوار، ص 148»

از امام باقر – علیه السّلام – یا امام صادق – علیه السّلام – روایت شده
است که فرمود: ذکر بر هفت عضو انسان تقسیم شده است: زبان، روح، نفس، عقل، معرفت،
سرّ نهانی و دل که هر یک از اینها احتیاج به اسقامت و پایداری دارند، اسقامت (ذکر)
زبان ستایش و سپاس خداوند است، اسقامت (ذکر) نفس تلاش و کوشش و تحمل رنج و سختی
است، اسقامت (ذکر) روح خوف از خدا و امید به رحمت اوست، اسقامت (ذکر) دل راستی و
درستی و صفا است، اسقامت (ذکر) عقل تعظیم و حیاء است، اسقامت (ذکر) معرفت تسلیم
شدن در برابر خدا و راضی بودن به رضای اوست و اسقامت (ذکر) سرّ نهان دیدار و
ملاقات با محبوب حقیقی است.

9. قال رسول الله – صلی الله
علیه و آله – : قال الله عزّوجلّ: اذا ذَکَرَنی عبدی فی نفسِهِ ذَکرتُهُ فی نفسی و
اذا ذَکَرَنی فی مَلاءٍ ذکرتُهُ فی ملاءٍ خیرٌ منهُ … .

«محجه‌البیضاء،
ج 2، ص 267»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: خداوند عزوجل می فرماید: چون بنده
ام مرا در نفس خویش یاد کند، من نیز او را یاد می کنم و اگر در جمعی مرا یاد کند
(و ذکر مرا بر زبان جاری کند)، من در جمعی بهتر از آن او را یاد می نمایم و چون به
اندازه یک وجب به سوی من آید، من به مقدار یک ذراع به او نزدیک می شوم و اگر به
اندازه یک ذراع به من تقرب بجوید، من به اندازه وسعت گشودن هر دو دست به او نزدیک
می شوم و هنگامی که به سوی من گام بردارد، من به سویِ او می شتابم.

10. قال الامام الصادق –
علیه السّلام – : شیعتُنا الّذین اذا خَلَوا ذَکروا اللهَ کثیراً.

«بحار الانوار، ج 93، ص 162»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: شیعیان کسانی هستند که در وقت تنهائی و
در خلوتِ خویش، بسیار خدا را یاد می کنند.

11. قال الامام علی – علیه
السّلام – : استَدیموا الذّکرَ فاِنَّهُ یُنیرُ القَلبَ و هُوَ افضَلُ العبادَهِ.

«تصنیف غرر الحکم، ص 189، ح 3654»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: پیوسته به یاد خدا باشید و ذکر او را
بگوئید، پس به درستی که ذکر خدا دل را روشن می نماید و برترین عبادت است.

12. قال الامام علی – علیه
السّلام – : اِشْحَنِ الخَلْوَهَ بالذِّکْرِ و أصحَبَ النِّعَمَ بالشُّکرِ.

«تصنیف غرر الحکم، ص 188، ح 3606»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: خلوت و تنهائی خویش را با ذکر خداوند
پربار نما و نعمتها را با شکر و سپاس همراه گردان.

13. قال الامام علی – علیه
السّلام – : اِنَّ اولیاءَ اللهِ لَاَکْثَرُ النّاسِ لَهُ ذکراً و اَدْوَمهُم لَهُ
شکراً وَ اعظَمُهُم علی بلائِهِ صَبراً.

«تصنیف غرر الحکم، ص 188، ح 3606»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: همانا دوستان خدا، بیشتر از دیگران خدا
را یاد می کنند و شکرگزارترین آنها هستند و بیشتر از دیگران بر بلاء و سختی، صبر
می نمایند.

14. قال الامام علی – علیه
السّلام – : اُذکُروا اللهَ فی کلِّ مکانٍ فَانَّهُ معکُم.

«بحار الانوار، ج 90، ص 54»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: خداوند را در همه جا یاد کنید که او در
همه جا و در همه حال با شما می باشد.

15. قال الامام الرّضا –
علیه السّلام – : مَن ذَکَرَ اللهَ و لم یَسْتَبِقْ الی لقائِهِ فَقد اسْتَهْزَءَ
بِنَفْسِهِ.

«بحار الانوار، ج 75، ص 356»

امام رضا – علیه السّلام – فرمود: کسی که خداوند را یاد کند و برای دیدار
او شتاب نکند، خود را مسخره کرده است.

16. قال رسول الله – صلی
الله علیه و آله – : اُذکُروا اللهَ عندَ همِّکَ اذا هَمَمْتَ و عندَ لسانکَ اذا
حکَمْتَ و عندَ یَدِکَ اذا قَسَّمْتَ.

«بحار الانوار، ج 74، ص 171»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: هنگامی که تصمیم به انجام کاری
گرفتی و زمانی که با زبانت حکمی را می خواهی بیان کنی و هنگامی که با دست خویش می
خواهی چیزی را (بین دیگران) تقسیم نمائی، خداوند را یاد کن.

17. قال
رسول الله – صلی الله علیه و آله – : لا تکثروا الکلامَ بغَیْرِ ذکرِ اللهِ فاِنَّ
کَثْرَهُ الکلامِ بغیرِ ذکرِ اللهِ تُقسیِ القَلْبَ و انّابعَدَ النّاسِ من اللهِ القاسی القلبُ.

«مشکاه الانوار، ص 150»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: به غیر از ذکر خدا، سخنان دیگر را
زیاد نگوئید، پس همانا پرگوئی اگر در غیر از ذکر خدا باشد، قلب را قسی و سخت می
کند و کسی که سنگ دل باشد، دورترین مردم به خداوند است.

18. قال الامام الصادق –
علیه السّلام – : قال الله تعالی لموسی – علیه السّلام – : أکثِر ذکری باللیّلِ و
النّهارِ و کُنْ عند ذکری خاشعاً.

«بحار الانوار، ج 93، ص 162»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: خداوند متعال به حضرت موسی – علیه
السّلام – فرمود: ذکر من را در شب و روز زیاد بگو و هنگام گفتن ذکر من خاشع باش.

19. قال الامام علی – علیه
السّلام – : ذکرُ اللهِ دواءُ اعلال النّفوسِ.

«تصنیف غرر الحکم، ص 188، ح 3619»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ذکر خدا، دوایِ بیماری های جانهاست.

20. قال الامام علی – علیه
السّلام – : بذکرِ الله تُستَنْزَلُ الرّحمهُ.

«تصنیف غرر الحکم، ص 188، ح 3612»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: به واسطه ذکر خدا، رحمت پروردگار نازل می
گردد.

21. قال الامام علی – علیه
السّلام – : ذکرُ اللهِ مَطْرَدَهُ الشیطان.

«تصنیف غرر الحکم، ص 188، ح 3614»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ذکر خدا، موجب رانده شدن شیطان می گردد.

22. قال
الامام علی – علیه السّلام – : مَنْ ذَکَرَ اللهَ سبحانَهُ احیَی اللهُ قَلْبَهُ و
نَوَّرَ عَقْلَهُ و لُبَّهُ.

«تصنیف غرر الحکم، ص 189، ح 3645»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که خداوند سبحان را یاد کند، خدا
قلبش را زنده می گرداند و عقل و خردِ او را روشن و نورانی می نماید.

23. قال الامام علی – علیه
السّلام – : مَن اِشْتَغَلَ بذکرِ اللهِ طَیِّبَ اللهُ ذکرَهُ.

«تصنیف غرر الحکم، ص 188، ح 3627»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که به یاد خدا مشغول گردد، خداوند او
را به نیکوئی یاد می کند.

24. قال
الامام علی – علیه السّلام – : مَنْ عَمَّرَ قَلبَهُ بِدَاوم الذِّکرِ حَسُنَتْ
اَفْعالُهُ فی السّرِّ و الجَهرِ.

«تصنیف غرر الحکم، ص 189، ح 3658»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که دل خویش را با دائم الذکر بودن آباد
گرداند، خداوند افعال او را در نهان و آشکار، نیکو می گرداند.

25. قال الامام علی – علیه
السّلام – : ذکرُ اللهِ دِعامَهُ الایمانِ وَ عِصْمَهٌ من الشَّیطانِ.

«تصنیف غرر الحکم، ص 188، ح 3620»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: یاد خدا، ستون ایمان و موجب محافظت از (شرّ)
شیطان است.

26. قال
الامام الصادق – علیه السّلام – : ان الله عزوجلّ یقول: مَنْ شَغَلَ بذِکْرِی عن
مَسْألَتی اعطیتُهُ افضَلَ ما اُعْطیِ من سألنی.

«بحار الانوار، ج 93، ص 158»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: کسی که ذکر و یاد من او را از بیانِ
درخواست و حاجتِ خود باز دارد، به او بهتر از آن چیزی را که به درخواست کننده عطا
می کنم، عطا خواهم نمود.

27. قال الامام الصادق –
علیه السّلام – : الذّاکِرُ لِلّهِ عزّوجلَّ فیِ الغافلینَ کالمُقاتلِ فِی
المُحاربینَ.

«الکافی، ج 2، ص 502»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: کسی که در میان غفلت کنندگان از یادِ
خداوند، به یادِ او باشد، همانند کسی است که در صف رزمندگان، در راه خدا نبرد می
کند.

28. قال
الامام الصادق – علیه السّلام – : یموتُ المومِنُ بکلّ مِیتهٍ الاّ الصّاعقهَ لا
تاخذُهُ و هُوَ یذکر اللهَ عزّوجلَّ.

«الکافی، ج 2، ص 500»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: انسان مؤمن با هر مرگی از دنیا می رود
به غیر از صاعقه‌ آسمانی، زیرا صاعقه، مومنی را که در حال ذکر خداوند است، فرا نمی
گیرد.

29. قال الامام الصادق –
علیه السّلام – : من اکثَرَ ذکرَ اللهِ عزّوجلَّ اَظلَّهُ اللهُ فی جَنّتِهِ.

«الکافی، ج 2، ص 500»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: هر کسی که خداوند را بسیار یاد کند،
خداوند در بهشت او را در سایه رحمت خویش قرار می دهد.

30. قال
رسول الله – صلی الله علیه و آله – : مَنْ اَکْثَرَ ذکرَ اللهِ عزّوجلّ احَّبهُ
اللهُ وَ مَن ذَکَرَ اللهَ کَثیراً کُتِبَتْ لَهُ بَراءَتانِ براءهٌ منالنّارِ و براءَهٌ من النّفاقِ.

«مرآه العقول، ج 12، ص 134»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: کسی که زیاد ذکرِ خدا بگوید،
خداوند او را دوست می دارد و کسی که زیاد به یادِ خدا باشد، خداوند دو برائت برای
او می نویسد، برائت و دوری از آتش جهنم و برائت و دوری از نفاق و دوروئی.

31. قال
الامام الصادق – علیه السّلام – : ما مِنْ مجلسٍ یَجتَمِعُ فیهِ ابرارٌ و فُجّارٌ
فیقومونَ عَلی غیر ذِکرِ اللهِ الاّ کانَ حَسْرَهًعلیهم
یومَ القیامَهِ.

«مرآه العقول، ج 12، ص 120»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: هیچ مجلسی نیست که در آن نیکوکاران و
بدکاران جمع شوند و بدون ذکر و یادِ خدا برخیزند، جز اینکه در روز قیامت مایه
افسوس و حسرت آنان باشد.

32. قال
الامام الباقر – علیه السّلام – : لا یکتُب المَلَکُ الاّ ما سَمِعَ و قال اللهُ
عزوجلّ و اذکر رَبَّکَ فی نَفْسِکَ تضّرعاً و خیفَهًفَلا یعلَمُ ثوابَ ذلک الذّکر … .

«الکافی، ج 2، ص 502»

امام باقر – علیه السّلام – فرمود: ملائکه نمی نویسند مگر آن چه را می شنوند
و خداوند عزوجل می فرماید: پروردگارت را در پیش خود با تضرع و زاری و از روی ترس
یاد کن، پس ثواب چنین ذکری که در نفسِ انسان و پنهانی صورت گیرد را جز خدا کسی نمی
داند، زیرا دارای ثواب بسیار بزرگی است.

33. قال
الامام الباقر – علیه السّلام – : مکتوب فی التوراهِ التی لَم تُغَیَّر … فاوحی
الله تعالی الیه: یا موسَی! اَنا جَلیسُ مَنْذَکرَنی.

«الکافی، ج 2، ص 496»

امام باقر – علیه السّلام – فرمود: در توراتی که تحریف نشده آمده است که،
موسی – علیه السّلام – از پروردگارش درخواستی کرد. او به خدا عرض کرد، خداوندا تو
به من نزدیک هستی تا با تو نجوا کنم (آهسته سخن گویم) و یا از من دوری تا فریاد
بزنم. خداوند به او وحی نمود: ای موسی! من همنیشن کسی هستم که مرا یاد کند.

34. قال الامام علی –
علیه السّلام – : الذّکرُ نورُ العَقلِ (العُقول) و حیاهُ النفوسِ وَ جَلاءُ
الصّدورِ.

«تصنیف غرر الحکم، ص 189، ح 3634»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ذکر و یاد خدا، موجب روشنی عقل (عقلها)،
زنده شدن جانها و جلاء پیدا نمودن سینه هاست.

35. قال رسول الله – صلی
الله علیه و آله – : الذّکرُ خیرٌ من الصّدقهِ.

«نهج الفصاحه، ص 329»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: ذکر و یاد خداوند، بهتر از دادن
صدقه است.

36. قال الامام
علی – علیه السّلام – : ذکرُ الله راسُ مالِ کلِّ مؤمِنٍ و ریحُهُ السّلامَهُ مِنَ
الشَّیطانِ.

«تصنیف غرر الحکم، ص 188، ح 3621»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: یاد خدا، سرمایه انسان مؤمن و سودِ آن،
سالم ماندن از (شرّ) شیطان است.

37. قال الامام علی – علیه
السّلام – : ذکرُ اللهِ مَسَرَّهُ کلّ مِتقٍ و لَذَّهُ کلِّ مؤقنٍ.

«تصنیف
غرر الحکم، ص 189، ح 3653»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: یاد خدا، موجب خشنودی انسان های با تقوا
و مایه لذت اهل یقین است.

38. قال الامام علی – علیه
السّلام – : سامعُ ذکرِ اللهِ ذاکرٌ.

«تصنیف غرر الحکم، ص 188، ح 3622»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی به ذکر خدا گوش فرا دهد، (همانند کسی
است که) ذکر خداوند را بر زبان جاری می کند.

39. قال
الامام علی – علیه السّلام – : افضَلُ الذّکرِ القُرآنُ به تُشْرَحُ الصّدورُ و تَسْتَنیرُ
السّرائرُ.

«تصنیف غرر الحکم، ص 188، ح 3625»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: قرآن، برترین ذکر هاست، با آن سینه ها
گشوده می شود و اسرار روشن می گردد.

40. قال رسول الله – صلی
الله علیه و آله – : ترکُ الذّکرِ یُمیتُ النَّفْسَ.

«مجموعه ورام، ج 1، ص 250»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: ترک نمودن ذکر و یادِ خدا، موجبِ
مرگ و هلاکت نفس می شود.