حضرت رضا علیه السلام شخصی را مشاهده کردند که میوهای را کاملاً نخورد و آن را از منزل خود به دور انداخت. امام علیه السلام ناراحت شدند و فرمودند: چرا این کار را انجام دادی اگر شما بی نیاز هستید به افراد نیازمند در جامعه اطعام کنید.کافی /6/297
1- کمترین اسراف
قال الصادق علیه السلام: ادنی الاسراف هراقه فضل الانأ و ابتذال ثوب الصون و القأ النوی. وسائل / 3 / 384
کمترین دور ریختن باقی ماند غذا در ظرف و بد نگهداشتن و دم دستی کردن لباس نو و دور انداختن هستهی خرماست [یعنی اکر از هستهی خرما هم بشود استفادهای کرد، نباید آن را دور انداخت]
2- نشانههای اسراف کننده
قال الصادق علیه السلام: للمسرف ثلاث علامات یشتری ما لیس له و یلبس ما لیس له و یأکل ما لیس له. بحار / 72 / 206
اسرافگر سه نشانه دارد، چیزی که مناسبش نیست میخرد و چیزی که مناسبش نیست میپوشد و چیزی که مناسبش نیست میخورد.
3- مفهوم اسراف
قال الصادق علیه السلام: لیس فیما اصلح البدن اسراف… انّما الاسراف فیما اتلف المال و اضرّ بالبدن. بحار / 75 / 303
اسراف در چیزی که موجب سلامتی و صحت بدن میشود نیست بلکه اسراف در آن چیزی است که موجب از بین رفتن مال و ضرر رسیدن به بدن میشود.
4- اسراف از برنامههای شیطان
قال العسکری علیه السلام:… علیک بالاقتصاد و ایاک و الاسراف فانه من فعل الشیطنه.غرر الحکم / 5188
سفارشت میکنم به میانهروی و بازت میدارم از اسراف و زیادهروی چراکه آن از کارهای شیطانی است
5- آثار اسراف
الف- زوال نعمت؛ قال الکاظم علیه السلام: من بذّر و اسرف زالت عنه النعمه. بحار/78/327
هرکه ریخت و پاش و اسراف کند نعمت از دستش میرود.
ب- نابود کنندهی فراوانی؛ قال علی علیه السلام: الاسراف یغنی الجزیل. غرر الحکم / 335
ج- اندک شدن برکت؛ قال الصادق علیه السلام: انّ مع الاسراف قلّه البرکه.وسائل /10/261
اسراف کم شدن برکت را به همراه دارد
د- عدم ستایش و ترحم به او؛ قال علی علیه السلام: ذر السرف فانّ المسرف لا یحمد جوده و لا یرحم فقره. بحار / 50 / 292
اسراف را کنار بگذار که بخشش اسرافگر مورد ستایش قرار نمیگیرد و اگر فقیر شود مورد ترحم واقع نمیشود.
6- عدم صدق اسراف در کارهای نیک
قال علی علیه السلام: الاسراف مذموم فی کل شی ء الاّ فی افعال البرّ.غررالحکم /1 / 83
اسراف کردن در هر چیزی زشت است بجز در کار خوب [کار خوب کردن حد و اندازه ندارد].
7- نمونه ی اسراف
قال الصادق علیه السلام: انّما السرف ان تجعل ثوب صونک ثوب بذلتک. مکارم الاخلاق / 117
اسراف این است که لباس خوبت را به لباس روزانهی خود تبدیل کنی [یعنی لباس نو و لباس بیرون خود را به لباس دم دستی بدل کنی]