1. قال الامام علی –
علیه السّلام – : الصّبرُ أن یحتَمِلَ الرّجلُ ما ینُوبُهُ و یکظِمَ ما یُغضِبَهُ.
«تصنیف غررالحکم، ص 281، ح 6231»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: صبر آن است که انسان مصیبتی را که به او
می رسد تحمل کند و خشم خود را فرو برد.
2. قال الامام الباقر – علیه السّلام – : انَّ اهلَ الصبرَ یدخلونَ
الجنَّهَ بغیرِ حسابٍ.
«سفینه البحار، ج 2، ص 5»
امام باقر – علیه السّلام – فرمود: همانا اهل صبر (صابرین)، بدون حساب وارد
بهشت می شوند.
3. عن الامام علی – علیه السّلام – : الصَّبرُ امّا صبرٌ علی
المصیبَهِ أو علی الطّاعَهِ أو عَنِ المَعصیهِ و هذا القسمُ الثالثُ أعلی دَرَجهً
من القسمینِ الأوّلینِ.
«شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج
1، ص 319»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: صبر، یا صبر بر مصیبت است یا بر اطاعت
خدا و یا در مقابل معصیت، که قسم سوم از دو قسم دیگر با ارزش تر می باشد.
4. قال الامام علی – علیه السّلام – : أصْلُ الصّبرِ حُسنُ
الیَقینِ باللّهِ.
«تصنیف غررالحکم، ص 281، ح 6235»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: ریشه صبر، یقین و باور نیکو به خداوند
است.
5. قال الامام علی – علیه السّلام – : الصَّبرُ صَبران، صبرٌ علی
ما تکرَه و صبرٌ ممّا تُحبّ.
«بحار الانوار، ج 71، ص 95»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: صبر بر دو قسم است، صبر برآنچه که دوست
نداری و به تو رسیده است و صبر بر چیزی که دوست می داری و نمی توانی به آن دست
یابی.
6. قال الامام علی – علیه السّلام – : الصَّبرُ فی الامور بمنزِلَه
ِالرّأس ِمن الجسَدِ فاذا فارَقَ الرأسُ الجسَدَ فَسَدَ الجسدُ فاذا فارقَ الصّبرُ
الامورَ فسدَتِ الامورُ.
«بحار الانوار، ج 71، ص 73»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: صبر در کارها همانند سر در بدن است، همان
طور که وقتی سر از بدن جدا شود، بدن فاسد می گردد، اگر صبر از کارها جدا شود،
کارها تباه و فاسد خواهد شد.
7. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : علیکَ بالعلم ِفانّ
العِلْم خلیلُ المؤمِنِ و الحلمَ وزیرُهُ والعقلَ دلیلُهُ و … و الصّبر امیرُ
جنودِهِ.
«نهج الفصاحه، ح 1961»
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: برتو باد به فراگیری علم، همانا
که علم دوست مؤمن است و بردباری وزیر او و عقل راهنمایش و عمل سرپرست او و رفق و
مدارا پدر او و ملایمت با دیگران برادر او و صبر، امیر سپاهیان او است.
8. قال الامام علی – علیه السّلام – : أفضَلُ العبادهِ الصّبرُ
والصّمت ُو انتظارُ الفَرَج.
«بحار الانوار، ج 74، ص420»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: برترین عبادت ها، صبر، خاموشی و انتظار
فرج می باشد.
9. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : الایمانُ نصفان، نصفٌ
فی الصّبرِ و نصفٌ فی الشّکرِ.
«نهج الفصاحه، ح 1070»
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: ایمان دو نیمه دارد، نیمی از آن
در صبر و نیم دیگر آن در شکر است.
10. قال الامام علی – علیه السّلام – : ایّها النّاس علیکم
بالصّبر، فاِنَّهُ لا دینَ لِمَنْ لا صبرَ لهُ.
«بحار الانوار، ج 71، ص 92»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: ای مردم ! بر شما باد به صبر و شکیبائی،
همانا کسی که صبر نداشته باشد، دین نخواهد داشت.
11. قال الامام علی – علیه السّلام – : أقوی عَدوِّ الشدائِدِ
الصّبر.
«تصنیف غررالحکم، ص 282، ح 6275»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: قوی ترین دشمن سختی ها، صبر و شکیبائی
است.
12. قال الامام علی – علیه السّلام – : الصّبرُ ثمرهُ الایمان.
«تصنیف غررالحکم، ص 280، ح 6217»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: صبر، ثمره و نتیجه ایمان است.
13. قال الامام علی – علیه السّلام – : زَینُ الدّین الصّبرُ و
الرضا.
«تصنیف غررالحکم، ص 281، ح 6243»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: زینت و زیبائی دین، صبر و رضا (به قضای
پروردگار) است.
14. قال الامام علی – علیه السّلام – : الصّبرُ کفیلٌ بالظَّفّرِ.
«تصنیف غررالحکم، ص 283، ح 6312»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: صبر، ضامن پیروزی است.
15. قال الامام علی – علیه السّلام – : الصّبرُ جنَّهٌ من
الفاقَهِ.
«بحار الانوار، ج 77، ص 240»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: صبرو بردباری سپری در برابر فقر و
تنگدستی است.
16. قال الامام الباقر – علیه السّلام – : الجنَّهُ محفوفَهٌ
بالمکارِهِ و الصَّبرِ فَمَن صَبَر علی المکارِهِ فی الدّنیا دَخَلَ الجنّهَ.
«اصول کافی، ج 2، ص 89»
امام باقر- علیه السّلام – فرمود: بهشت آمیخته به سختی ها و صبر و بردباری
است، پس هر کس در دنیا بر سختی ها صبور باشد، وارد بهشت خواهد شد.
17. قال الامام الصادق – علیه السّلام – : الصَّبرُ یُعَقِّبُ
خَیراً فاصْبِروا تَظْفَروا.
«بحار الانوار، ج 71، ص 96»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: عاقبت صبر و شکیبائی خیر است، پس صبر
کنید تا پیروز شوید.
18. قال الامام علی – علیه السّلام – : اِنّکَ لَنْ تُدْرِکَ ما
تُحبُّ من رّبِکَ الاّ بالصّبرِ عمّا تَشتَهی.
«تصنیف غررالحکم، ص 283، ح 6305»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: همانا تو به آنچه دوست داری از پروردگارت
به تو برسد دست نمی یابی مگر اینکه در مقابل خواسته های نفسانی مقاومت کنی.
19. قال الامام علی – علیه السّلام – : صابِروُا أنفُسَکُم علی
فعلِ الطّاعاتِ و صُونُوها عن دَنَسِ السیّئاتِ تَجدُوا حَلاوَهَ الایمان.
«تصنیف غررالحکم، ص 283، ح 6310»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: در انجام طاعت پروردگار صبر پیشه کنید و
نفس خود را از آلوده شدن به پلیدی گناهان حفظ نمائید، آنگاه شیرینی و حلاوت ایمان
را در می یابید.
20. قال الامام علی – علیه السّلام – : مَنْ صَبَرَ علی طاعَهِ
الله و عَنْ معاصیهِ فَهو المجاهدُ الصّبور.
«تصنیف غررالحکم، ص 283، ح 6309»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که بر طاعت پروردگارش و اجتناب از
معصیت او صبر نماید، همانا او مجاهد صبوری است (که در راه خدا به جهاد برخواسته
است).
21. قال الامام علی – علیه السّلام – : ثَوابُ الصّبرِ أعلی
الثّوابِ.
«تصنیف غررالحکم، ص 281، ح 6240»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: پاداش صبر، بالاترین پاداش ها است.
22. قال الامام علی – علیه السّلام – : الصّبرُ أحسَنُ حُلَلِ
الایمان ِو أشرَفُ خلائقِ الانسان.
«غررالحکم، ص 281، ح 6232»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: صبر، بهترین جامه ایمان و برترین خوی
انسان است.
23. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : الصّبرُ حَسَنٌ و لکن
فی الفقراءِ أحسَنُ.
«نهج الفصاحه، ح 2006»
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: صبر نیکو است ولیکن برای فقرا
نیکوتر است.
24. قال امیرالمؤمنین – علیه السّلام – : إنّ الصّبرَ و حُسنَ
الخُلقِ والبرََّ و الحِلمَ من أخلاق الانبیاء.
«بحار الانوار، ج 71، ص 93»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: صبر و شکیبائی و اخلاق نیکو و بردباری،
از اخلاق پیامبران است.
25. عن الامام جعفر ابن محمد – علیه السّلام – : کَم مِنْ صَبر
ساعهٍ قَدْ أورَثتْ فَرَحاً طویلاً و کَم من لذَّهِ ساعهٍ قَدْ أورَثَتْ حُزناً
طویلاً.
«سفینه البحار، ج 2، ص 5»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: چه بسا یک لحظه صبر کردن موجب سرور و
خوشحالی طولانی شود و چه بسا لحظه ای لذت بردن موجب اندوه طولانی گردد.
26. قال الامام الباقر – علیه السّلام – : مَنْ صَبَر و استرجعَ وَ
حَمِدَ اللهََ عندَ المُصیبَه فقَد رَضیَ بما صَنَعَ الله و وَقَعَ اجرُهُ علی
الله … .
«بحار الانوار، ج 71، ص 96»
امام باقر – علیه السّلام – فرمود: کسی که صبر کند و کلمه ی استرجاع (انّا
لله و انّا الیهِ راجعون) را بر زبان جاری کند و هنگام مصیبت و گرفتاری خدا را
ستایش کند، پس او راضی به رضای پروردگار است و اجرش با خداست و کسی که این چنین
نکند، سرنوشت تغییر نخواهد کرد و او مذمّت شده و پاداش او از بین می رود.
27. قال الامام علی – علیه السّلام – : بُنیَ الاسلام علی أربَعَ
دعائم: الیقینِ و الصَّبرِ و الجهادِ و العدلِ.
«محجه البیضاء، ج 7، ص 108»
امیرالمؤمنین – علیه السّلام – فرمود: ایمان برچهار پایه و ستون استوار
است: یقین و صبر و جهاد و عدل.
28. قال الامام علی – علیه السّلام – : لکُلِّ نعمهٍ مفتاح و
مِغْلاقٌ: فمِفْتاحُها الصّبرُ و مغِلاقُها الکَسَلُ.
«شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج
20، ص 285»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: برای تمام نعمت ها کلید و قفلی مقرر شده
است، پس کلید آن صبر و قفل آن تنبلی است.
29. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : النَّصرُ مَعَ
الصَّبرِ و الفَرج بعدَ الکربِ و انّ مَعَ العُسرِ یُسراً.
«مستدرک الوسائل، ج 2، ص 295»
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: پیروزی، در پرتو صبر و شکیبائی به
دست می آید و پایان رنج و سختی، فرج خواهد بود و همانا همراه هر سختی آسانی است.
30. قال الامام علی – علیه السّلام – : کَمْ یُفْتَح بالصَّبرِ من
غَلَقٍ.
«تصنیف غررالحکم، ص 285، ح 6368»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: چه بسیارند گره های پیچیده و مشکلات سختی
که با صبر گشوده می شوند.
31. اِنّ النّبی – صلی الله علیه و آله – قالَ: علامهُ الصّابرِ فی
ثلاثٍ، أوّلها أن لا یکْسَلَ و الثّانیهُ أن لا یَضجَرَ و الثالثهُ أن لا یَشکُو
من ربّهِ عزّوجلّ … .
«بحار الانوار، ج 71، ص 86»
نبی اکرم – صلی الله علیه و آله – فرمود: نشانه های انسان صبور سه چیز است:
1- کسل و خسته نمی شود. 2- بی قراری نمی کند. 3- از پروردگارش شکایت نمی کند، چون
وقتی کسل شود، حقوق را ضایع و تباه خواهد کرد و هنگامی که بی قراری کند، سپاسگزاری
نمی کند و وقتی از پروردگارش شکایت کند، گناه خواهد کرد.
23. قال الامام علی – علیه السّلام – : لا یَعدمُ الصبورُ الظّفَر
و ان طالَ به الزّمان.
«بحار الانوار، ج 71، ص 95»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: انسان صبور و شکیبا، پیروزی را از دست
نمی دهد گر چه زمان رسیدن آن طولانی شود.
33. عن الامام علی بن الحسین – علیه السّلام – قال: یا بُنَیَّ
اِصبِرْ عَلیَ الحقِّ و ان کانَ مُرّاً.
«بحار الانوار، ج 71، ص 77»
امام سجاد – علیه السّلام – (به امام باقر – علیه السّلام -) فرمود: ای
فرزندم در راه حق صبر و بردباری داشته باش، اگر چه در کام تو تلخ باشد.
34. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : نَحنُ صُبّرٌ وَ
شیعتُنا أصبَرُ منّا. قُلتُ: جعِلْتُ فداکَ، کیف صار شیعتُکم أصبَرُ منکُم؟ قالَ
… .
«بحار الانوار، ج 71، ص 80»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: ما خاندانی صبور و شکیبائیم و شیعیان ما
از ما شکیبا ترند. گفتم: جانم به فدایت، چگونه شیعیان شما از شما شکیبا ترند؟
فرمود: چون صبر ما بر چیزی است که می دانیم، امّا آنها بر چیزی که نمی دانند صبر
می کنند.
35. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : یأتی علی النّاسِ
زمانٌ، الصّابِرُ منهم علی دینِهِ کالقابِضِ عَلَی الجمرِ.
«بحار الانوار، ج 28، ص 47»
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: زمانی بر مردم خواهد آمد که صابر
از آنها بر (حفظ و عمل به) دینش، همانند کسی است که آتش گداخته در دست گرفته.
36. قال الامام علی بن الحسین – علیه السّلام – : ما مِنْ جرعهٍ
أحبَّ الی اللهِ من جرعَتَین: جرعَه غیظٍ ردَّها مؤمِنٌ بحِلْمٍ أوْ جرعَه مصیبهٍ
ردّها مؤمِنٌ بصبرٍ.
«مستدرک الوسائل، ج 2، ص 424»
امام سجاد – علیه السّلام – فرمود: نزد خداوند متعال حالتی محبوبتر از یکی
از این دو حالت نیست: حالت غضب و خشمی که مؤمن با بردباری و حلم از آن بگذرد و
حالت بلا و مصیبتی که مؤمن آن را با صبر و شکیبائی پشت سر بگذارد.
37. قال الامام الباقر – علیه السّلام – : الکمال کلُّ الکمالِ:
التَفقُّهُ فی الدّینِ و الصّبْرُ علی النائبهِ و تقدیر المعیشهِ.
«تحف العقول، ص 213»
امام باقر – علیه السّلام – فرمود: تمام کمالات در سه چیز است: فقاهت و
شناخت دقیق دین، صبر بر ناملایمات و سختی ها، مدیریت و برنامه ریزی برای زندگی.
38. قال الامام الجواد – علیه السّلام – : تَوسَّدِ الصّبرَ و
اعْتنِقِ الفَقْرَ وَ ارْفَضِ الشّهواتِ وَ خالِفِ الهَوی … .
«بحار الانوار، ج 75، ص 358»
امام جواد – علیه السّلام – فرمود: در زندگی صبر را تکیه گاه و فقر و
تنگدستی را همنشین خود قرار بده، شهوات و خواسته های دنیوی را رها کن و با هواهای
نفسانی به مخالفت برخیز و بدان که هیچ گاه از دید خداوند مخفی نیستی، پس مواظب باش
که چگونه رفتار می کنی.
39. قال الامام الهادی – علیه السّلام – : المصیبهُ للصّابِرِ
واحِدهٌ و للجازِعِ اِثنتان.
«بحار الانوار، ج 75، ص 369»
امام هادی – علیه السّلام – فرمود: هنگامی که مصیبتی که بر انسان وارد می
شود اگر صبر کند، تنها یک ناراحتی خواهد داشت، اما اگر جزع و فریاد کند، دو
ناراحتی خواهد داشت.
40. قال الامام العسکری – علیه السّلام – : مَنْ کانَ الوَرعُ
سجیّتهُ و الکرَْم ُطبیعَتَهُ و الحِلمُ خلَّتَهُ کَثُرَ صدیقُهُ و الثّناءُ
علیهِ.
«بحار الانوار، ج 75، ص 379»
امام حسن عسکری – علیه السّلام – فرمود: هرکس ورع و پرهیزگاری روش زندگی
او، بزرگواری و سخاوت عادت او و صبر و بردباری برنامه اش باشد، دوستانش زیاد
خواهند بود و دیگران او را مورد مدح و ستایش قرار می دهند.