1. قال الامام علی – علیه السلام – : اُنظُرُوا أَهلَ بَیتِ
نَبِیِّکم فَالزَمُوا سَمتَهُم … لا تَسبِقُوهُم فَتَضِلُّوا، وَ لا
تَتَأَخَّرُوا عَنهُم فَتَهلِکوا.

«نهج البلاغه، خطبه 97»

امام علی – علیه السلام – فرمود: به اهل بیت پیامبرتان بنگرید و از راه و
روش آنان جدا نشوید … از آنان پیشی نگیرید که گمراه می شوید و از ایشان عقب
نمانید، که هلاک می شوید.

2. قال الامام علی – علیه
السلام – : ألا وَإِنَّ شَرَائِعَ الدِّینِ وَاحِدَهٌ، وَ سُبُلَهُ قَاصِدَهٌ، مَن
أَخَذَ بِهَا لَحِقَ وَ غَنِمَ وَ مَن وَقَفَ عَنهَا ضَلَّ وَ نَدِمَ.

«نهج البلاغه، خطبه 120»

امام علی – علیه السلام – فرمود: همانا دستورات و شرایع دین واحد است و
راههایش مستقیم. هر که در این راهها قدم گذاشت (به هدف) رسید و سود برد و هر که از
پیمودن آنها بازایستاد، گمراه و پشیمان شد.

3. قال الامام الصادق – علیه
السلام – : (لَمَّا سُئِلَ عَن: مَن قَتَلَ نَفساً فَکأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ
جَمِیعاً وَمَن أَحیَاهَا فَکاَنَّمَا أَحیَا النَّاسَ جَمِیعاً) قَالَ: مَن
أَخرَجَهَا مِن ضَلالٍ إِلَی هُدی فَکَاَنَّمَا أَحیَاهَا و مَن أَخرَجَهَا مِن
هُدی إِلی ضَلالٍ فَقَد قَتَلَهَا.

«الکافی، ج 2، ص 210»

از امام صادق – علیه السلام – (وقتی از آیه: هر کس شخصی را بکشد گویا همه
مردم را کشته است و هر کس شخصی را زنده کند گویا همه مردم را زنده کرده است) سوال کردند،
فرمود: هر کس فردی را از گمراهی به هدایت رهنمون شود، گویا او را زنده کرده و هر
کس فردی را از هدایت به گمراهی بکشاند در حقیقت او را کشته است.

4. قال الامام الصادق – علیه
السلام – : لا یَتَکلَّمُ الرَّجُلُ بِکلَمَهِ حَقٍّ یُؤخَذُ بِهَا إِلا کانَ لَهُ
مِثلُ أَجرِ مَن أَخَذَ بِهَا وَ لا یَتَکلَّمُ بِکلَمَهِ ضَلالٍ یُؤخَذ بِهَا کانَ
عَلَیهِ مِثلُ وِزرَ مَن أَخَذَ بِهَا.

«بحار الأنوار، ج 2، ص 16»

امام صادق – علیه السلام – فرمود: هیچ فردی نیست که کلمه حقی را به زبان
بیاورد و دیگران مطابق آن عمل کنند مگر آنکه برای او همان پاداشی است که برای
انجام دهنده آن است و اگر کلمه باطلی به زبان آورد که دیگران مطابق آن عمل کردند
گناهی را که برای انجام دهنده آن کار نوشته اند برای او نیز می نویسند.

5. قال الامام الباقر – علیه
السلام – : مَن عَلَّمَ بَابَ هُدی کانَ لَهُ أَجرُ مَن عَمِلَ بِهِ، وَ لا
یُنقَصُ اُولَئِک مِن اُجُورِِهِم، وَمَن عَلَّمَ بَابَ ضَلالٍ کانَ لَهُ وِزرُ
مَن عَمِلَ بِهِ، وَلا یُنقَصُ اُولَئِک مِن اُوزَارِهِم.

«بحار الأنوار، ج 2، ص 19»

امام باقر – علیه السلام – فرمود: هر کس دری از درهای هدایت را به دیگران
بیاموزد برای او اجر هر کس که به آن عمل نماید، خواهد بود و از خود آنها نیز چیزی
کاسته نمی شود و هر کس دری از درهای گمراهی را به دیگران بیاموزد برای او گناه هر
کس که به آن عمل نماید، خواهد بود و از گناه خود آنها نیز چیزی کاسته نمی شود.

6. قال رسول الله – صلی الله
علیه و آله – : مَن دَعَی إِلی ضَلالٍ لم یَزَل فی سَخَطِ اللهِ حَتَّی یَرجِعَ
مِنهُ.

«بحار الأنوار، ج 2، ص 22»

پیامبراکرم – صلی الله علیه و آله – فرمود: هر کس به گمراهی دعوت کند تا زمانی
که از آن برنگردد پیوسته مشمول غضب الهی است.

7. قال الامام علی – علیه
السلام – فی وصیته لابنه الحسن – علیه السلام – : دَعِ القَولَ فِیمَا لا تَعرِفُ،
وَ الخِطَابَ فِیمَا لم تُکلَّف و اَمسِک عَن طَرِیقٍ اِذَا خِفتَ ضَلالَتَهُ، فَإِنَّ
الکفَّ عِندَ حَیرهِ الضَّلالِ خَیرٌ مِن رُکوبِ الأَهوَالِ.

«نهج البلاغه، نامه 31»

امام علی – علیه السلام – (در وصیت به فرزندش امام حسن – علیه السلام -) فرمود:
آنچه نمی دانی مگوی و از آنچه وظیفه ات نیست گفتگو مکن و از پیمودن راهی که بیم
گمراه شدن در آن را داری خودداری کن؛ زیرا خودداری در هنگام ترسِ از سرگردانی
گمراهی، بهتر از فرو افتادن در ورطه ترس است.

8. قال الامام علی – علیه
السلام – : وَیلٌ لِمَن تَمَادَی فی غَیِّهِ وَ لم یَفِئ إِلی الرُّشدِ.

«غرر الحکم، ح 10087»

امام علی – علیه السلام – فرمود: وای بر کسی که در گمراهی خود فرو رود و به
راه راست باز نگردد.

9. قال الامام علی – علیه
السلام – : لا وَرَعَ مَعَ غَیٍّ.

«غرر الحکم، ح 10509»

امام علی – علیه السلام – فرمود: با وجود گمراهی، پارسایی نیست.

10. قال الامام علی – علیه
السلام – : اَلغَیُّ أَشَرُّ.

«غرر الحکم، ح 215»

امام علی – علیه السلام – فرمود: گمراهی، سرمستی است.

11. قال الامام علی – علیه
السلام – فی ذکر النبی – صلی الله علیه و آله – : اَللَّهُمَّ اَعلِ عَلَی بِنَاء
البَانِینَ (اَلنَّاس) بِنَاءَهُ … وَاحشُرنَا فی زُمرَتِهِ غَیرَ خَزَایَا، وَلا
نَادِمِینَ، وَلا نَاکبِینَ، وَلا نَاکثِینَ، وَ لا ضَالِّینَ، وَلا مُضِلِّینَ، وَلا
مَفتُونِینَ.

«نهج البلاغه، خطبه 106»

امام علی – علیه السلام – در یادی از پیامبر – صلی الله علیه و آله – فرمود:
بار خدایا! بنای او را بر بنای دیگران بلندی بخش و ما را با گروه او محشور فرما در
حالی که نه شرمنده باشیم و نه پشیمان و نه منحرف و نه عهدشکن و نه گمراه و نه
گمراه کننده و نه فریفته.

12. قال الامام علی – علیه
السلام – : قَد خَاضُوا بِحَارَ الفِتَنِ وَ أَخَذُوا بِالبِدَعِ دُونَ السُّنَنِ وَ
اَرَزَ المُؤمِنُونَ وَ نَطَقَ الضَّالُّونَ المُکذِّبُونَ.

«نهج البلاغه، خطبه 154»

امام علی – علیه السلام – فرمود: (گروهی) در دریاهای فتنه فرو رفته، بدعتها
را گرفته و سنّتها را واگذاردند، مومنان کناره گرفتند (و سکوت اختیار کردند) و
گمراهان تکذیب کننده به سخن آمدند.

13. قال الامام علی – علیه
السلام – : لِکلِّ ضَلَّهٍ عِلَّهٌ.

«نهج البلاغه، خطبه 148»

امام علی – علیه السلام – فرمود: هر ضلالتی، علّتی دارد.

14. قال الامام علی – علیه
السلام – من کتابه إلی معاویه: أَمَّا بَعدُ فَقَد أَتَتنِی مِنک مَوعِظَهٌ
مُوَصَّلَهٌ، وَ رِسَالَهٌ مُحَبَّرَهٌ، نَمَّقتَهَا بِضَلالِک، وَأَمضَیتَهَا
بِسُوءِ رَأیِک، وَکتَابُ امرِئٍ لَیسَ لَهُ بَصَرٌ یَهدِیهِ … .

«نهج البلاغه، نامه 7»

امام علی – علیه السلام – در نامه خود به معاویه، فرمود: اما بعد، اندرزنامه
ای وصله پینه شده، و آراسته از سوی تو به من رسید؛ نامه ای که با گمراهی خود آن را
آذین بسته و به اندیشه ناشایسته ات امضا شده. این نامه مردی است که نه دیده ای
دارد که راه را نشانش دهد و نه رهبری دارد که راهنماییش کند؛ بلکه هوای نفس او را
فرا خوانده و او به دعوت آن پاسخ مثبت داده و گمراهی زمامش را گرفته و او تبعیتش
می کند و از این رو سخنان یاوه می گوید و گمراه و خطاکار می شود.

15. قال الامام علی – علیه
السلام – : مَن لا یَستَقِیمُ (یَستَقِم) بِهِ الهُدَی، یَجُرُّ بِهِ (یَجُرُّهُ) الضَّلالُ
إِلی الرَّدَی.

«نهج البلاغه، خطبه 28»

امام علی – علیه السلام – فرمود: هرکه را هدایت حق به راه درست نیاورد، گمراهی
او را به هلاکت می کشاند.

16. قال الامام علی – علیه
السلام – : مَن کثُرَ نِزَاعُهُ بِالجَهلِ دَامَ عَمَاهُ عَنِ الحَقِّ، وَمَن
زَاغَ سَاءَت عِندَهُ الحَسَنَهُ وَ حَسُنَت عِندَهُ السَّیِّئَهُ وَ سَکرَ سُکرَ
الضَّلالَهِ.

«نهج البلاغه، حکمت 31»

امام علی – علیه السلام – فرمود: هر که از روی نادانی بسیار ستیزه کند، کوردلی
او از دریافت حق بپاید و هرکه از راه حق بیرون شود، خوبی در نظرش بدی و بدی در
نظرش خوبی جلوه کند و از مستی گمراهی سرمست شود.

17. قال الامام علی – علیه
السلام – : ضَلَّ مَنِ اهتَدَی بِغَیرِ هُدَی اللهِ.

«غرر الحکم، ح 5906»

امام علی – علیه السلام – فرمود: هر که با راهنمایی غیر خدا راه جوید، گمراه
شود.

18. قال الامام علی – علیه
السلام – : مَنِ اِهتَدَی بِهُدَی اللهِ أَرشَدَهُ، مَنِ اهتَدَی بِغَیرِ هُدَی
اللهِ سُبحَانَهُ ضَلَّ.

«غرر الحکم، ح 8071»

امام علی – علیه السلام – فرمود: هرکه برای پیدا کردن راه راست از راهنمایی
خدا کمک گیرد، خداوند او را رشد می دهد و هرکه با راهنمایی غیر خدای سبحان راه
بجوید، گمراه شود.

19. قال الامام علی – علیه
السلام – : مَن اِستَرشَدَ غَوِیّاً ضَلَّ.

«غرر
الحکم، ح 7903»

امام علی – علیه السلام – فرمود: هرکه از کسی که خود گمراه است راهنمایی
خواهد، گمراه شود.

20. قال الامام علی – علیه
السلام – : مَن اِستَهدَی الغَاوِیَ عَمِیَ عَن نَهجِ الهُدَی.

«غرر الحکم، ح 8569»

امام علی – علیه السلام – فرمود: هرکه از گمراه راهنمایی جوید، از دیدن راه
راست کور شود.

21. قال الامام علی – علیه
السلام – : مَن یَطلُبِ الهِدَایَهَ مِن غَیرِ أَهلِهَا یَضِلُّ.

«غرر الحکم، ح 8501»

امام علی – علیه السلام – فرمود: هر کس هدایت را از کسی که اهل آن نیست طلب
کند، گمراه شود.

22. قال الامام علی – علیه
السلام – : قَد ضَلَّ مَن اِنخَدَعَ لِدَوَاعِی الهَوَی.

«غرر الحکم، ح 6672»

امام علی – علیه السلام – فرمود: کسی که فریب دعوت کنندگانِ به هوی و هوس
را بخورد، قطعاً گمراه شود.

23. قال
الامام علی – علیه السلام – : إِنَّ شَرَّ النَّاسِ عِندَ اللهِ إِمَامٌ جَائِرٌ
ضَلَّ وَ ضُلَّ بِهِ، فَأَمَاتَ سُنَّهً مَأخُوذَهً (مَغلُومَهً)، وَأَحیَابِدعَهً مَترُوکهً.

«نهج البلاغه، خطبه 164»

امام علی – علیه السلام – فرمود: بدترین مردم نزد خدا پیشوای ستمگری است که
خود گمراه است و موجب گمراهی دیگران می شود، سنتی را که به آن عمل می شود می
میراند و بدعتی را که متروک گشته است، زنده می کند.

24. قال
الامام علی – علیه السلام – : إِنَّ أَبغَضَ الخَلائِقِ إِلی اللهِ رَجُلانِ
رَجُلٌ وَکلَهُ اللهُ إلی نَفسِهِ، فَهُوَ جَائِرٌ عَن قَصدِ السَّبِیلِ،مَشغُوفٌ بِکلامِ بِدعَهٍ وَ دُعَاءِ ضَلالَهٍ، فَهُوَ فِتنَهٌ
لِمَن اِفتَتَنَ بِهِ، ضَالٌّ عَن هَدیِ مَن کانَ قَبلَهُ … .

«نهج البلاغه، خطبه 17»

امام علی – علیه السلام
– فرمود: منفورترین خلایق نزد خدا دو مردند، (یکی از آنان) مردی که خداوند او را
به خودش واگذاشته است، چنین کسی از راه راست منحرف گشته و به سخنان بدعت آمیز و
دعوتهای گمراه کننده دل می بندد، بنابراین، او سبب فتنه و فساد کسانی می شود که
فریفته او می شوند، از راه (راست) پیشینیان خود بیرون است وگمراهکننده پیروان خود است در زمان حیات و پس از مرگ خویش، بار گناهان دیگران را
به دوش می کشد و گروگان خطاهای خویش است.

25. قال الامام علی – علیه
السلام – فی صِفَهِ المُنَافِقِینَ: اُحَذِّرُکم أَهلَ النِّفَاقِ، فَإِنَّهُمُ
الضَّالُونَ المُضِلُّونَ، وَالزَّالُّونَ المُزِلُّونَ.

«نهج البلاغه، خطبه 194»

امام علی – علیه السلام – در توصیف منافقان، فرمود: شما را از منافقان بر
حذر می دارم؛ زیرا که آنان هم خود گمراهند و هم گمراه کننده اند، هم خویش لغزیده
اند و هم لغزاننده اند.

26. قال الامام علی – علیه
السلام – : وَآخَرُ قَد تُسَمَّی عَالِماً وَ لَیسَ بِهِ، فَاقتَبَسَ جَهَائِلَ
مِن جُهَّالٍ، وَأَضَالِیلَ مِن ضُلَّالٍ، وَنَصَبَ لِلنَّاسِ أَشرَاکاً مِن
حَبَائِلَ (حِبَالِ) غُرُورٍ، وَقَولِ زُورٍ.

«نهج البلاغه، خطبه 87»

امام علی – علیه السلام – فرمود: و دیگری که ادعای دانشمندی می کند و
دانشمند نیست؛ زیرا از نادانان نادانیهایی فرا گرفته است و از گمراهان گمراهیهایی
و دامهایی از رسنهای فریب و سخنان دروغ برای مردم گسترده است

27. قال الامام علی – علیه
السلام – و قَد مَرَّ بِقَتلَی الخَوَارِجِ یَومَ النَّهرَوَانِ: بُؤساً لَکم، لَقَد
ضَرَّکم مَن غَرَّکم، فَقِیلَ لَهُ: مَن غَرَّهُم یَا أمِیرَ المُؤمِنِینَ؟
فَقَالَ: اَلشَّیطَانُ المُضِلُّ وَ الأنفُسُ الأَمَّارَهُ بِالسُّوءِ.

«نهج البلاغه، حکمت 323»

امام علی – علیه السلام
– در روز پیکار نهروان بر کشتگان خوارج گذر کرد و فرمود: وای بر شما! آن کس که
فریبتان دادبه شما زیان رساند. عرض شد: یا امیرالمؤمنین!
چه کسی فریبشان داد؟ حضرت فرمود: شیطان گمراه کننده ونفس فرماندهنده به بدی.

28. قال الامام علی – علیه
السلام – : ضَلالُ الدَّلِیلِ هَلاک المُستَدِلِّ.

«غرر الحکم، ح 5900»

امام علی – علیه السلام – فرمود: گمراهی راهنما، موجب هلاکت کسی است که از
او راه جوید.

29. قال الامام علی – علیه
السلام – : أَدنَی مَا یَکونُ بِهِ العَبدُ ضَالّاً أَن لا یَعرِفَ حُجَّهَ اللهِ
تَبَارَک وَتَعَالی وَ شَاهِدَهُ عَلَی عِبَادِهِ الَّذِی أَمَرَ اللهُ
عَزَّوَجَلَّ بِطَاعَتِهِ وَفَرَضَ وَلایَتَهُ.

«الکافی، ج 2، ص 415»

امام علی – علیه السلام – فرمود: کمترین چیزی که بنده به واسطه آن گمراه
شود، این است که حجت خدای تبارک و تعالی و گواه او بر بندگانش، یعنی کسی را که
خدای عزوجل به فرمانبری او فرمان داده و (پذیرش) ولایتش را واجب گردانیده است، نشناسد.

30. قال
الامام علی – علیه السلام – : اِستَعِینُوا بِهِ – أَی بِالقُرآنِ – عَلَی
لَأوَائِکم، فَإِنَّ فِیهِ شِفَاءً مِن أَکبَرِ الدَّاءِ، وَهُوَ الکفرُوَالنِّفَاقُ وَالغَیُّ وَالضَّلالُ.

«نهج البلاغه، خطبه 176»

امام علی – علیه السلام – فرمود: در گرفتاریهای خویش از قرآن کمک گیرید؛
زیرا در قرآن شفای بزرگترین دردها، یعنی درد کفر و نفاق و انحراف. و گمراهی است

31. قال الامام علی – علیه
السلام – : إِنَّ هَذَا الإِسلامَ دِینُ اللهِ الَّذِی اِصطَفَاهُ لِنَفسِهِ … وَهَدَمَ
أَرکانَ الضَّلالَهَ بِرُکنِهِ.

«نهج البلاغه، خطبه 198»

امام علی – علیه السلام – فرمود: این اسلام دین خداست که آن را برای خود
برگزید … و با پایه آن، پایه های گمراهی را ویران کرد.

32. قال الامام علی – علیه
السلام – (فی صِفَهِ النَّبِیِّ – صلی الله علیه و آله -): اَلمُعلِنِ الحَقَّ
بِالحَقِّ، وَالدَّافِعِ جَیشَاتِ الأَبَاطِیلِ، وَالدَّامِغِ صَولاتِ
الأَضَالِیلِ.

«نهج البلاغه، خطبه 72»

امام علی – علیه السلام – (در توصیف پیامبر – صلی الله علیه و آله -) فرمود:
حق را به وسیله حق آشکار کرد و سپاهیان اباطیل را دور راند و یورش های گمراهی ها
را درهم کوبید.

33. قال الامام علی – علیه
السلام – : أَقَمتُ لَکم عَلَی سَنَنِ الحَقِّ فی جَوَادِّ المَضَلَّهِ، حَیثُ
تَلتَقُونَ وَلا دَلِیلَ، وَتَحتَفِرُونَ وَلا تُمِیهُونَ.

«نهج البلاغه، خطبه 4»

امام علی – علیه السلام – فرمود: آن زمان که شما در راه ضلالت همگان گرد هم
آمده بودید و راهنمایی نداشتید و چاه می کندید و آبی نمی یافتید، به رهبری شما
برخاستم.

34. قال الامام علی – علیه
السلام – من کتابه إلی معاویه: فَقَد سَلَکتَ مَدَارِجَ أَسلافِک بِادِّعَائِک
الأَبَاطِیلَ … فِرَاراً مِنَ الحَقِّ وَجُحُوداً لِمَا هُوَ أَلزَمُ لَک مِن
لَحمِک وَدَمِک، مِمَّا قَد وَعَاهُ سَمعُک، وَ مُلِئَ بِهِ صَدرُک … .

«نهج البلاغه، نامه 65»

امام علی – علیه السلام – در نامه خود به معاویه، فرمود: تو با ادعاهای باطلت
به راههای گذشتگان خود رفتی … تا از حق و حقیقت بگریزی و چیزی را که از گوشت و
خونت برای تو لازمتر است، انکار کنی در حالی که فضای گوش تو از آن لبریز و سینه ات
از آن مالامال است. آیا پس از حق چیزی جز گمراهی آشکار و پس از بیان و روشنگری
چیزی جز اشتباه و درآمیختن حق به باطل هست؟