این مقاله، محورهای خطیه ی غدیر را مورد بررسی قرار می دهد؛ این محورها عبارتند از:
1-حمد و ثنای الهی , تبیین صفات حق تعالی , شهادت به بندگی خود و خضوع در برابر ذات الهی .
2- اعلان نزول فرمان الهی برای برای معرفی علی بن ابی طالب به جانشینی پیامبر.
3- اعلان رسمی ولایت و امامت دوازه امام پس از خود با تاکید بر این که ذریه ی هر پیامبر از صلب همان پیامبر است , ولی ذریه پبامبر اسلام از صلب علی است.
4-بلند کردن دست علی و معرفی او برای امانت و ولایت و تاکید بر این که امامت علی بن ابی طالب از سوی خداوند و به دستور خداوند است و به دستور خداوند , علی برترین مردم پس از اوست و هر که امامت او را نپذیرفت , به لعنت و خشم پروردگار گرفتا ر می شود.
5-اعلان کامل شدن دین اسلام با امامت علی با بیان اینکه هر کس تا روز قیامت, امامت علی و فرزندانش را نپذیرد,کارهای نیک وی ارزشی ندارد و در دوزخ ماندگار خواهد بود. ایشان فرمودند که دشمن علی , شقی و بدبختی و دوستدار وی , با تقوا ومومن مخلص است .
6-اشاره به توطه ی منافقین و جنگ های علی به ناکثین (پیمان شکنان) قاسطین ( غاصبان حکومت ) و مارقین ( خوارج) ایشان فرمودند : پس از من پیشوایان گمراهی هستند که مردم را به سوی دوزخ می کشانند که که خداوند و رسولش از انان بی زار هستند , هم چنین برای دوستداران علی دعا کردن و بر دشمنان نفرین فرستادند.
7- سفارش به پزوهش و تدبر در قران و در فهم آن با بیان جدایی ناپذیر بودن قران و عترت از یکدیگر .
8- تبیین جایگان امامان دوازده گانه در قرآن و و بیان این که منافقین , اهل جهنم , برادران شیطان و لعنت شدگان در قرآن همان دشمنان ائمه هستند.
9-بیان این که آخرین امام , مهدی قائم است که با انتقام گیری از ستم کاران بر همی ادیان و مذاهب پیروز می شود و داد در جهان می گسترانند.
10-تاکید بر این که صراط مستقیم پیامبر است و پس از او علی است و آن گاه فرزندان علی که پیشوایان حق هستتند.
11- اشاره به این که پیامبر حقایق را به مردم فهماندند و پس از او علی حقایق را به مردم می فهمایند ایشان تاکید کردند که مردم پس از پایان خطبه با پیامبر و علی بیعت کنند زیرا پیامبر خداوند بیعت کرده و علی نیز با پیامبر بیعت کرده است,پس بیعت با علی از طرف خداوند و بیت با خداوند است .
12- تبیین فضایل و آثار دنیوی و اخروی حج و عمره , تاکید بر اقامه نماز و پرداخت زکات.
13-تاکید بر این که امت , مطلبی از حرام و حلال الهی را جاهل شد یا فراموش کرده یا ابهامی داشت ,به علی و امامان پس از او مراجه کند
14- تاکید بر این که به بالاترین معروف , رساندن پیام غدیر به گوش آنانی است که حاضر نبوده اند ,پیامبر فرمودند چون به دلیل کسرت جمعیت شرکت کننده بیعت با دست امکان ندارد مردم چنین بگویند( ماجمعیت حاظر در غدیر همه سخنان پیامبر را شنیدیم و اطاعت می کنیم و در برابر آنچه از پروردگارمان به ما ابلاغ کرده, راضی و تسلیم هستیم و امامت علی و فرزندانش را پذیرا هستیم ما بر این گفته , با پیامبر به وسیله قلب ها , جانها , زبان ها و دست هایمان بیعت می کنیم و زندگی و مرگ خود را بر اساس این بیعت قرار می دهیم , و هیچ چیز را جا به جا و دگرگون نخواهیم کرد و از پیمانی که بستیم باز نخواهیم گشت و در آن شک و تردیدی نمی کنیم .)
ای پیامبر ! تو ما را از سوی خداوند درباره امیر المومنین علی و امامان پس از او و حسن و حسین موعظه کردی و ما نیز با دل ها , جانها و زبان هایمان با تو در این باره پیمان بستیم و خدا را شاهد می گیریم وتو نیزای پیامبر بر ما گواه باش . )
منبع:ماهنامه شبستان آذر ماه 1389